Zespół IFIRMA 
Nierzetelna KPiR i bałagan w dokumentach księgowych to nie tylko narażanie się na grzywnę ze strony urzędu. W szczególnych przypadkach, gdy dokumentacji w firmie brak lub jest ona prowadzona zupełnie niepoprawnie, organ skarbowy może skorzystać z opcji szacowania dochodu podatnika Na czym to polega?
Kiedy KPiR jest nierzetelna?
Drobne błędy mogą zdarzyć się każdemu – także przedsiębiorcy. Dlatego też przepisy przewidują, że KPiR uznaje się za nierzetelną, jeśli niewpisane albo wpisane błędnie kwoty przekraczają łącznie 0,5% przychodu, jaki posiada księga przychodów i rozchodów za dany rok podatkowy. Tym samym jeśli organ skarbowy poweźmie podejrzenie, że podatnik zaniżył swój dochód, a co za tym idzie – zobowiązanie podatkowe; bądź też dokumenty prowadzone są w taki sposób, że nie da się ustalić poprawnych kwot, może zdecydować się na szacowanie podstawy opodatkowania.
Uwaga!
Podstawę opodatkowania szacuje się także, jeśli księgi podatkowe nie były wcale prowadzone, mimo takiego obowiązku. Taka sytuacja może mieć miejsce np. u podatnika, który korzystał z karty podatkowej, chociaż nie miał do tego prawa.
Na czym polega szacowanie dochodu?
Organ podatkowy, szacując podstawę opodatkowania i idące za nią zobowiązanie podatkowe, ma do wyboru kilka metod. Zostały one wskazane przez Ordynację podatkową:
- Porównawcza wewnętrzna – na podstawie obrotów danej firmy za poprzednie okresy, w których wartość obrotu jest znana; lub zewnętrzna – na podstawie obrotów innych firm prowadzących podobną działalność na podobnych warunkach,
- Remanentowa – przez porównanie wartości majątku firmy na początku i na końcu okresu,
- Produkcyjna – przez ustalenie zdolności produkcyjnej firmy,
- Kosztowa – ustalenie obrotu na podstawie wysokości kosztów poniesionych przez firmę,
- Udziału dochodu w obrocie – przez ustalenie wysokości dochodów ze sprzedaży określonych towarów i wykonywanie określonych usług, z uwzględnieniem wysokości tej sprzedaży w całym obrocie.
Organ skarbowy może wybrać jedną lub kilka metod, przy czym każdorazowo jest zobowiązany do uzasadnienia swojego wyboru. W wyniku oszacowania może okazać się, że podatnik powinien wpłacić zaliczki na podatek dochodowy – wtedy też organ, który dokonywał oszacowania, określa wysokość tych zaliczek, uwzględniając przy tym zobowiązanie za cały rok podatkowy (albo inny okres rozliczeniowy).
Ważne!
Warto pamiętać, że szacowanie podstawy opodatkowania to ostateczność – zanim do niego dojdzie, podatnik ma wcześniej możliwość skorygowania swoich ksiąg. Organ skarbowy może przeprowadzić czynności sprawdzające, kontrolę skarbową czy też postępowanie podatkowe. Nie zgadzasz się z oszacowanym dochodem? Błędnie orzeczono o nierzetelności twojej KPiR? Pamiętaj, że możesz się odwołać od decyzji organu skarbowego.
Małgorzata Jagusiak
Adam Sawicki
Izabela Pięta
