Nienależna wpłata do PPK – komu powinno się ją zwrócić?

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to forma oszczędzania wprowadzona kilka lat temu. Zdarzało się i zdarza, że na konto w PPK wpływa wpłata, której być nie powinno, czyli jest nienależna. Jeszcze do listopada 2022 r. nie było usankcjonowane, na jakich zasadach powinny odbywać się ich zwroty. Nowelizacja ustawy określiła tryb postępowania. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, komu i w jakim czasie instytucja finansowa musi zwrócić nienależną wpłatę do PPK.

Jakie wpłaty są przekazywane do PPK?

Konto PPK w każdym przedsiębiorstwie prowadzi wybrana instytucja finansowa. Środki gromadzone na koncie PPK stanowią:

• wpłata powitalna – w wysokości 250 zł, pochodzi z budżetu państwa i jest przekazywana po uczestniczeniu w PPK przez co najmniej 3 miesiące,
• wpłaty podstawowe – obowiązkowe wpłaty comiesięczne w wysokości 1,5% (finansowane przez pracodawcę) i 2% (finansowane przez pracownika); wyjątek – jeśli wynagrodzenie pracownika nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, może on wpłacać mniej niż 2%, ale minimum 0,5%,
• wpłaty dodatkowe – dobrowolne wpłaty do wysokości 2,5% (od pracodawcy) i do 2% (od pracownika),
• dopłaty roczne – w wysokości 240 zł każda, przekazywane ze środków państwowych za każdy rok kalendarzowy uczestnictwa w PPK pod warunkiem, że kwota wpłat podstawowych i dodatkowych finansowanych przez pracodawcę oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym jest równa co najmniej 25% kwoty wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku.

Podsumowując – na konto w PPK wpływają wpłaty finansowane ze środków skarbu państwa (za pośrednictwem Funduszu Pracy), pochodzące od pracodawcy oraz pracownika.

Kiedy należy się zwrot nienależnej wpłaty do PPK?

Tryb zwrotu nienależnych wpłat do PPK określa art. 28a ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa). Jeżeli na koncie PPK zostały zapisane jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego zakupione za wpłatę nienależną (w części lub całości) instytucja finansowa jest zobowiązana umorzyć je lub odkupić.

W ciągu 3 dni od odkupienia lub umorzenia musi dokonać zwrotu wpłaty. Sytuacja jest jeszcze prostsza, gdy instytucja otrzyma wpłatę i uzyska informację, że jest ona nienależna, zanim zakupi za nią jednostki. W takim przypadku ma obowiązek zwrócić wpłatę niezwłocznie, ale nie później niż 3 dni od otrzymania informacji.

Środki zwracane są instytucji (lub osobie), która sfinansowała wpłatę. Tj.:

• pracownikowi,
• pracodawcy,
• Funduszowi Pracy.

W przypadku, gdy instytucja finansowa nie zna rachunku bankowego do zwrotu wpłaty należnej pracownikowi, zwraca ją pracodawcy. Pracodawca musi niezwłocznie (a nie później niż w ciągu 5 dni roboczych od otrzymania) przekazać ją pracownikowi.

Przykład 1

Pracownik złożył 29.09.2023 r. deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Zgodnie z art. 23 ust. 4 ustawy, rezygnacja powinna być uwzględniona od miesiąca, w którym została złożona. Oznacza to, że pracodawca nie powinien przekazywać wpłaty za wrzesień 2023 r., jednak omyłkowo ją przekazał. Zatrudniający niezwłocznie poinformował instytucję finansującą, że wpłata była nienależna. Instytucja nie zdążyła jeszcze zakupić za nią jednostek uczestnictwa w funduszach, dlatego od razu zwróciła ją w całości na rachunek bankowy pracodawcy. Pracodawca ma obowiązek zwrócić część wpłaty należną pracownikowi (tj. sfinansowaną przez niego). Nie może czekać z rozliczeniem z pracownikiem np. do czasu wypłaty kolejnego wynagrodzenia, ale musi to zrobić niezwłocznie (nie później niż w ciągu 5 dni od otrzymania zwrotu od instytucji).

Brak należnej wpłaty do PPK

Nowelizacja ustawy o PPK zwróciła uwagę na jeszcze jeden problem związany z wpłatami do PPK. Tym razem chodzi o wpłaty, które być powinny, ale nie zostały zrealizowane. Mam tu na myśli dopłaty roczne. Gdy uczestnik PPK nabył prawo do dopłaty, ale nie został uwzględniony w informacji o liczbie uczestników uprawnionych do dopłaty, dopłata nie zostanie zaewidencjonowana na jego koncie w PPK.

Nowelizacja przepisu wskazuje, co się dzieje w takiej sytuacji. Zaległa dopłata zostanie zaewidencjonowana na koncie PPK w kolejnym roku na wniosek pracownika, pracodawcy lub instytucji finansowej. Roszczenie z tytułu wpłat przedawnia się po pięciu latach.

Nienależne wpłaty na konto PPK – podsumowanie

Nienależne wpłaty do PPK zwracane są podmiotowi finansującemu wpłatę tj. na rachunek pracodawcy, pracownika lub Funduszu Pracy. Instytucja finansowa ma 3 dni na zwrot. Jeżeli zwrot należy się pracownikowi, a instytucja nie zna numeru jego rachunku, przesyła środki na konto pracodawcy. Ten ma 5 dni na przekazanie ich pracownikowi.