Zespół IFIRMA 
Realizacji pierwszego z celów mają służyć m.in.:
- zasady ogólne prawa podatkowego,
- konsensualne formy załatwiania spraw podatkowych (np. umowy podatkowe, mediacja),
- regulacje chroniące podatnika w przypadku zastosowania się do informacji organów podatkowych,
- limit terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego,
- zakaz orzekania na niekorzyść podatnika na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego,
- środki mające na celu zwalczanie przewlekłości postępowania,
- prawo do skorygowania deklaracji przed zakończeniem postępowania podatkowego,
- rezygnacja z odwołania od decyzji na rzecz skargi do sądu,
- umorzenie podatku,
- dłuższe terminy do wniesienia odwołania i zażalenia, urzędowe informacje dotyczące zmian w prawie podatkowym.
- Z kolei realizacji drugiego celu mają służyć m.in.:
- usprawnienie przepisów regulujących funkcjonowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania,
- wprowadzenie przedawnienia wymiaru i poboru zobowiązań podatkowych,
- przebudowa przepisów w zakresie możliwości orzekania o nadpłacie w decyzjach cząstkowych i po upływie okresu przedawnienia,
- wdrożenie efektywnego modelu postępowania podatkowego (postępowanie uproszczone, postępowanie reprezentatywne, eliminacja postępowań dotyczących bagatelnych kwot podatku),
- uporządkowanie nadzwyczajnych trybów wzruszania decyzji ostatecznych,
- wprowadzenie zasady współdziałania podatnika z organami podatkowymi w zakresie wynikającym z przepisów prawa podatkowego,
- upowszechnienie stosowania komunikacji elektronicznej,
- doprecyzowanie przesłanek stosowania rygoru natychmiastowej wykonalności,
- uporządkowanie zasad stosowania i miarkowania kar porządkowych,
- modyfikacja zasad wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Druga z ustaw, która ma na celu ochronę praw podatnika, jest ustawa tworząca instytucję Rzecznika Praw Podatnika.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika, jego ustanowienie ma na celu zagwarantować prawa podatników oraz zwiększyć ich poczucie bezpieczeństwa w kontaktach z organami administracji skarbowej. W art. 1 projektowanej ustawy“Rzecznik Praw podatnika stoi na straży praw podatnika, w szczególności poszanowania zasady pogłębiania zaufania do organów podatkowych, bezstronności, równego traktowania podatnika, respektowania słusznych interesów podatnika, racjonalności działania organów podatkowych wobec podatnika.”Dodatkowo Rzecznik Praw Podatnika stoi na straży takich praw podatnika jak, np. prawo do: rzetelnego, sprawnego i terminowego załatwienia jego sprawy, otrzymania informacji i wsparcia, ochrony prywatności oraz zachowania danych w poufności, wyboru sposobu opodatkowania, zapłaty podatku w kwocie nie wyższej niż wymagana przez przepisy prawa podatkowego, korygowania deklaracji, czynnego udziału w postępowaniu podatkowym, składania skarg i wniosków.
Z punktu widzenia podatników istotny jest zakres uprawnień Rzecznika mający na celu ochronę praw podatników. Uprawnienia te wskazane zostały w art. 15 projektowanej ustawy. Zgodnie z nim najważniejszymi uprawnieniami są np:
- prawo do występowania z wnioskiem o podjęcie inicjatywy ustawodawczej lub wydanie aktu prawnego w sprawach podatkowych,
- prawo uczestnictwa, w roli mediatora w postępowaniu podatkowym i sądowo administracyjnym,
- prawo do wystąpienia o wydanie interpretacji ogólnej lub indywidualnej (w imieniu podatnika),
- prawo do wystąpienia z wnioskiem do ministra ds. finansów publicznych o wydanie objaśnień podatkowych czy też do Naczelnego Sądu Administracyjnego o podjęcie uchwały w celu wyjaśnienia przepisów,
- prawo kierowania wystąpień do organu, w którego działalności Rzecznik stwierdził naruszenie praw podatnika,
- prawo do informowania właściwych organów nadrzędnych lub organów kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów podatkowych,
- prawo informowania organów o dostrzeżonych barierach i utrudnieniach w zakresie wykonywania obowiązków podatkowych.
Wśród zadań Rzecznika projekt ustawy wskazuje np. opiniowanie aktów prawnych w zakresie prawa podatkowego, analizę interpretacji ogólnych i interpretacji indywidualnych czy też orzecznictwa sądów administracyjnych, przedstawianie organom, organizacjom czy instytucjom publicznym wniosków mających na celu zapewnienie ochrony podatnika czy wzmocnienia spójności prawa podatkowego.
Rzecznik będzie powoływany na 6 letnią kadencję. Osoba sprawująca tę funkcję nie będzie mogła należeć do żadnej partii politycznej, związku zawodowego ani nie będzie mogła prowadzić jakiejkolwiek działalności, która mogłaby narażać godność sprawowanego przez nią urzędu.
Wojciech Samborski
Małgorzata Jagusiak
