Różne zastosowania i cele biznesplanu
Biznesplan jest potrzebny do pozyskania kapitału od inwestorów lub pożyczenia pieniędzy z banku, dlatego najczęściej tworzy się go przed rozpoczęciem działalności. Ma jednak również inne zastosowania – może na przykład pomóc w doskonaleniu działania już istniejących firm, proponowaniu kierunków rozwoju dla działu lub jednostki organizacyjnej albo zmiany priorytetów firmy.Podstawowymi celami pisania biznesplanu są:
- określenie nowego przedsięwzięcia,
- stwierdzenie opłacalności biznesu,
- oszacowanie kosztów początkowych,
- wypracowanie efektywnej strategii marketingowej,
- konkurowanie na rynku,
- przewidywanie potencjalnych problemów,
- uzyskanie kredytu lub pozyskanie funduszy inwestycyjnych,
- poszerzenie działalności lub oferty produktów,
- określenie nowych celów i zadań dla istniejącej firmy,
- pomiar efektywności funkcjonowania firmy,
- śledzenie wzrostu,
- ustalenie wartości firmy w celu sprzedaży lub do celów prawnych.
Trzy typy biznesplanów
Nie istnieje uniwersalny biznesplan, który pasowałby do wszystkich sytuacji. Wygląd, treść i objętość planu zależy od tego, w jakim celu jest on pisany i na jakich elementach biznesu się koncentruje. Ogólny podział biznesplanów przedstawia poniższa tabela.WSTĘPNY (zwany też miniplanem) | ok. 10 stron | – krótki opis firmy, jej celów, zespołu zarządzającego, produktów lub usług, klientów, docelowego segmentu rynku i strategii rynkowej – prognozowana sprzedaż, zestawienia zysków i strat oraz przepływy gotówkowe (tylko za pierwszy rok) | – ustalenie kroków koniecznych do rozpoczęcia nowej działalności- szybkie przetestowanie koncepcji biznesu lub zmierzenie poziomu zainteresowania inwestorów – sprawdzenie, czy w ogóle warto rozpoczynać działalność |
PEŁNY (zwany też planem roboczym) | 20 – 40 stron | – opis misji i celów firmy, sprzedawanych produktów lub usług – szczegółowe informacje o zarządzie, pracownikach i klientach – informacje o docelowym segmencie rynku i strategii rynkowej -prognozy finansowe obejmujące okres 3-5 lat – szczegółowy opis kanałów sprzedaży i dystrybucji – bilans, analiza ryzyka i zagrożeń ze strony konkurencji – harmonogram wdrożenia | – pozyskanie środków od inwestorów lub uzyskanie kredytu bankowego – stanowi podstawę późniejszej działalności |
WEWNĘTRZNY | w zależności od celu | – uproszczona forma, wypunktowane zestawienia zamiast szczegółowych opisów – prognozy finansowe ograniczone do działu lub oddziału, dla którego plan jest sporządzany – analiza progu rentowności i zestawienie przepływów gotówkowych | – pozyskanie zasobów z własnej firmy – uaktualnienie zamierzeń – potrzebny do planowania wzrostu, wprowadzania nowej usługi lub poszerzania profilu produkcji |
Wskazówki dla piszącego biznesplan
Przy pisaniu każdego typu biznesplanu obowiązuje kilka podstawowych reguł. Warto zwrócić na nie uwagę, by uniknąć najczęściej popełnianych błędów i zwiększyć szanse na osiągnięcie celu, w jakim plan jest tworzony. Przygotowującym biznesplan najczęściej doradza się:Unikać amatorszczyzny
Biznesplan musi wyglądać profesjonalnie, stanowi bowiem odzwierciedlenie koncepcji biznesu i ma przekonać inwestorów, bank lub zarząd do sfinansowania lub wsparcia pomysłu. Jeżeli w przygotowanym planie znajdą się błędy,czytająca go osoba może pomyśleć, że do prowadzenia firmy podejdzie się równie nieprofesjonalnie.Nie zanudzać czytelnika
Osoba czytająca biznesplan powinna móc dokładnie zapoznać się z pomysłem w ciągu 15 minut, a cały plan przeczytać w ciągu godziny. Biznesplan ma zawierać tylko najpotrzebniejsze informacje – mniej istotne lub zbyt szczegółowe należy z niego usunąć.Zadbać o atrakcyjną szatę graficzną biznesplanu
Nie trzeba obawiać się dodawania wykresów, rysunków i ilustracji.Przedstawiać realną ocenę sytuacji
W swojej wypowiedzi należy ograniczyć się do faktów, bo czytelnik od razu odkryje, że pisze się nieprawdę. Nie warto wypowiadać się o swoim pomyśle w samych superlatywach i zanadto się chwalić. Nie można przesadzać z prognozami finansowymi – czasem warto zawyżyć wydatki i zaniżyć przychody.Dopasować plan do założonego celu
Pisząc plan, zawsze należy myśleć o tym, kto będzie go czytał i jaki jest jego cel. Warto pamiętać, że nie ma jednego, uniwersalnego planu.Nie unikać „niewygodnych” kwestii
Czytelnik biznesplanu doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że firma ma konkurentów i grozi jej pewne ryzyko. Należy więc wymienić i nazwać wszystkie te elementy – w ten sposób udowodni się czytelnikowi, że firma sobie z nimi poradzi. Warto też pamiętać, że dobry i poprawnie napisany plan powinien zawierać odpowiedzi na pytania: kto? co? kiedy? gdzie? jak? ile? Przykładowy schemat biznesplanu prezentujemy poniżej.Schemat biznesplanu
Kto i dlaczego?
