Wypowiedzenie umowy o pracę wiąże się z wieloma formalnościami zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Jednym z często poruszanych zagadnień w tym kontekście jest kwestia urlopu wypoczynkowego, a w szczególności jego wykorzystania, rozliczenia oraz ewentualnej wypłaty ekwiwalentu. Czy pracownik może wykorzystać zaległy urlop w okresie wypowiedzenia, a pracodawca ma uprawnienie do jednostronnego udzielenia takiego urlopu bez zgody pracownika?
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia został uregulowany w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy w przepisie art. 167(1), zgodnie z którym „W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 155(1)”.
Z powyższego przepisu wynika:
Pracownik ma obowiązek wykorzystania urlopu – jeśli pracodawca udzieli pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia, pracownik ma obowiązek go wykorzystać.
Wymiar urlopu jest ograniczony – liczba dni urlopu udzielonego w okresie wypowiedzenia, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać limitu określonego w przepisie art. 155(1) Kodeksu pracy, co oznacza, że w przypadku urlopu za niepełny rok kalendarzowy stosuje się odpowiednie przeliczenie proporcjonalne. Inaczej mówiąc – jeśli pracownik jest na wypowiedzeniu w trakcie roku, jego urlop za ten rok jest naliczany proporcjonalnie do okresu zatrudnienia i nie może zostać przekroczony przy udzielaniu go w okresie wypowiedzenia.
WAŻNE – w sytuacji, gdy pracownik nie skorzysta z całego urlopu wypoczynkowego w trakcie okresu wypowiedzenia, pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane dni. Więcej na temat ekwiwalentu za urlop przeczytasz w tym artykule.
W kontekście urlopu wypoczynkowego przyznanego w okresie wypowiedzenia warto również zapamiętać, że:
Jeśli pracodawca udzieli pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia, pracownik ma obowiązek go wykorzystać.
Pracodawca decyduje o udzieleniu urlopu w okresie wypowiedzenia, a pracownik nie może się temu sprzeciwić.
Pracownik musi skorzystać z urlopu w terminie wyznaczonym przez pracodawcę, ponieważ to pracodawca decyduje o terminie urlopu i może jednostronnie zobowiązać pracownika do jego wykorzystania w okresie wypowiedzenia.
Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia wynika bezpośrednio z rozwiązania umowy i nie należy go utożsamiać z urlopem udzielanym przed wypowiedzeniem – przede wszystkim wskazać należy, że wraz z wypowiedzeniem umowy o pracę zmienia się sposób udzielania urlopu wypoczynkowego – nie obowiązują już plany urlopowe pracownika.
Pobierz wzór polecenia pracodawcy do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę.
Zaległy urlop przy wypowiedzeniu umowy o pracę
Pracownik, który znajduje się w okresie wypowiedzenia, ma prawo do wykorzystania nie tylko bieżącego urlopu wypoczynkowego, ale również zaległego, tj. z poprzedniego roku kalendarzowego.
Zgodnie z przepisem art. 155(1) Kodeksu pracy:
§ 1. W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop:
u dotychczasowego pracodawcy – w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
u kolejnego pracodawcy – w wymiarze:
proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Pracownikowi, który przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym niż wynikający z § 1 pkt 1, przysługuje u kolejnego pracodawcy urlop w odpowiednio niższym wymiarze; łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być jednak niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców.
§ 21. Przepis § 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do pracownika podejmującego pracę u kolejnego pracodawcy w ciągu innego roku kalendarzowego niż rok, w którym ustał jego stosunek pracy z poprzednim pracodawcą.
Powyższy przepis jest istotny, bowiem w regulacji dotyczącej wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia ustawodawca (art. 167(1) Kodeksu pracy) zdanie drugie, wskazał, że: „W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 155(1)”.
Zatem pracownik, który zmienia pracodawcę w trakcie roku, ma prawo do proporcjonalnego urlopu u obu pracodawców, przy czym łączny wymiar urlopu nie może być mniejszy niż proporcja do przepracowanego okresu w danym roku.
