Małgorzata Jagusiak 
Obowiązkowy split payment od kilku tygodni odmieniany jest przez różne przypadki. Analizowane są nowe przepisy jakie znalazły się w ustawie zmieniającej o VAT. Przy tym wszystkim nie należy zapominać, że przedsiębiorcy muszą prowadzić swoją działalność płynnie, w oparciu o dotychczas zawarte umowy handlowe, czy też złożone zamówienia. Ważna jest informacja w jaki sposób powinna być potraktowana dostawa towarów lub usług objęta odwrotnym obciążeniem w VAT w tzw. “okresie przejściowym”.
- 1. Co to jest okres przejściowy?
- 2. Przepisy obowiązujące w okresie przejściowym
- 3. Czy brak adnotacji “mechanizm podzielonej płatności” na fakturze chroni nabywcę?
Odwrotne obciążenie a split payment – omówione zagadnienia:
Co to jest okres przejściowy?
Jest to w dużym uproszczeniu taki moment w rozliczeniach podatkowych, w którym obowiązują już nowe przepisy, ale są jeszcze transakcje, które należy rozliczyć według starych przepisów. Dlatego bardzo często ustawodawca zamieszcza w ustawie wprowadzającej uregulowania dotyczące stosowania przepisów podatkowych w tzw. “okresie przejściowym”. Nie inaczej wygląda sytuacja w przypadku zmiany przepisów odnośnie obowiązkowego split payment.
Przepisy obowiązujące w okresie przejściowym
Ustawodawca w art. 10 ustawy zmieniającej ustawę o VAT (Dz. U. 2019 poz. 1751) wprowadził zapis normujący w jaki sposób przedsiębiorcy mają rozliczać dostawę towarów objętych odwrotnym obciążeniem do 31.10.2019 r. z załącznika nr 11 lub świadczenie usług z załącznika nr 14.
Zapis jest następujący:
Jeżeli dostawa towarów lub usług z załącznika nr 11 lub nr 14 (obowiązujące do 31.10.2019 r.) została dokonana:
“1) przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
2) po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.”
stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym.
Przykład 1
Firma A jako czynny podatnik VAT dokonała dostawy towarów z załącznika nr 11 dla Firmy B. Dostawa miała miejsce 31 października 2019 r. Kwota, na jaką opiewa omawiana transakcja wynosi 20.000,00 zł. Właściciel firmy A zastanawia się jaka adnotacja powinna znaleźć się na fakturze wystawianej przez niego 4 listopada. Czy to powinna być informacja: “odwrotne obciążenie” czy już po nowemu: “mechanizm podzielonej płatności”?
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden ważny aspekt. Sposób wystawienia faktury będzie decydował o tym czy na fakturze znajdzie się podatek VAT naliczony w wysokości 23% czy też nie? Jeżeli będzie to faktura w mechanizmie odwrotnego obciążenia VAT rozlicza nabywca i nie będzie na niej informacji o podatku.
Odnosząc się do przepisu zacytowanego powyżej należy uznać, że faktura powinna zostać wystawiona “po staremu”, a więc z adnotacją “odwrotne obciążenie”.
Przykład 2
Firma A wystawiła fakturę na kwotę 17.000,00 zł na dostawę towarów z załącznika 11 firmie B dnia 31.10.2019 r. Dostawy towarów dokonała natomiast 8 listopada 2019 r. Jaka adnotacja powinna się znaleźć na fakturze?
Również w tej sytuacji powinna zostać wystawiona faktura “po staremu” z adnotacją “odwrotne obciążenie” bez naliczonego podatku VAT na fakturze.
Czy brak adnotacji “mechanizm podzielonej płatności” na fakturze chroni nabywcę?
Co do zasady faktura powinna zawierać taką informację. Ale jak można przeczytać w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej obowiązek zapłaty w split payment nie jest uzależniony od tego czy na fakturze znajdzie się takie oznaczenie czy też nie. W przypadku braku takiej informacji to na nabywcę spada obowiązek sprawdzenia czy na otrzymanej fakturze na kwotę powyżej 15.000,00 zł brutto nie znalazły się jakieś towary lub usługi z załącznika nr 15. Brak obowiązkowej zapłaty w split payment narazi przedsiębiorcę na 30% sankcje w VAT.
Adam Sawicki
