Przedsiębiorca na emeryturze posiadający umiarkowany stopień niepełnosprawności

Od wprowadzenia zmiany przepisów w naliczaniu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, w szczególności osób fizycznych, nie kończą się dyskusje na temat rozliczania składki zdrowotnej w działalności. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się rozliczaniem takiej składki przez przedsiębiorcę na emeryturze, który posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Przedsiębiorca na emeryturze a składka zdrowotna

Wielu przedsiębiorców pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą. Z tytułu pobieranej emerytury potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne, a więc osoba objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Nie zmienia to faktu, że tak składka zdrowotna musi być naliczana i pobierana także z działalności gospodarczej. Jest kilka wyjątków od tej ogólnej zasady, jeden z nich został opisany w podlinkowanej publikacji. W tej sprawie na początku 2022 roku skierowane zostało nawet pismo z biura Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) do Dyrektora Podatku Dochodowego w Ministerstwie Finansów, w którym kwestionuje się zasadność pobierania składki zdrowotnej w przypadku emeryta, który prowadzi działalność gospodarczą. Emeryt może co prawda skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, jednak przyjęte progi kwotowe, w ocenie autora pisma i nie tylko, są oderwane od realiów gospodarczych, co znacznie zawęża krąg uprawnionych osób. Dla przypomnienia podajemy te kryteria (art. 82 ust. 8 ustawy zdrowotnej):

Przedsiębiorca na emeryturze posiadający umiarkowany stopień niepełnosprawności a składka zdrowotna

Przedsiębiorcy, którzy posiadają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności zgodnie z przepisami również w określonych okolicznościach nie będą musieli płacić składki zdrowotnej. Zobaczmy więc kiedy to będzie możliwe.

Zaliczki na podatek dochodowy płacone kwartalnie przez niepełnosprawnego przedsiębiorcę

Przepisy ustawy zdrowotnej wyraźnie mówią, że zwolnieni z opłacania składki zdrowotnej są przedsiębiorcy o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności przy założeniach ustawowych pod warunkiem opłacania zaliczki na podatek dochodowy w cyklach miesięcznych. Z zapytaniem w tej sprawie zwrócił się do ZUS przedsiębiorca – numer sprawy: WPI/200000/43/41/2022 z dnia 8 luty 2022 roku. W odpowiedzi w decyzji ZUS można przeczytać, że przy spełnieniu ustawowych warunków (art. 82 ust. 10) przedsiębiorca może korzystać z przywileju zapłaty składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na PIT. Przy czym wskazano, do jakich przedsiębiorców przepis nie ma zastosowania, o czym piszemy poniżej:

Skierowano również zapytanie do ZUS w sprawie stosowania zwolnienia ze składki zdrowotnej przez przedsiębiorcę, który posiada umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i opłaca zaliczki na podatek dochodowy kwartalnie. W odpowiedzi uzyskano informację, że ten mechanizm będzie miał zastosowanie tylko do miesięcy, za które naliczana jest zaliczka na podatek dochodowy. Brak jest podstaw do zmniejszania składki w miesiącach, w których zaliczka nie jest należna.

Przedsiębiorca na emeryturze – podsumowanie

Przedsiębiorca, który posiada umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od składki zdrowotnej, ale tylko w ściśle określonych okolicznościach, które zostały narzucone przez ustawodawcę. Limity przychodów w działalności gospodarczej brane pod uwagę, bez względu na formę opodatkowania, są bardzo niskie i tylko wąska grupa uprawnionych z takiego zwolnienia będzie mogła skorzystać. Z kolei jeżeli przedsiębiorca wybrał opodatkowanie na skali podatkowej i chce opłacać zaliczki kwartalnie, to powinien rozważyć przejście na comiesięczne wyliczanie zaliczek na PIT, jeśli chce opłacać składkę zdrowotną do wysokości zaliczki PIT. Wynika to m.in. z faktu, że składka zdrowotna począwszy od 2022 roku również jest rozliczana w takich okresach. Wszystkie założenia, o których napisaliśmy w artykule mają bezpośredni związek z obowiązującymi przepisami ZUS w tym zakresie. W publikacji opisaliśmy także stanowisko ZUS w wydanej decyzji, jak również odpowiedź udzieloną na skierowane zapytanie do ZUS. Przepis ustawy zdrowotnej nie pozostawia złudzeń, że rozliczenie zaliczek PIT, bez względu na formę opodatkowania, powinno być dokonywane w cyklach miesięcznych. Dotyczy to przedsiębiorców o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, którzy chcą skorzystać ze zwolnienia od składki zdrowotnej lub jej ograniczenia do wysokości zaliczki PIT. Jak widać składka zdrowotna płacona po nowemu ma obecnie także duży wpływ na zasady rozliczania zaliczek na podatek dochodowy.