Forfaiting jako źródło finansowania firmy. Faktoring a forfaiting – główne różnice

W tym artykule wyjaśnimy, na czym on polega oraz wskażemy różnice pomiędzy tymi dwoma pojęciami.

Co to forfaiting?

Forfaiting jest formą finansowania, która polega na wykupieniu (dyskontowaniu) wierzytelności, najczęściej w transakcjach międzynarodowych opartych np. na strategii global sourcingu.

Stronami umowy zawartej w ten sposób są:

• Forfaitysta/cedent – zbywca wierzytelności/eksporter, sprzedawca produktów lub usług za granicą/ firma korzystająca z usługi forfaitingu;
• Forfaiter – bank lub inna instytucja finansowa wykupujące wierzytelności fortaitysty.

W owym procesie biorą udział również importer (dłużnik forfaitingowy) zobowiązany do zapłaty oraz obsługujący go bank (gwarant), jednakże nie są oni stronami w umowie.

Warto wspomnieć, iż forfaiting jest zawierany poprzez tzw. umowę nienazwaną, która nie jest uregulowana żadnymi przepisami prawnymi. Wynika to z powszechnie obowiązującej w polskim prawie zasady swobody umów, co pozwala na kreowanie ich warunków w dowolny sposób. Oczywiście, muszą być one wciąż zgodne z innymi regulacjami. Zazwyczaj korzysta się w tym przypadku z przepisów prawa cywilnego dotyczących cesji wierzytelności oraz sprzedaży.

Przebieg forfaitingu

1. Forfaiting opiera się na tym, iż eksporter sprzedaje swój towar poza granice kraju z długim terminem płatności. Z tego tytułu zawiera umowę handlową z importerem, który staje się jednocześnie dłużnikiem.
2. Następnie nabywca towaru zwraca się do banku, instytucji finansowej, aby zabezpieczyć ową płatność. Wykonuje się to przeważnie poprzez wystawienie weksla lub zawarcie akredytywy z drugą stroną transakcji.
3. Następnie forfaiter kupuje powstałą wierzytelność przed koniec terminu płatności i pobiera odsetki dyskontowe lub przejmuje ryzyko niewypłacalności nabywcy.
4. Spełnienie warunków umowy handlowej pomiędzy eksporterem a importerem – dostawa towaru, wykonanie usługi.
5. Bank wypłaca ustaloną kwotę wierzytelności (z tej wartości pobiera również prowizję za pośrednictwo w całym procesie) eksporterowi.
6. Transakcja dobiega końca – importer ma obowiązek spłaty należności.

Zalety i wady forfaitingu

Jakie są zalety oraz wady forfaitingu? Są to m.in.:

ZALETY

• Elastyczność – można z niego korzystać w wielu rodzajach transakcji, a jego warunki można negocjować w taki sposób, aby każda ze stron umowy czerpała z tego korzyści;
• Minimalizacja ryzyka – przedsiębiorcy dostają możliwość przeniesienia ryzyka finansowego na inną instytucję (forfaitera), w ten sposób mogą uniknąć np. bankructwa, upadłości firmy;
• Jest alternatywą dla innych sposobów finansowania np. kredytów bankowych, pożyczek;
• Pozwala na utrzymanie prawidłowej wartości wskaźnika płynności finansowej, który w dużej mierze decyduje o dobrej sytuacji przedsiębiorstwa;
• To skrócony i uproszczony sposób zawierania transakcji w handlu międzynarodowym;
• Szczegóły transakcji są poufne, co zabezpiecza podmioty gospodarcze przed wyjawieniem tajemnic handlowych.

WADY

• Jest dedykowany transakcjom międzynarodowym, więc nie sprawdzi się dla firm, które działają jedynie na terenie własnego kraju;
• Przeważnie minimalna wartość transakcji, którą można wykonać za pomocą forfaitingu, jest dosyć wysoka. Dla małych i średnich firm mogą być to zbyt wysokie sumy;
• Forfaiting wymaga przygotowania rzetelnej dokumentacji, a sam proces może być bardzo czasochłonny;
• Ze względu na przeniesienie ryzyka na instytucję finansową czy bank oznacza to mniejszą kontrolę dla sprzedawcy.

Faktoring a forfaiting – różnice

Często mylonym z forfaitingiem sposobem finansowania firmy jest faktoring. Występują jednak pomiędzy nimi istotne różnice. Przedstawiamy kilka z nich:

1. Jak już było to wcześniej wspomniane, forfaiting stosowany jest w transakcjach międzynarodowych. Faktoring wykorzystuje się zarówno w handlu międzynarodowym, jak i krajowym.
2. Z forfaitingu korzystają przeważnie duże przedsiębiorstwa. Faktoring jest łatwiej dostępny dla małych i średnich firm.
3. Forfaiting dotyczy transakcji długoterminowych, trwających nawet kilka lat. Faktoring dotyczy należności krótkoterminowych (zazwyczaj maksymalnie do 3 miesięcy).
4. Umowa forfaitingu może dotyczyć jedynie jednej transakcji. W faktoringu możliwe jest zawarcie pojedynczej umowy na kilka różnych wierzytelności.
5. Za uiszczenie kosztów forfaitingu odpowiada importer (nabywca towarów lub usług). Z kolei w faktoringu jest to obowiązek faktoranta, czyli sprzedawcy.
6. Usługa forfaitingu opiera się zawarciu akredytywy, wystawieniu weksli, gwarancji, co może dodatkowo może komplikować proces. W faktoringu jest to uproszczone – należności reguluje się na podstawie faktur.
7. Forfaiting ogranicza się jedynie do wykupu wierzytelności. Firmy faktoringowe dosyć często oferują dodatkowo usługi windykacyjne lub scoring kredytowy.
8. Finansowanie w ramach forfaitingu wynosi 100% wartości transakcji, natomiast w faktoringu – pomiędzy 80% a 90%.

Faktoring i forfaiting – podobieństwa

Warto jednak wspomnieć o pewnych aspektach, które dla tych obu form finansowania są tożsame.

• Faktoring i forfaiting dotyczą sprzedaży i przeniesienia aktywów finansowych (należności lub faktur);
• Są wykorzystywane do poprawy płynności finansowej lub zdolności kredytowej przedsiębiorstwa, zdobycia dodatkowego kapitału;
• Obie transakcje wymagają przedstawienia odpowiedniej dokumentacji świadczącej o kondycji firmy i przeprowadzenia w związku z tym badania due diligence;
• Służą do zmniejszenia ryzyka finansowego.
• Usługi faktoringowe oraz forfaitingowe są pełnione przez wyspecjalizowane w tej dziedzinie firmy.

Podsumowanie

Forfaiting stanowi jedną z możliwości zarządzania finansami firmy i utrzymaniem przepływów pieniężnych na prawidłowym poziomie. Dosyć często jest on mylony z faktoringiem, dlatego też warto zaznajomić się z tymi dwoma pojęciami i zrozumieć ich specyfikę. Wybór najlepszego rozwiązania zależy od oczekiwań przedsiębiorcy i korzyści, jakie chce osiągnąć. Z reguły forfaiting jest bardziej dopasowany do potrzeb dużych firm, natomiast faktoring – małych i średnich przedsiębiorstw.