Umowa użyczenia – jak ją poprawnie sporządzić?

Użyczenie polega na bezpłatnym przekazaniu rzeczy do używania biorącemu przez użyczającego. Zasady funkcjonowania umowy użyczenia znajdziemy w Kodeksie cywilnym (art. 710-719), który jednak nie reguluje formy zawarcia umowy użyczenia. Choć bezpłatna, umowa użyczenia może wzbudzać wątpliwości lub spory, dlatego warto się zabezpieczyć i sporządzić kompletną, wartościową umowę w formie pisemnej. Poniżej wyjaśniamy jak ją poprawnie sporządzić.

Czym jest umowa użyczenia ?

Kodeks cywilny nie narzuca stronom umowy użyczenia formy, w której należy ją sporządzić – może być to zatem umowa ustna, pisemna, czasem nawet w formie aktu notarialnego. W praktyce najczęściej wykorzystujemy jednak klasyczne umowy pisemne. Akt notarialny to w większości użyczeń zbyt wiele zachodu; forma ustna to natomiast zbyt małe zabezpieczenie w razie sporu.

Pisemna umowa użyczenia – niezbędne elementy

Kodeks cywilny – tak jak nie narzuca formy umowy – nie dyktuje również niezbędnych elementów umowy użyczenia. Z praktyki można jednak wymienić kilka pozycji które są konieczne, aby umowa była wiążąca i przydatna np. w postępowaniu sądowym. Należą do nich:

• Dane użyczającego i biorącego – imię, nazwisko, adres, nazwa i NIP (jeśli stroną umowy jest firma), PESEL i/lub numer dowodu osobistego (jeśli stroną jest osoba fizyczna)
• Przedmiot umowy – nazwa, opis, cechy szczególne
• Czas trwania – nieokreślony, określony, do powstania określonego skutku (np. użyczenie maszyny na czas wytworzenia konkretnego produktu).

Co warto uwzględnić w umowie użyczenia?

W związku z faktem, że umowa użyczenia regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego, niejako z automatu będziemy do niej odnosić zawarte w ustawie przepisy. Będzie tak nawet w przypadku, gdy umowa nie zostanie nazwana „umową użyczenia”, ale jej cechy będą spełniały warunki podane w przepisach.

Dlatego też na umowie użyczenia warto dodać ważne dla stron informacje, np.:

• Określenie sposobu używania rzeczy
• Opcje przekazania przez biorącego rzeczy osobie trzeciej
• Pokrycie kosztów wynikających z używania (nie jest to opłata za korzystanie!)
• Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie rzeczy powstałe w wyniku niezawinionym bądź zawinionym przez biorącego (np. na skutek niewłaściwego używania albo nieuprawnionego przekazania osobie trzeciej)
• Możliwość zmiany umowy (np. wyłącznie w formie pisemnego aneksu).

Jednakże bez względu na to, czy i które adnotacje strony zdecydują się zawrzeć w swojej umowie, zawsze warto dodać do niej zapis, iż w kwestiach nieuregulowanych w umowie zastosowanie będą miały przepisy Kodeksu cywilnego.