Biała lista w pytaniach i odpowiedziach

Biała lista podatników pojawiła się w przestrzeni publicznej już w 2019 roku. Wejście w życie od 1 stycznia 2020 roku przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów płatności, które zostaną dokonane na rachunek bankowy przedsiębiorcy, którego nie ma na białej liście wprowadziło większą nerwowość wśród przedsiębiorców. Wielu z nich zastanawia się czy prawidłowo stosują zmienione przepisy.

Informacje na stronie Ministerstwa Finansów

Nowy Wykaz podatników zastąpił dotychczas obowiązujące rejestry podatników VAT. Wykaz został rozszerzony o zarejestrowanych podatników VAT – posiadających status czynnych i zwolnionych.

Co zawiera biała lista podatników VAT?

Przekształcona i rozbudowana baza podatników VAT zawiera wiele cennych informacji między innymi:

• datę rejestracji do podatku VAT,
• informację o odmowie rejestracji,
• informację na temat wykreślenia czy też przywrócenia do rejestru VAT,
• informację o statusie podatnika w VAT – czynny, zwolniony,
• numer rachunku rozliczeniowego lub imienne rachunki w SKOK.

Dane znajdujące się na Wykazie są systematycznie aktualizowane przez szefa KAS raz na dobę w dni robocze.

Pytania i odpowiedzi jakie pojawiły się w objaśnieniach Ministerstwa Finansów

1. Czy na Wykazie znajdą się rachunki rozliczeniowe tzw. ROR – zwane również kontami osobistymi?

Rachunki ROR nawet jeżeli były zgłoszone do urzędu skarbowego jako rachunki firmowe nie znajdą się na Wykazie.

2. Czy wpłata na rachunek wirtualny tzw. “techniczny” będzie kwestionowana?

Operatorzy sieci komórkowych i dostawcy mediów (np. prądu, gazu) wykorzystują do rozliczeń tzw. rachunki wirtualne, na które ich odbiorcy dokonują płatności. Nie ma obowiązku zgłaszania takich rachunków do urzędu skarbowego. Jeżeli wpłaty będą dokonywane na taki rachunek, który jest powiązany z rachunkiem bankowym figurującym na białej liście podatnik nie poniesie konsekwencji w podatku dochodowym i nie będzie odpowiedzialny solidarnie w podatku VAT.

3. Podmioty zagraniczne a biała lista.

Przedsiębiorca zagraniczny zarejestrowany do podatku VAT w Polsce będzie posiadał numer identyfikacji podatkowej na potrzeby rozliczenia podatku w naszym kraju. Będzie również podlegał pod polskie przepisy o VAT więc będzie zobowiązany do posiadania numeru rachunku bankowego na Wykazie.

Jeżeli natomiast kontrahent zagraniczny nie będzie się posługiwał polskim numerem NIP wówczas rachunki bankowe zamieszczone na białej liście nie będą miały zastosowania do danej transakcji handlowej.

Zgodnie z objaśnieniami:

“Podatnicy dokonujący płatności za faktury dokumentujące czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę (czyli transakcje z podmiotami zagranicznymi), nie będą obowiązani do badania, czy rachunek na który dokonywana jest płatność za taką fakturę jest zamieszczony w Wykazie. Nie ma tutaj znaczenia sytuacja, w której taki dostawca posiada ewentualnie rachunek w polskim banku z uwagi na fakt zarejestrowania dla innych celów, czy innych transakcji.”

4. Wpłata na rachunek bankowy komornika sądowego lub organu egzekucyjnego.

W przypadku dokonywania płatności na poczet zajęcia wierzytelności przez komornika lub organ egzekucyjny nie ma obowiązku sprawdzania numeru rachunku bankowego na wykazie, ponieważ płatność nie dotyczy transakcji dostawy towarów czy też usług przez podatnika VAT czynnego.

5. Płatności ubezpieczycieli na rzecz podmiotów trzecich.

Analogiczna sytuacja jak w przypadku płatności dokonywanych w pkt. 4. Są to płatności dokonywane na rzecz podmiotów likwidujących szkody np. warsztatu samochodowego, a ubezpieczyciele realizują odpowiedzialność odszkodowawczą w imieniu ubezpieczonych. Taka płatność nie stanowi realizacji transakcji w myśl przepisów art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców. Zapłata dotyczy realizacji wypłaty odszkodowania a nie zapłaty za fakturę w obrocie handlowym pomiędzy przedsiębiorcami.

6. Zlecenia stałe.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca dokonuje płatności cyklicznych, np. za telefon, energię itp., wówczas weryfikacji rachunku bankowego dokonuje się na dzień zlecenia przelewu.

7. Realizacja płatności przez platformy płatnicze np. PayPal, PayU, DotPay.

Regulowanie płatności kartami płatniczymi i za pomocą usługi pay-bay-link nie zawiera się w terminologii “płatność przelewem”. W świetle wyjaśnień Ministerstwa Finansów zapłata na rachunek spoza wykazu nie będzie skutkowała poniesieniem negatywnych konsekwencji podatkowych, tj. wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów w PIT i odpowiedzialności solidarnej w VAT.

8. Potrącenie wierzytelności.

Występuje w sytuacji, gdy przedsiębiorcy występują w relacji dłużnik-wierzyciel. Na skutek dokonania potrącenia wierzytelności nastąpi rozliczenie w wysokości niższej kwoty. Jeżeli pozostanie do zapłaty jakaś kwota, a cała kwota transakcji opiewała na kwotę wyższą niż 15.000 zł, to należy jej dokonać na rachunek wskazany na białej liście.

9. Zapłata zaliczki lub raty.

Jeżeli całkowita wartość transakcji handlowej przekracza kwotę 15.000 zł wówczas płatność rat bądź zaliczek musi być dokonywana na rachunek bankowy wskazany na Wykazie.

Biała lista podatników VAT – podsumowanie

Obligatoryjna płatność na kwoty powyżej 15.000 zł na rachunki z Wykazu obejmuje faktury wystawione przez podatników VAT czynnych. Nie dotyczy przedsiębiorców, którzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego, ale w ich przypadku od 2017 roku należy pamiętać o dokonaniu płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego.