Skonto za wcześniejszą zapłatę – czy trzeba wystawić fakturę korygującą

Swoboda zawierania umów pozwala przedsiębiorcom na dowolne kształtowanie polityki cenowej i sposób rozliczeń. Niekiedy w interesie obu stron leży udzielanie bonifikat i skont. W dzisiejszej publikacji opiszemy czym jest skonto i zajmiemy się skontem za wcześniejszą zapłatę, analizując kwestię wystawiania faktury korygującej.

Co to jest skonto?

Jeżeli firmy umówią się między sobą, że zapłata za dostawę towarów czy świadczenie usług zostanie dokonane przed terminem płatności określonym na fakturze, czy umowie lub będzie dokonana w formie, o jaką wnioskuje sprzedawca, to wówczas może dojść do obniżki kwoty wynikającej z wystawionej faktury, najczęściej procentowo.

Przykład 1

Firma X zakupiła u firmy Y artykuły biurowe na kwotę brutto 10.000 zł. Termin płatności na fakturze wynosi 30 dni. Strony umówiły się, że jeżeli płatność zostanie dokonana wcześniej, w terminie 10 dni, to sprzedawca udzieli skonta w wysokości 2%. Jeżeli ten warunek zostanie spełniony, to firma X otrzyma skonto w kwocie 200 zł (10.000 zł x 2%).

Skonto liczy się od kwoty brutto transakcji.

Jaki wpływ ma skonto na rozliczenia podatkowe?

Udzielanie różnego rodzaju rabatów, obniżek, bonifikat czy skont jest powszechną praktyką w prowadzonej działalności gospodarczej. Rodzi się pytanie, jakie to może mieć konsekwencje na gruncie rozliczeń podatkowych. Otóż w takim przypadku udzielenie skonta będzie miało wpływ zarówno na rozliczenie w podatku VAT, jak i w podatku dochodowym. Dojdzie do zmniejszenia podstawy opodatkowania, co w przypadku sprzedawcy będzie miało wpływ na wysokość przychodów i kwotę podatku VAT należnego od sprzedaży a w przypadku nabywcy na wysokość kosztów uzyskania przychodów i kwotę podatku VAT naliczonego od zakupów. Przedsiębiorcy zadają sobie jeszcze jedno pytanie a mianowicie, czy trzeba wystawiać fakturę korygującą?

Skonto za wcześniejszą zapłatę – czy trzeba wystawić fakturę korygującą

Rozważania na ten temat zaczniemy od analizy przepisów ustawy o podatku VAT, ponieważ w oparciu o te przepisy wystawiane są faktury. Zgodnie z regulacjami w podstawie opodatkowania VAT powinno się znaleźć wszystko co stanowi zapłatę za towar czy świadczoną usługę. Mowa jest również o tym, że podstawa powinna być pomniejszona m.in. o:

• rabaty z tytułu wcześniejszej zapłaty,
• udzielone nabywcy lub usługobiorcy opusty i obniżki cen.

Jednocześnie w przepisach dotyczących wystawiania faktur korygujących mowa jest o tym, że jeżeli po wystawieniu faktury dojdzie do zmniejszenia podstawy opodatkowania, to należy wystawić fakturę korygującą. Oznacza to, że niezależnie od tego na jakim etapie zawieranej transakcji dojdzie do zmniejszenia podstawy, to sprzedawca powinien uwzględnić to na:

• wystawionej fakturze – jeżeli wysokość obniżki była znana w momencie sprzedaży,
• wystawionej korekcie faktury – jeżeli wysokość obniżki była znana po wystawieniu faktury sprzedaży.

