Każdy przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą ma obowiązek dokonywać terminowo wpłat składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne do ZUS. Polski Ład bardzo skomplikował procedurę przekazywania i rozliczania składek, szczególnie dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się, jakie skutki może wywołać niezłożenie lub nieterminowe złożenie deklaracji do ZUS po wprowadzeniu Polskiego Ładu.
Planujesz założenie firmy?
Umów się na bezpłatną wideorozmowę z ekspertem, podczas której zarejestrujesz działalność unikając typowych pułapek i błędów.
Składanie deklaracji do ZUS po wprowadzeniu Polskiego Ładu
Jeszcze do niedawna przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniali pracowników, nie musieli sobie zawracać głowy składaniem deklaracji do ZUS. Jeżeli nie zmieniał się kod tytułu do ubezpieczenia czy podstawa do składek społecznych, nie trzeba było co miesiąc przekazywać deklaracji ZUS DRA. Zmiany wprowadzone ustawą o Polskim Ładzie zmieniły diametralnie tę zasadę. Pisaliśmy na ten temat w publikacji mówiącej o klonowaniu deklaracji przez ZUS do końca 2021 roku. Zmiana zasad rozliczania składki zdrowotnej wymusiła również formułę przekazywania rozliczeń do ZUS.
Począwszy od stycznia 2022 roku każdy przedsiębiorca ma obowiązek przesyłania deklaracji do ZUS w terminie do 20 dnia następnego miesiąca bez względu na to czy zatrudnia czy nie zatrudnia pracowników. Termin ten dotyczy płatników, którzy nie posiadają osobowości prawnej, a więc będzie to m.in. jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółki osobowe
|
Obowiązek comiesięcznego przesyłania deklaracji obejmuje wszystkich przedsiębiorców, bez względu na wybraną formę opodatkowania dochodów/przychodów
|
Wpłata składek ZUS dokonywana jest w jednej kwocie na indywidualny numer rachunku składkowego
|
Brak złożenia deklaracji ZUS lub nieterminowe złożenie deklaracji ZUS a składka zdrowotna
Może się tak zdarzyć i niejednokrotnie tak się zdarza, że przedsiębiorcy zapominają przesłać deklarację ZUS w ustawowym terminie lub przesyłają ją po terminie. W takim przypadku trzeba pamiętać, że i tak zapłata składek powinna być dokonana w ustawowym terminie.
| Niezłożenie deklaracji ZUS lub nieterminowe złożenie:
|
ZUS wyśle zawiadomienie do płatnika składek
|
Po otrzymaniu zawiadomienia przedsiębiorca powinien przygotować i przesłać brakujący komplet dokumentów
|
Jeżeli wpłata będzie dokonywana po terminie obowiązkiem płatnika jest naliczenie i przesłanie także odsetek za zwłokę
|
Jeżeli pomimo wysłania zawiadomienia do płatnika o braku dokumentów rozliczeniowych takie dokumenty nie zostaną złożone, to ZUS przygotuje deklarację z urzędu. Jak można usłyszeć na infolinii ZUS w takim przypadku zostanie wybrana metoda opodatkowania zasady ogólne podatek według skali podatkowej, a w podstawie do naliczania składki zdrowotnej znajdzie się kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, od której będzie naliczona składka zdrowotna 9%
|
Nawet jeśli ZUS przygotuje deklarację z urzędu, to i tak płatnik powinien złożyć korektę, w której wykaże prawidłową kwotę składki zdrowotnej
|
Jeśli przedsiębiorca nie skoryguje rozliczenia w trakcie roku podatkowego, to ma obowiązek przygotowania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej według zasad obowiązujących dla wybranej przez niego formy opodatkowania. W przypadku wystąpienia niedopłaty w rozliczeniu za 2022 rok należy zapłacić brakującą kwotę w terminie do 22 maja 2023 r., bez naliczania odsetek za zwłokę
|
Sankcje za niewykonywanie obowiązków
Przedsiębiorca, w zależności od skali popełnionych nieprawidłowości może zostać ukarany, przepisy przewidują poważne sankcje, wśród których wymieniane są m.in.:
- kara grzywny do 5.000 zł,
- naliczanie odsetek za zwłokę,
- opłata dodatkowa w wysokości do 100 % nieopłaconych składek,
- wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Każda z wymienionych sankcji oznacza dla przedsiębiorcy dodatkowe obciążenia finansowe o czym warto pamiętać.
Niezłożenie deklaracji ZUS lub nieterminowe złożenie – podsumowanie
Począwszy od 2022 roku każdy przedsiębiorca ma obowiązek składania deklaracji rozliczeniowych do ZUS (ZUS DRA, ZUS RCA) w terminach miesięcznych. Termin 20 następnego miesiąca jest również obowiązujący do dokonania płatności. W przypadku braku dokumentu rozliczeniowego ZUS zawiadamia płatnika na PUE ZUS. Jednak jeżeli i to nie pomoże i deklaracja nie zostanie złożona, to ZUS z automatu utworzy komplet dokumentów, na którym zostanie naliczona minimalna składka zdrowotna na zasadach obowiązujących dla skali podatkowej. Zgodnie z informacjami, jakie można uzyskać na infolinii ZUS, przedsiębiorca ma dwa wyjścia, albo dokona korekty dokumentów przygotowanych przez ZUS, albo wykaże prawidłową składkę zdrowotną w rozliczeniu rocznym. Bez względu na to jaką decyzję podejmie musi pamiętać, że niewywiązywanie się z obowiązku płatnika składek naraża go na sankcje w ZUS.
Małgorzata Jagusiak 
Jak wysłać UPL-1 online? Sprawdź jak to zrobić?
Mały ZUS Plus – wątpliwości kto może ponownie skorzystać od 2024 roku
Pomoc dla poszkodowanych w powodzi 2024 – zwolnienia, ulgi, zasiłek, 0% VAT. Pomoc od US oraz ZUS.
Dorota Łesak
Składka zdrowotna a podatek liniowy – jak obliczyć jej wysokość w 2024?
