Wypadek w czasie pracy zdalnej – co robić gdy pracownik w domu ulegnie wypadkowi ?

Praca zdalna

Praca zdalna, to praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić:

• przy zawieraniu umowy o pracę albo
• w trakcie zatrudnienia.

Praca zdalna a BHP

Zgodnie z obowiązującym przepisem art. 211 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy pracownik m.in. ma nie tylko prawo ale i obowiązek znać przepisy BHP oraz wykonywać pracę w sposób chroniący jego zdrowie przed jakimkolwiek uszczerbkiem. Powyższy przepis ma bezpośrednie przełożenie do pracy zdalnej, dlatego należy pamiętać, że pracodawca będzie zobowiązany do przygotowania pracownika w zakresie zorganizowania zdrowego i bezpiecznego stanowiska pracy.

Dodatkowo należy mieć na uwadze fakt, że pracownicy podlegają szkoleniom wstępnym i okresowym w dziedzinie BHP, bowiem pracodawca zobowiązany jest do przeprowadzenia takiego szkolenia zawsze przed dopuszczeniem do pracy oraz okresowo w zależności od charakteru wykonywanej pracy. Co więcej, sam pracodawca również podlega szkoleniu w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków.

W sytuacji natomiast, gdy pracownik od początku zatrudnienia u pracodawcy będzie świadczył pracę w formie zdalnej, to wyłącza się stosowanie art. 237(3) §2 (2) Kodeksu pracy. Oznacza to, że szkolenie okresowe takiego pracownika będzie wymagane w przypadku wykonywania pracy na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wypadek w czasie pracy a przepisy prawa pracy

Kodeks pracy reguluje kwestie związaną z wypadkiem w czasie pracy. Zgodnie z przepisem art. 234 Kodeksu pracy:

• W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom [por. §1];
• Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy [por. §2];
• Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy [por. §3];
• Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat [por. §3(1)];
• Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca [por. §4].

Niewątpliwie zatem, gdy dojdzie do wypadku pracownika w czasie pracy, to pracodawca zobowiązany jest do podjęcia niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.

Pracodawca jest obowiązany:

• zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
• wyznaczyć pracowników do:
• udzielania pierwszej pomocy,
• wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
• zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

Działania te powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

Warto również pamiętać, że:

• pogorszenie stanu chorobowego bez związku z wykonywaną pracą i będące skutkiem rozwoju samoistnego schorzenia, nie będzie uznane za wypadek przy pracy, choćby nastąpiło nagle;
• wykonywanie zwykłych (typowych, normalnych) czynności przez pracownika, który następnie zachorował, nie może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy, gdyż sama praca nie może stanowić zewnętrznej przyczyny w rozumieniu definicji wypadku przy pracy, ale może nią być dopiero określona nadzwyczajna sytuacja związana z tą pracą, która staje się współdziałającą przyczyną zewnętrzną;
• za wypadek przy pracy może być uznana także sytuacja, gdy utrata zdrowia była wynikiem wpływu czynników zewnętrznych pozostających w związku z pracą na rozwijające się samoistnie schorzenie. Musi zatem dojść do kumulowania się negatywnych dla zdrowia pracownika czynników i ich przerodzenie się w sprawczą przyczynę wypadku przy pracy. Zewnętrzną przyczyną zdarzenia będącego wypadkiem przy pracy może być zatem wykonywanie pracy w normalnych warunkach, jeśli ze względu na stan zdrowia pracownika powodowały one nadmierne obciążenie jego organizmu, przy uwzględnieniu całego okresu, przez który praca nieodpowiadająca stanowi zdrowia pracownika była wykonywana, a nie tylko dzień, w którym zdarzenie nastąpiło. W tym przypadku jest jednak konieczne wykazanie przez poszkodowanego związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy stanem jego zdrowia i wpływem czynników występujących przy normalnych czynnościach pracowniczych, a mianowicie by właśnie te czynniki przyspieszyły rozwój choroby lub doprowadziły do jej nagłej eskalacji [tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 maja 2014 r., sygn. III APa 4/14].

Wypadek pracownika podczas pracy zdalnej

Nawet wykonywanie pracy na zasadzie zdalnej, czyli np. w miejscu zamieszkania albo w innym miejscu, na które pracodawca wyraził zgodę, nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy oraz obowiązku do podejmowania działań polegających na zapobiegniu wypadkom przy pracy, czemu ma służyć ustalenie okoliczności i przyczyn każdego wypadku.

Obowiązki pracodawcy przy wypadku pracownika podczas pracy zdalnej:

• udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy, o ile jest to możliwe;
• zabezpieczenie miejsca wypadku;
• powołanie zespołu powypadkowego przez pracodawcę, który dokonuje następujących czynności:
• ustala okoliczności i przyczyny wypadku;
• bada warunki wykonywanej pracy;
• zbiera informacje dotyczące okoliczności wypadku;
• sporządza protokół powypadkowy;
• przekazuje protokół powypadkowy pracodawcy, pracownikowi, inspektorowi Państwowej Inspekcji Pracy;
• niezwłoczne zawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał takie skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy;
• rejestracja wypadku w rejestrze wypadków;
• analiza i ocena przyczyn wypadku przy pracy zdalnej.

Jeśli chodzi o obowiązki pracownika, to gdy dojdzie do wypadku pracownik zobowiązany jest do poinformowania swojego pracodawcy albo bezpośredniego przełożonego o zaistniałej okoliczności.

Należy również pamiętać o tym, że pracodawca zobowiązany jest przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.

Podsumowanie

Do wypadku może dojść wszędzie – zarówno w zakładzie pracy bądź na jego terenie albo w domu pracownika. Niezależnie od miejsca wypadku pracodawca ma szereg obowiązków należnych do podjęcia w związku z zaistniała sytuacją. Warto pamiętać, że pracownikowi, który uległ wypadkowi w miejscu pracy przysługują świadczenia, których charakter i wysokość uzależniona jest w szczególności od charakteru poniesionych obrażeń, uszkodzeń ciała, uszczerbku na zdrowiu.

Więcej na temat jednorazowych świadczeń z tytułu wypadku w pracy przeczytasz tutaj.