Takie podejście potwierdzają również sądy w wydawanych wyrokach. W jednym z nich, z dnia 15.12.2016 r. sygn. akt I SA/Go 384/16 WSA w Gorzowie Wielkopolskim, w uzasadnieniu Sąd wskazał m.in., że biorąc pod uwagę specyfikę skonta, w momencie dokonywania dostawy towarów/wystawienia faktury sprzedawca nie udziela rabatu, jedynie informuje o możliwości skorzystania z niego. To jednak nie oznacza, że taki rabat został automatycznie udzielony, ponieważ zależy to od spełnienia warunku przez kontrahenta. Po otrzymaniu zapłaty w wyznaczonym terminie należy wystawić fakturę korygującą, zmniejszającą podstawę opodatkowania o wartość udzielonego skonta, w celu wykazania rzeczywistych kwot związanych z daną dostawą towarów.

Skonto w transakcjach zagranicznych

Do udzielenia skonta z tytułu wcześniej zapłaty może dojść zarówno w transakcjach krajowych, jak i zagranicznych. Przedsiębiorcy mają wątpliwości, w jaki sposób należy postąpić w przypadkach zmiany podstawy opodatkowania jeżeli chodzi o transakcje zagraniczne. Bardzo często z takimi przypadkami mamy do czynienia w transakcjach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) na terenie Unii Europejskiej. Zasady korygowania transakcji WNT na minus zostały uregulowane wprost w ustawie o podatku VAT (art.30a ust. 1a) i obowiązują od dnia 01.10.2021 r. Zmiana przepisów była jedynie formalnością sankcjonującą wcześniej stosowaną praktykę. Mianowicie, jeżeli przyczyna korekty była znana:

• na etapie wystawiania faktury pierwotnej – korekta powinna być rozliczona wstecznie,
• po wystawieniu faktury pierwotnej – korekta powinna być rozliczona na bieżąco.

Jednym z elementów, które są przyczyną korekty jest właśnie udzielenie skonta za wcześniejszą zapłatę, co spowoduje obniżenie podstawy opodatkowania.

Co do zasady po spełnieniu warunków skonta sprzedawca powinien wystawić fakturę korygującą transakcję WNT. Wówczas taka korekta powinna być rozliczona na bieżąco, w okresie w którym została wystawiona. Co jednak w sytuacji kiedy nie otrzymamy korekty, co w transakcjach zagranicznych nie jest wcale odosobnionym przypadkiem?

Skonto w transakcjach zagranicznych – brak faktury korygującej

Nie ma przepisów, które by tę kwestię regulowały. Posłużymy się więc podejściem organów podatkowych w wydawanych interpretacjach podatkowych. Przykładowo w jednej z nich z dnia 11 kwietnia 2017 r. numer 2461-IBPP2.4512.49.2017.1.ICz, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał podejście Wnioskodawcy za prawidłowe. Rozstrzygana kwestia dotyczyła rozliczania skonta w sytuacji, w której przedsiębiorca nie otrzymuje faktury korygującej od kontrahenta unijnego. W uzasadnieniu Dyrektor KIS napisał, że nawet jeśli Wnioskodawca nie otrzyma od dostawcy unijnego dokumentu korygującego, nabywa prawo do zmniejszenia obrotu z tytułu WNT. W takim przypadku, jeżeli przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu WNT, spełnione zostaną warunki uprawniające do zastosowania skonta, a więc nastąpiła zapłata za towar w terminie określonym przez kontrahenta unijnego, to przedsiębiorca powinien zmniejszyć podstawę opodatkowania WNT o kwotę należnego skonta. Oznacza to zmniejszenie zarówno kwoty podatku naliczonego, jak i należnego.

Przykład 2

Firma X czynny podatnik VAT w Polsce, zarejestrowany do przeprowadzania transakcji wewnątrzunijnych, nabył towary od kontrahenta Y z Czech. Zgodnie z postanowieniami umowy zawartej przez strony, jeżeli zapłata za towar nastąpi w ciągu 10 dni firma Y udzieli skonta w wysokości 2%. Transakcja WNT miała miejsce 25.08.2022 r., zapłata za towar została dokonana 02.09.2022 r., a więc spełniony został warunek do udzielenia skonta. Firma X z Polski nie otrzymała od firmy z Czech korekty faktury, jednak powinna obniżyć podstawę opodatkowania transakcji WNT o kwotę skonta. W tym przypadku może to zrobić w miesiącu sierpniu 2022 r., ponieważ nie upłynął jeszcze termin na złożenie JPK_V7 za sierpień.

