Interpretacje podatkowe – skutki podatkowe przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Interpretacja indywidualna z dnia 08.06.2011, sygn. IPPB1/415-522/11-3/EC, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Skutki podatkowe przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz siostry. Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31.05.2011 r. (data wpływu 01.06.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz siostry jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01.06.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przekazania zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz siostry.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą od 31.12.1996r. pod nazwą D. w zakresie: 85.59.A nauka języków obcych – Szkoła Języków Obcych 47.72.Z sprzedaż detaliczna odzieży 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów – Bank S.A. 73.11.Z działalność agencji reklamowych.

Miejscem prowadzenia działalności jest S. Pod tym adresem prowadzona jest działalność – sprzedaż detaliczna odzieży. Działalność w zakresie nauki języków obcych prowadzona jest pod adresem S… Usługi w zakresie udzielania kredytów prowadzone są pod adresem P

Wszystkie rodzaje działalności prowadzone są w lokalach najmowanych. Do umowy najmu lokalu na działalność handlową możliwe jest sporządzenie aneksu w zakresie zmiany najemcy. Wnioskodawczyni w pełnym zakresie prowadzenia działalności jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Działalność w zakresie handlu i reklamy jest opodatkowana podatkiem VAT, w pozostałym zakresie jest zwolniona. Podatek naliczony odliczany jest tylko związany ze sprzedażą opodatkowaną.

Wnioskodawczyni prowadzi we własnym zakresie podatkową księgę przychodów i rozchodów, która jest podzielona na rodzaje działalności. Podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczany jest w formie liniowej. Wnioskodawczyni posiada konta bankowe dla każdej z działalności.

Wnioskodawczyni zamierza podarować na rzecz siostry – Nabywcy w formie darowizny, zgodnie z art. 55 KC zorganizowaną część przedsiębiorstwa, tj. działalność handlową – sprzedaż odzieży, w skład której wejdą:

towary handlowe, pracownicy, w tym pracownicy młodociani – nauka zawodu, środki trwałe (urządzenia monitorujące), wyposażenie (stojaki, manekiny, komputer, odkurzacz), dokumentacja i księgi związane z prowadzoną działalnością, zobowiązania oraz gotówka w kasie i banku, umowy z kontrahentami.

Darowane środki trwałe podlegają amortyzacji u wnioskodawczyni, wyposażenie w całości zaliczono do kosztów uzyskania przychodów. Ewidencja zdarzeń gospodarczych jest prowadzona na bieżąco i jest możliwe przyporządkowanie należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która będzie przedmiotem darowizny. Istnieje możliwość jej wyodrębnienia pod względem organizacyjnym i finansowym.

Po dokonaniu darowizny zorganizowanej części gospodarczej Wnioskodawczyni nie zamierza likwidować pozostałej działalności gospodarczej. Pracownicy zatrudnieni w zakresie udzielania kredytów pozostają dalej zatrudnieni u Wnioskodawczyni.

Nabywca prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej, jest również czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność tylko opodatkowaną. Prowadzi we własnym zakresie podatkową księgę przychodów i rozchodów. Podatek dochodowy rozlicza w formie liniowej. Nabywca będzie kontynuował działalność w dotychczasowym miejscu, gdzie zbywca.

W związku z powyższym zadano następujące pytania: Czy opisana powyżej darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 Ustawy VAT… Czy darowizna spowoduje powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym u zbywcy… Czy Zbywca powinien skorygować (pomniejszyć) koszty uzyskania przychodów o wartość darowanych towarów, środków trwałych oraz wyposażenia… Czy dokonując darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa na wnioskodawczyni ciąży obowiązek korekty naliczonego podatku VAT…

Odpowiedź na pytanie Nr 2 i 3 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji. Wniosek Pani w zakresie pytania Nr 1 i 4 dotyczący podatku od towarów i usług zostanie rozstrzygnięty odrębnymi rozstrzygnięciami.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

vAd.2). Umowa darowizny ma charakter jednostronny. Świadczenie darczyńcy nie spotka się z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony obdarowanego. Ponieważ majątek Zbywcy ulega zmniejszeniu bez żadnej odpłatności dlatego zbywca nie uzyska żadnego przychodu majątkowego, a tym samym po jego stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów art. 11 ust. 1 i art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad 3). Zbywca dokona korekty w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów zakup towarów ze znakiem minus o wartość przekazanych towarów. Wyposażenia się nie koryguje, a w przypadku środków trwałych w dniu przekazania darowizny będzie zaprzestana amortyzacja, natomiast część zamortyzowana dotychczas pozostaje w kosztach uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż każda darowizna, bez względu na przedmiot darowizny, a zatem również darowizna składników materialnych stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn, co wyklucza jej opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia darowizna, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 ww. ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy czym umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Z kolei w myśl art. 889 Kodeksu cywilnego nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia: gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu; gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tegoż zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego art. 889 ustawy.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy. W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych, ani innego przysporzenia majątkowego. W związku z powyższym przekazanie darowizną zorganizowanej części przedsiębiorstwa siostrze nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy.

