Prowadzenie działalności gospodarczej nie zawsze przynosi tylko dochody. Zdarza się, że koszty przekroczą przychody podatkowe i wówczas zostaje wygenerowana strata. Jednak żeby doszło do powstania straty to przedsiębiorca musi prowadzić działalność gospodarczą na zasadach ogólnych, czyli rozliczać przychody i koszty w podatkowej książce przychodów i rozchodów (PKPiR). W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, kiedy będzie możliwe rozliczenie straty w ryczałcie ewidencjonowanym w 2023 roku.
Kiedy powstaje strata podatkowa?
Strata podatkowa zostanie wygenerowana wówczas kiedy koszty uzyskania przychodów przewyższą kwotę przychodów w działalności. Może to być spowodowane różnymi okolicznościami. Powstanie straty może być do przewidzenia, ale bardzo często pozostaje poza naszą kontrolą. W działalności gospodarczej nie jest łatwo przewidzieć, w którym kierunku pójdzie nasza firma czy będzie to wzrost, stagnacja czy może spowolnienie. Wiele zależy od czynników zewnętrznych oddziaływujących na nasze przedsiębiorstwa, na które bardzo często nie mamy wpływu. Strata może powstać, o ile przedsiębiorca wybrał jako formę opodatkowania skalę podatkową lub podatek liniowy. Kiedy już powstanie przepisy podatkowe pozwalają na jej odliczenie w kolejnych okresach rozliczeniowych.
Na czym polega rozliczanie straty podatkowej?
Jeżeli przedsiębiorca poniesie stratę w poprzednich latach podatkowych, to ma czas na rozliczenie straty w ciągu 5 lat podatkowych po roku, w którym poniósł stratę. Zobaczmy na przykładzie, jak należy to rozumieć.
Przykład 1
Pan Paweł prowadzi działalność gospodarczą od 2015 roku. Z uwagi na zakupy inwestycyjne, które realizował w 2020 roku, poniósł stratę w działalności gospodarczej w kwocie 50.000 zł, koszty uzyskania przychodów przewyższyły kwotę przychodów. W takim przypadku strata może zostać rozliczona w ciągu kolejnych 5 lat o ile będzie prowadzona działalność gospodarcza i przedsiębiorca będzie uzyskiwał dochody. Czyli na rozliczenie straty pan Paweł ma czas do końca 2025 roku.
Począwszy od rozliczania strat powstałych od 1 stycznia 2019 roku ustawodawca pozwolił na jednorazowe rozliczenie poniesionej straty do kwoty 5 mln zł.
Przykład 2
Pani Emilia prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. 2021 rok był dla niej trudny, przychody okazały się za niskie w stosunku do kwoty kosztów uzyskania przychodów, co wygenerowało stratę w kwocie 20.000 zł. Po zakończeniu 2022 roku dochód za cały rok wyniósł 150.000 zł. W tym przypadku pani Emilia ma prawo pomniejszyć ten dochód jednorazowo o stratę z 2021 roku, a więc w podstawie do opodatkowania podatkiem liniowym znajdzie się kwota 130.000 zł (150.000 zł – 20.000 zł).
Strata może zostać rozliczona już w trakcie roku podatkowego. Nie trzeba czekać z rozliczeniem straty do zakończenia roku.
Przykład 3
Pani Aniela poniosła stratę w działalności gospodarczej w 2020 roku w kwocie 30.000 zł. 2021 rok nie był jednak na tyle łaskawy, żeby można było odliczyć całą stratę dlatego pozostała ona do rozliczenia na kolejne lata. Już w trakcie 2022 roku pani Aniela uzyskała dochód za miesiąc styczeń w kwocie 10.000 zł i zaczęła rozliczać stratę. W kolejnych miesiącach dochód z działalności gospodarczej pozwolił na rozliczenie całej straty za 2020 rok w kwocie 30.000 zł w trakcie 2022 roku.
Jak wiemy każdy przedsiębiorca ma prawo do zmiany formy opodatkowania każdego roku, po jego zakończeniu w określonym terminie. Jeżeli będzie to zmiana z podatku liniowego na podatek według skali, to nie budzi to wątpliwości, że strata pomniejsza dochód do opodatkowania, w obydwu przypadkach przedsiębiorca prowadzi bowiem PKPiR. Co jednak kiedy dojdzie do przejścia na ryczałt ewidencjonowany, co w ostatnich latach jest dość powszechną praktyką. Wiemy przecież, że na ryczałcie nie rozliczamy kosztów uzyskania przychodów. Jednak w takich przypadkach ustawodawca pozwala również rozliczyć stratę podatkową.