Natomiast w sytuacji, kiedy zapłata nastąpi po złożeniu JPK_V7, korekty transakcji WNT dokonuje się w miesiącu zapłaty, które uprawnia do skonta. Potwierdzają to również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. W jednej z nich z dnia 29.09.2017 r. numer 0112-KDIL1-3.4012.304.2017.2.JN Dyrektor KIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. W uzasadnieniu zostało napisane m.in., że otrzymane skonto w ramach WNT należy rozliczać w miesiącu dokonania zapłaty, jeżeli zapłata nastąpiła po złożeniu deklaracji JPK_V7 za miesiąc, w którym na gruncie ustawy o VAT powstał obowiązek rozliczenia WNT.

Przykład 3

Polska firma A nabyła towary od niemieckiej firmy B. Obie firmy spełniają warunki uprawniające do dokonywania transakcji WNT. W miesiącu wrześniu firma A otrzymała fakturę WNT z 60 dniowym terminem płatności, który przypada na 29 listopada. We wrześniu powstał obowiązek podatkowy rozliczenia WNT. Jednocześnie w umowie jest zapis, że jeżeli płatność zostanie dokonana w terminie 30 dni, tj. do 30 października, to firma A z Polski uzyska skonto w wysokości 1,5%. Zapłata została dokonana 30 października, ale firma A z Polski nie otrzymała korekty faktury. W takim przypadku korekta na minus podstawy opodatkowania WNT będzie dokonana w rozliczeniu składanym za miesiąc październik, ponieważ zapłata uprawniająca do skonta został dokonana po terminie do złożenia deklaracji za wrzesień.

Skonto a podatek dochodowy

Należy pamiętać, że rozliczenie skonta na gruncie przepisów podatkowych ma swoje konsekwencje również w podatku dochodowym. Ustawodawca nie wprowadził szczególnych regulacji w tym zakresie, nie ma więc informacji, w jakim okresie należy takie skonto ujmować w kosztach uzyskania przychodów. Można przyjąć, że jeżeli:

• na wystawionej fakturze zakupu została już uwzględniona kwota skonta – w okresie wystawienia faktury pierwotnej,
• skonto jest rozliczane fakturą korygującą – w okresie wystawienia korekty,
• jeżeli nie otrzymamy faktury korygującej zakup, tak jak to może mieć miejsce przy transakcjach zagranicznych – w okresie spełnienia warunków do uznania skonta.

Skonto będzie pomniejszało koszty uzyskania przychodów dla nabywcy, jeżeli faktura pierwotna nie uwzględniała kwoty skonta. Natomiast dla sprzedawcy będzie to miało wpływ na kwotę przychodów.

Podsumowanie

Co do zasady, jeżeli kontrahenci uzgodnią warunki skonta za wcześniejszą zapłatę, to taka transakcja powinna zostać udokumentowana fakturą korygującą. O ile w polskiej ustawie o podatku VAT zostały wskazane okoliczności, w których powinna zostać wystawiona korekta, to jednak nie zawsze kontrahent zagraniczny wystawi dla nas taką korektę. W takiej sytuacji nie ma nawet podstaw żądania takiego dokumentu, ponieważ do faktur zagranicznych nie mają zastosowania polskie regulacje. W takim układzie w obrocie krajowym skonto powinno być udokumentowane fakturą korygującą, a w transakcjach zagranicznych, o ile to będzie możliwe. Kwota skonta powinna również zmniejszać koszty uzyskania przychodów, o ile skonto nie było uwzględnione na fakturze pierwotnej. Jeżeli to sprzedawca udziela skonta, to oczywiście zostaną odpowiednio zmniejszone przychody.