Działalność gospodarcza i renta a składki ZUS

Prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę, której przysługuje prawo do renty, jest możliwe zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami. Warto natomiast wiedzieć, że przedsiębiorca-rencista ma nieco inne obowiązki w zakresie opłacania składek ZUS niż przedsiębiorca, który prawa do renty nie posiada.

Ogólne prawo do renty – obowiązkowa składka zdrowotna

Zgodnie z ogólną zasadą, przedsiębiorca posiadający prawo do renty nie ma obowiązku opłacania społecznych składek ZUS. Może natomiast dobrowolnie zdecydować się na regulowanie składek emerytalnej i rentowej. Istotne jednak, że opłacanie tych składek automatycznie pociąga za sobą obowiązek opłacania składki wypadkowej.

Natomiast co do zasady prawo do renty nie zwalnia przedsiębiorcy z opłacania składki zdrowotnej – jest ona generalnie obowiązkowa. Jednocześnie istnieje możliwość uzyskania ulgi w zakresie zwolnienia również ze składki zdrowotnej.

Zgodnie z art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwanej ustawą zdrowotną, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana w przypadku kiedy, świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia ( w roku 2022 – 3010 zł). Dodatkowo przedsiębiorca musi spełniać jeden z warunków:

• dochody z działalności gospodarczej nieprzekraczają miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury ( w roku 2022 – 1338,24 zł brutto) lub
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Osoba niepełnosprawna może również, przy spełnieniu określonych warunków, korzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej. Na podstawie art. 82 ust 9, zwolnione z obowiązku opłacania składki zdrowotnej są osoby o: Umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, pod warunkiem, że:

• przychody z tytułu działalności nie przekraczają miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury. Minimalna emerytura w 2022 roku wynosi 1338,24 zł brutto, a więc 50% to 669,12 zł lub
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Warunki opisane powyżej nie muszą być spełnione łącznie.

Renta z tytułu niezdolności do pracy a ZUS

Choć zgodnie z ogólną zasadą składki społeczne na rencie są fakultatywne, istnieje rodzaj renty, który obliguje przedsiębiorcę do ich regulowania. Jeśli przedsiębiorca prowadzący firmę ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, przyznanej na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; zasadniczo obowiązkowe są dla niego składki społeczne – emerytalna, rentowa i wypadkowa. Taki przedsiębiorca może natomiast dobrowolnie zdecydować się na opłacanie składki chorobowej.

Co istotne, powyższe zasady obowiązują wyłącznie przy spełnieniu dwóch warunków – kiedy renta z tytułu niezdolności do pracy wynika z wskazanych powyżej przepisów ogólnych, oraz kiedy rencista prowadzi działalność gospodarczą. Do obligatoryjnego opłacania składek społecznych nie będą zatem zobowiązani ci, którzy pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisów szczegółowych (np. rentę wojskową lub policyjną) bądź prowadzą działalność inną niż gospodarcza (np. wykonywaną osobiście na podstawie umowy o dzieło).