OKOLICZNOŚĆ
URLOP U DOTYCHCZASOWEGO PRACODAWCY
URLOP U NOWEGO PRACODAWCY
PRACOWNIK ROZWIĄZUJE UMOWĘ W TRAKCIE ROKU
urlop proporcjonalny do przepracowanego okresu w danym roku
proporcjonalny do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym
PRACOWNIK WYKORZYSTAŁ URLOP W PEŁNYM WYMIARZE PRZED ZAKOŃCZENIEM PRACY
brak prawa do dodatkowego urlopu
brak wpływu na urlop, przyznawany proporcjonalnie do nowego okresu zatrudnienia
PRACOWNIK WYKORZYSTAŁ URLOP W WYŻSZYM WYMIARZE U DOTYCHCZASOWEGO PRACODAWCY
urlop proporcjonalny do przepracowanego okresu, bez wpływu na nowego pracodawcę
urlop proporcjonalny do okresu pracy, ale w niższym wymiarze – łączny wymiar nie może być mniejszy niż proporcja do przepracowanego okresu
Prawo pracodawcy do jednostronnego decydowania o wykorzystaniu przez pracownika urlopu wypoczynkowego
Z uwagi na okoliczność, że wypowiedzenie umowy o pracę zostało dokonane niezależnie przez którąkolwiek ze stron powoduje, że zmianie ulega tryb udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, ponieważ nieistotne stają się plany urlopowe na dany rok pracownika (określone w planie urlopowym). Główną rolę odgrywa w takim przypadku pracodawca i jego ustawowe uprawnienie do jednostronnego decydowania o terminie wykorzystania przez pracownika urlopu wypoczynkowego. Udzielenie urlopu wypoczynkowego w terminie przypadającym w okresie wypowiedzenia umowy o pracę powoduje powstanie po stronie pracownika obowiązku jego wykorzystania.
WAŻNE – zaległy urlop to urlop niewykorzystany w poprzednich latach kalendarzowych i zgodnie z przepisami powinien być wykorzystany do 30 września kolejnego roku. Z kolei jeżeli zaległy urlop nie zostanie wykorzystany w trakcie wypowiedzenia, to pracodawca musi wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane dni.
A jeśli zastanawiasz się, do kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop za 2024 rok, to przeczytaj ten artykuł.
Wypowiedzenie umowy w styczniu a urlop
Wypowiedzenie umowy w styczniu wiąże się z koniecznością rozliczenia urlopu zarówno za poprzedni rok kalendarzowy oraz za część roku bieżącego, w zależności od długości zatrudnienia w danym roku.
Pracownik ma prawo do urlopu za rok poprzedni, jeśli nie wykorzystał go w całości i należy go udzielić w pełnym wymiarze (ważne – musi być wykorzystany lub rozliczony w przypadku jego niewykorzystania w formie ekwiwalentu za urlop).
W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę w styczniu, to pracownik ma prawo do urlopu proporcjonalnego za bieżący rok kalendarzowy (ważne – wymiar urlopu będzie zależny od czasu, który pracownik przepracuje w danym roku).
L4 w okresie wypowiedzenia umowy o pracę a urlop wypoczynkowy
W przypadku choroby pracownika w okresie wypowiedzenia i uzyskania od lekarza zwolnienia lekarskiego, pracownik nadal zachowuje prawo do urlopu wypoczynkowego. Czas przebywania na L4 nie jest traktowany jako okres, w którym pracownik traci prawo do urlopu – choroba przerywa czas urlopu wypoczynkowego.
WAŻNE – jeśli pracownik wskutek przebywania na L4 w okresie wypowiedzenia nie wykorzysta urlopu, to pracodawca będzie zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.
Obowiązki pracownika a urlop w okresie wypowiedzenia umowy
Zakres zastosowania trybu udzielania przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego przewidzianego w przepisie art. 167(1) Kodeksu pracy jest ograniczony z tego względu, że dotyczy wyłącznie urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi za dany rok kalendarzowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia u pracodawcy, który ma go udzielić oraz w całości urlopu zaległego.
Należy pamiętać, że udzielenie przez pracodawcę urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę wiąże pracownika, jeżeli pracodawca określił dokładnie termin tego urlopu, co oznacza, że pracownik zobowiązany jest do jego wykorzystania.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia nie powinno kolidować z jego uprawnieniami pracowniczymi, tj.:
prawem do płatnego zwolnienia na poszukiwanie pracy (por. art. 37 Kodeksu pracy),
prawem do wykorzystania ustawowych dwóch dni na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat (por. art. 188 Kodeksu pracy),
wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop na rzecz pracownika w przypadku niewykorzystania części urlopu z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby (por. art. 166 w zw. z art. 171 Kodeksu pracy).
Nie ma przeszkód prawnych, aby w porozumieniu rozwiązującym stosunek pracy strony dobrowolnie uzgodniły obowiązek pracownika wykorzystania zarówno należnego, jak i zaległego urlopu wypoczynkowego do ustalonego dnia rozwiązania umowy o pracę [tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 października 2017 r., sygn.. akt II PK 287/16].
W praktyce to oznacza, że strony stosunku pracy mogą dojść do zawarcia stosownego porozumienia dotyczącego obowiązku wykorzystania urlopów wypoczynkowych.