Rozliczanie straty w ryczałcie ewidencjonowanym w 2023 – kiedy jest możliwe?
Jeżeli przedsiębiorca poniósł stratę podatkową, kiedy działalność była opodatkowana podatkiem liniowym lub podatkiem według skali podatkowej, to rozliczenie straty za lata ubiegłe będzie również możliwe jeśli wybierze ryczałt ewidencjonowany.
Przykład 4
Pani Agnieszka od kilku lat wynajmuje 3 mieszkania w ramach najmu prywatnego. We wcześniejszych latach wybrała opodatkowanie najmu według skali podatkowej. W latach 2020 i 2021 poniosła stratę w wysokości odpowiednio za 2020 rok w kwocie 5.000 zł i za 2021 rok w kwocie 15.000 zł, łączna kwota straty wynosi 20.000 zł. Za 2022 rok najem był opodatkowany ryczałtem, przychód z najmu wyniósł 100.000 zł. Pai Agnieszka może rozliczyć straty za 2020 i 2021 rok na dwa sposoby:
- Jednorazowo odliczyć stratę w kwocie 20.000 zł od przychodu 100.000 zł, a więc ryczałt od najmu będzie naliczony od podstawy 80.000 zł.
- Może również odliczyć po 50% straty za każdy rok, czyli 2.500 zł za 2020 r. (5.000 zł x 50%) i 7.500 zł (15.000 zł x 50%) za 2021 r., czyli 10.000 zł. Ryczałt za 2022 rok będzie naliczany od kwoty 90.000 zł (100.000 zł – 10.000 zł).
Przykład 5
Pan Michał do końca 2020 roku rozliczał się na podatku liniowym w działalności gospodarczej. Począwszy od 2021 roku zmienił formę opodatkowania na ryczałt. W rozliczeniu 2019 roku poniósł stratę w wysokości 10.000 zł, której nie rozliczył w zeznaniu za 2020 rok. W tym przypadku pan Michał może pomniejszyć przychód do opodatkowania na ryczałcie w roku 2021 jednorazowo o kwotę 10.000 zł lub w częściach na zasadach, jakie obowiązywały do końca 2018 roku, decyzja w tym zakresie należy do przedsiębiorcy.
Rozliczanie straty w ryczałcie ewidencjonowanym – podsumowanie
Każdy przedsiębiorca, który prowadzi PKPiR może wygenerować stratę w działalności gospodarczej. Jeśli tak się zdarzy i dojdzie do zmiany formy opodatkowania na ryczałt, to nie pozbawia to przedsiębiorcy prawa do rozliczenia straty, o czym napisaliśmy w publikacji. Strata może być rozliczana w zeznaniu rocznym lub już na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, jest to indywidualna decyzja przedsiębiorcy. Rozliczenia straty można dokonać w ciągu kolejnych 5 lat, okres zawieszenia działalności gospodarczej jest wliczany do tego okresu. Poniżej przedstawiamy syntetycznie o czym powinien pamiętać przedsiębiorca, przy rozliczaniu straty:
|
Stratę można odliczyć od dochodu w ciągu 5 lat podatkowych po roku, w którym powstała
|
|
Strata może być rozliczona w ramach danego źródła przychodów. Np. nie można odliczyć straty z najmu prywatnego w działalności gospodarczej
|
|
Począwszy od strat powstałych od 2019 roku strata może być rozliczana jednorazowo, jeśli nie przekracza 5 mln zł, ale może być ona również rozliczona według zasad obowiązujących w latach wcześniejszych
|
|
Strata może być rozliczona po zakończeniu roku podatkowego, ale również w jego trakcie
|
|
Nie można rozliczyć straty powstałej: z odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat poza działalnością gospodarczą, z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, od przychodów zwolnionych od podatku PIT
|
|
Strata w działalności gospodarczej może być rozliczona również po zmianie formy opodatkowania
|
Małgorzata Jagusiak 
e-Urząd Skarbowy przyspiesza obsługę klientów. Co księgowi i doradcy podatkowi mogą załatwić zdalnie?
Dorota Łesak
Pośrednictwo w dystrybucji bonów różnego przeznaczenia – sposób rozliczenia
Ewidencjonowanie na kasach bezobsługowych – ułatwienia
Czy catering pudełkowy można ująć w kosztach jednoosobowej działalności?