I. Misja i cele firmy:- misja i wizja przedsięwzięcia
- czym i dlaczego zajmuje się firma
- czym firma wyróżnia się spośród konkurencji
- miejsce, w którym firma chce się znaleźć w przyszłości (odnośnie sprzedaży, przychodów, dodatkowych rynków, nowych produktów lub usług, poszerzenia zasięgu geograficznego)
- opis firmy: podstawowe informacje o firmie lub dziale (nazwa, data utworzenia lub zakładana data rozpoczęcia działalności, forma prawna organizacji, typ działalności i lokalizacja)
- najważniejsze informacje z przeszłości i teraźniejszości firmy
- określenie obecnych i potencjalnych źródeł finansowania
- opis sojuszy strategicznych
- opis produktu lub usługi (co firma chce sprzedawać),
- miejsce i sposób pozyskiwania surowców lub półproduktów,
- zasoby potrzebne do świadczenia usługi,
- wyjaśnienie, dlaczego pozycja firmy jako dostawcy jest wyjątkowa (dlaczego konsumenci będą kupować produkt).
- opis struktury organizacyjnej firmy (podział obowiązków, zadań i odpowiedzialności),
- charakteryzacja najważniejszych pracowników firmy (zwłaszcza prezesów i dyrektorów), którzy będą nią zarządzać i odpowiadać za jej wyniki
Gdzie i jak?
V. Rynek- charakterystyka segmentu klientów docelowych
- opis istniejącego rynku
- prognozy wzrostu
- elementy strategii marketingowej, która zostanie wykorzystania do wprowadzenia na rynek produktu lub usługi (co firma sprzedaje, komu, kiedy i jak)
- kanały dystrybucji lub sprzedaży, które zostaną wykorzystane do sprzedawania produktu lub usługi
- opis firm konkurencyjnych (kim są konkurenci, w jaki sposób konkurują)
- jak firma jest przygotowana na podjęcie rywalizacji
- wszystkie elementy ryzyka związane z przyjętym modelem działalności
- jak firma zamierza poradzić sobie z istniejącym ryzykiem
Kiedy i ile?
X. Plan wdrożenia- etapy, przez które trzeba przejść, by zrealizować biznesplan
- cele, jakie należy osiągnąć na każdym etapie
- zadania lub działania, które trzeba wykonać
- dokonania, które potwierdzą realizację zadań i osiągnięcie celów
- założenia pro forma na 3 – 5 lat
- rachunek zysków i strat
- zestawienie przepływów gotówkowych
- bilans
- krótkie podsumowanie wszystkich najważniejszych elementów biznesplanu
- omówienie szansy i koncepcji biznesowej
- prezentacja wymagań kapitałowych związanych z uruchomieniem firmy i osiągnięciem progu opłacalności
- przedstawienie strategii wyjścia
- prognozowane zyski firmy
- broszury dotyczące firmy lub konkurentów
- propozycje materiałów reklamowych i promocyjnych
- analizy branży
- mapy i zdjęcia lokalizacji
- artykuły z czasopism i innych źródeł
- listy sprzętu posiadanego i tego, który należy zakupić
- kopie umów najmu
- listy wspierające od przyszłych klientów
- inne materiały uzasadniające założenia planu
- życiorysy członków zarządu, dyrektorów i doradców