Jednocześnie zauważyć należy, iż w myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników będących:

1.środkami trwałymi, 2.składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł, 3.wartościami niematerialnymi i prawnymi

– ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni zamierza darować na rzecz siostry zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa będą wchodziły m.in. środki trwałe, towary handlowe i wyposażenie. Darowane środki trwałe podlegają amortyzacji u

Wnioskodawczyni, wyposażenie w całości zaliczono do kosztów uzyskania przychodów.

Mając na względzie, iż darowizna wskazanych we wniosku środków trwałych, towarów handlowych oraz wyposażenia wchodzących w skład darowanej na rzecz siostry zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nastąpi nieodpłatnie, stwierdzić należy, iż w związku z dokonaniem tej czynności prawnej nie powstanie po stronie Wnioskodawczyni przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w cyt. powyżej przepisie.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Stosownie do art. 23 ust.1 pkt 11 o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju ().

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania, wydatki na nabycie towarów handlowych, nie mogą stanowić z chwilą ich przekazania w formie darowizny kosztów uzyskania przychodów u darczyńcy.

Zatem przekazanie w formie darowizny zaewidencjonowanych wcześniej w księdze przychodów i rozchodów towarów handlowych, wywołuje ten skutek, że wydatki poniesione z tytułu zakupu tych towarów nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Z chwilą dokonania darowizny towarów handlowych, Wnioskodawczyni powinna zatem dokonać korekty kosztów, ponieważ nie można już uznać, że wydatki na przekazane w formie darowizny towary handlowe poniesione zostały w celu uzyskania przychodów.

Korekty należy dokonać w dacie przekazania darowizny w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów ze znakiem (-) lub kolorem czerwonym zgodnie z postanowieniami § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Natomiast darowizna wykorzystywanych w działalności składników majątku nie zaliczonych do środków trwałych (tj. wyposażenia), nie skutkuje koniecznością bezwarunkowego skorygowania kosztów uzyskania przychodów w związku z uprzednim zaliczeniem do tych kosztów, poniesionych wydatków na nabycie tych składników. Jeżeli podatnik wykaże, iż darowane składniki majątku były faktycznie wykorzystywane w działalności gospodarczej i przyczyniły się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to ma prawo wydatki na ich nabycie pozostawić w kosztach uzyskania przychodów, pomimo nieodpłatnego przekazania ich innej osobie.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, nie zaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa.

Wyłączenie z kosztów podatkowych wydatków może bowiem mieć miejsce jedynie wówczas, jeżeli składnik majątku podatnika nie jest wykorzystywany dla celów działalności prowadzonej przez podatnika, lecz służy osobistym celom osób fizycznych lub bez uzasadnienia znajduje się poza siedzibą podatnika.

Darowizna lub nieodpłatne przekazanie (również na cele osobiste w przypadku osoby fizycznej) tych składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej nie skutkuje w każdym przypadku koniecznością skorygowania kosztów uzyskania przychodów o wartość tych składników majątkowych.

Jeśli składniki majątku były faktycznie wykorzystywane w działalności i przyczyniły się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów to podatnik ma prawo wydatki na ich nabycie zaliczyć do kosztów, bez względu na sposób ich późniejszego wykorzystania.

Powołany przepis art. 23 ust. 1 pkt 49 cyt. ustawy powinien mieć zastosowanie do korygowania kosztów w przypadku stwierdzenia, iż zakup składników majątku nie był dokonany na cele działalności gospodarczej ale na cele osobiste podatnika (określonej osoby).

Nie stanowi on podstawy do wyłączenia z kosztów wydatków poniesionych na nabycie składników majątku wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej, a następnie darowanych. Natomiast w sytuacji, gdy darowane są składniki majątku będące środkami trwałymi, które podlegały amortyzacji, nie zachodzi potrzeba korekty kosztów, gdyż wydatki na zakup tych środków nie były zaliczane bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, natomiast dokonywane odpisy amortyzacyjne odpowiadają okresowi używania tych składników majątku w działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W przypadku darowizny środków trwałych darowizna jako jedna z form zbycia wyznacza datę zakończenia dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Nie powoduje jednak konieczności jakichkolwiek ich korekt w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Odpisy naliczone w okresie używania składnika majątku na potrzeby działalności pozostają kosztem uzyskania przychodu u darczyńcy.

Reasumując mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w związku z przekazaniem siostrze zorganizowanej części przedsiębiorstwa w formie darowizny nie powstanie po stronie Wnioskodawczyni przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana dokonać korekty dokonanych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wyposażenia, będących przedmiotem darowizny. Wnioskodawczyni będzie natomiast zobowiązana do dokonania korekty kosztów w stosunku do przekazanych towarów handlowych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.