Wyrażony przez ustawodawcę w analizowanym przepisie art. 167(1) Kodeksu pracy zwrot „w okresie wypowiedzenia” należy rozumieć jako czas od dokonania wypowiedzenia (złożenia pracownikowi przez pracodawcę oświadczenia woli o wypowiedzeniu) do upływu okresu wypowiedzenia (rozwiązania umowy o pracę). Urlop wypoczynkowy może być więc wyznaczony przez pracodawcę od następnego dnia po wręczeniu pracownikowi wypowiedzenia.
Podsumowanie
Przepis art. 167(1) Kodeksu pracy wprowadza szczególny mechanizm udzielania urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, który zastosowanie ma do tego, że po wypowiedzeniu umowy o pracę przez którąkolwiek ze stron pracodawca ma prawo udzielić pracownikowi przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. Decyzja pracodawcy w przedmiocie udzielenia urlopu jest co do zasady wiążąca dla pracownika. Co istotniejsze, w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę ustalony w planie urlopów termin urlopu pracownika straci moc w momencie podjęcia przez pracodawcę decyzji o udzieleniu pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia.
Źródła:
A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2020
Autorka tekstów prawnych na ifirma.pl. Prawnik posiadająca wieloletnie doświadczenie w doradztwie prawnym oraz podatkowym. Na co dzień swoją wiedzę i doświadczenie poszerza dzięki pracy jako specjalista do spraw prawnych, a czas wolny poświęca na podnoszeniu kwalifikacji w zakresie aspektów prawnych w e-commerce i social mediach oraz szeroko pojętym prawie autorskim.
Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.
Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga.
O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.
Wypowiedzenie umowy o pracę a urlop - jak to wygląda w praktyce?
Warunkiem do udzielenia urlopu w okresie wypowiedzenia jest fakt, iż pracownik posiada prawo do niewykorzystanego w danym roku kalendarzowym i w latach ubiegłych urlopu wypoczynkowego.
Nowości/ulepszenia: data zmiana 28.05.2024 Moduł do rozliczenia najmu prywatnego Automatyczne wypełnianie formularzy dla faktur ksef Faktury korygujące dane formalne na kolejnych typach faktur Nowe schematy deklaracji VIU-DO i VII-DO Nowe druki kadrowe Ewidencja czasu pracy – godziny pracy przy nieobecnościach godzinowych Związane z e-commerce: Tworzenie zestawów i wariantów produktów Obsługa przesyłek z wysyłam z allegro […]
W dniu 12 lipca 2024 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę z dnia 12 lipca 2024 r. – Prawo komunikacji elektronicznej. Ustawodawca, sporządzając nowe prawo komunikacji elektronicznej, kierował się koniecznością ustanowienia Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej, którego celem jest poprawa pozycji konsumentów na rynku usług telekomunikacyjnych poprzez wprowadzenie szeregu możliwości dla konsumentów, np. zwiększenie elastyczności przy zawieraniu i rozwiązywaniu umów czy też udostępnianie zasobów na rzecz przedsiębiorcy komunikacji elektronicznej na potrzeby świadczenia usług komunikacji elektronicznej.
Rola AI w MŚP rośnie, a rozwiązania AI w firmach stają się coraz bardziej powszechne. Mimo to przedsiębiorcy wciąż miewają trudności we wdrażaniu sztucznej inteligencji, a niektórzy po prostu się jej obawiają. Dlaczego? I jaki jest stan AI w Polsce? Odpowiedzi na te pytania poszukało AI Chamber.
Już 22 i 23 października 2024 roku w Muzeum Śląskim w Katowicach odbędzie się konferencja AI<>BA – niezwykłe wydarzenie organizowane przez Silesian Startup Foundation i Studio IntO. W tym roku na liście partnerów swoje miejsce znalazła również IFIRMA.
Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.
Klauzula informacyjna –
kontakt
telefoniczny marketing
Jeżeli wyrazisz zgodę, zadzwonimy do Ciebie, aby przybliżyć Ci naszą
ofertę. Wyrażoną zgodę możesz wycofać w dowolnym momencie, wysyłając
wiadomość e-mail na adres iod@ifirma.pl. Administratorem Twoich
danych
osobowych będzie IFIRMA SA z siedzibą we Wrocławiu przy ul.
Grabiszyńskiej 241G, 53-234 Wrocław. Więcej o tym, jak chronimy
Twoje
dane dowiesz się na stronie: https://www.ifirma.pl/rodo
Adrianna Glapiak 
Lista zmian w aplikacji: maj 2024
Zespół IFIRMA
Prawo komunikacji elektronicznej już opublikowane! Nowe zasady zgód marketingowych w 2024 roku
Jaka jest rola AI w MŚP? AI Chamber wydało raport
Adam Sawicki
IFIRMA partnerem konferencji AI<>BA 2024
