Omówienie niektórych zagadnień podatkowych nie należy do łatwych. Tak niewątpliwie jest w przypadku transakcji kontrolowanej i cen transferowych. Są to pojęcia, którym ustawodawca poświęcił sporo uwagi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), jednak język prawny, w jakim są pisane ustawy nie ułatwia zrozumienia tematu. W dzisiejszej publikacji spróbujemy znaleźć różnice pomiędzy transakcją kontrolowaną a innymi transakcjami.
Co to jest transakcja gospodarcza?
Pod pojęciem transakcji gospodarczej mieści się wykonywanie szeregu działań i operacji, w wyniku których zostanie osiągnięty zamierzony cel handlowy w szczególności w postaci:
- nawiązania umowy,
- dokonania dostawy towarów,
- wykonania usługi,
- wymiany towarów.
Najczęściej na skutek podjętych czynności strony osiągają planowane zyski.
Jak rozumieć transakcję kontrolowaną?
W ustawie o PIT w rozdziale 4b poświęconym cenom transferowym odniesiono się również do pojęcia transakcji kontrolowanej. Wskazane zostały założenia, które mogą determinować wystąpienie transakcji kontrolowanych. Omówienie jest dość obszerne i w razie wystąpienia takich okoliczności należałoby się z nim zapoznać.
Jak odróżnić transakcję kontrolowaną od innej?
W dzisiejszym artykule staramy się przeprowadzić analizę pod kątem rozróżnienia transakcji kontrolowanej od innej transakcji gospodarczej.
| Elementy transakcji kontrolowanej
|
Warunki spełnienia
|
Przesłanki wykluczające
|
| Działania o charakterze gospodarczym
|
Brak definicji ustawowej. W ustawie o PIT zdefiniowana została jedynie działalność gospodarcza, jako działalność:
- wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
- prowadzona w sposób ciągły, zorganizowany i niezależny.
Należy przypuszczać, że działania gospodarcze powinny się pokrywać z charakterem prowadzenia działalności gospodarczej
|
Ocena charakteru działań gospodarczych musi być dokonana z uwzględnieniem wszystkich ustawowych warunków niezbędnych do uznania transakcji za kontrolowaną |
| Rzeczywiste
zachowania stron
|
Brak definicji ustawowej. Transakcja nie powinna być pozorna, musi być faktycznie zrealizowana
|
Nie może to być transakcja, która została jedynie zapisana np. w umowie, ale nie doszła do skutku
|
| Istnienie powiązań pomiędzy stronami transakcji
|
Kiedy mamy do czynienia z istnieniem powiązań w transakcji kontrolowanej zostało opisane w ustawie o PIT (art. 23m, ust. 1 pkt 4)
|
Muszą to być powiązania ustalone bądź narzucone, a nie nałożone przez przepisy obowiązującego prawa
|
| Cena transakcji kontrolowanej
|
Warunki ustalania cen transferowych zostały opisane w ustawie o PIT (art. 23o)
|
Jeżeli cena lub sposób określenia ceny transakcji kontrolowanej wynika z
ustaw lub wydanych na ich podstawie innych aktów, to nie mamy do czynienia z transakcją kontrolowaną
|
Z uwagi na brak szczegółowych definicji dotyczących transakcji kontrolowanych trudno o jednoznaczne wskazanie, kiedy mamy do czynienia z transakcją kontrolowaną, a kiedy nie. Temat ten jest złożony i wielowątkowy, każdy przypadek jest indywidualny. W sytuacji, gdy przedsiębiorca uzna, że mogą u niego wystąpił przesłanki do ustalania cen transferowych, powinien zasięgnąć opinii doradcy podatkowego lub wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.
Małgorzata Jagusiak 
Rozliczenie PIT — jakie ulgi będą obowiązywały w 2024? Rozmowa z księgowym
Krzysztof Janoś
Składka zdrowotna – jak będzie się kształtować w 2024 roku?
Prawo komunikacji elektronicznej już opublikowane! Nowe zasady zgód marketingowych w 2024 roku
Adrianna Glapiak
