Umowa o przeniesienie praw autorskich majątkowych – wzór i omówienie

Przeniesienie praw autorskich – omówione zagadnienia:

Autorskie prawa majątkowe

Autorskie prawa majątkowe, to nic innego jak prawo twórcy do wyłącznego korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Z kolei przez pola eksploatacji należy rozumieć sposób, w jaki utwór będzie wykorzystywany. Pola eksploatacji stanowią w szczególności:

w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Przykład zapisu umownego zawierającego określenie wykorzystywania utworu na polach eksploatacyjnych: Zbywca przenosi na nabywcę prawa autorskie majątkowe do dzieła na następujących polach eksploatacji, tj.:

utrwalanie;
zwielokrotnianie każdą techniką;
kopiowanie na elektronicznych nośnikach informacji oraz rozpowszechnianie tych nośników;
wprowadzanie do obrotu;
rozpowszechnianie w Internecie;
rozpowszechnianie w prasie;
rozpowszechnianie i umieszczanie w materiałach reklamowych;
wyświetlanie przy pomocy dowolnych technik audiowizualnych,
rozpowszechnianie w sposób zwyczajowo przyjęty dla utworów i rzeczy tego samego rodzaju.

Więcej na temat praw autorskich przeczytasz w tym artykule.

Umowa przeniesienia autorskich praw majątkowych

Zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:

autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy;
nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.

Dodatkowo przepis ten stanowi, że:

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej “licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
Twórca utworu wykorzystanego lub włączonego do utworu audiowizualnego oraz utworu wchodzącego w skład utworu zbiorowego, po powstaniu nowych sposobów eksploatacji utworów, nie może bez ważnego powodu odmówić udzielenia zezwolenia na korzystanie z tego utworu w ramach utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy.

Stronami umowy o przeniesienie praw autorskich majątkowych są:

twórca/zbywa praw autorskich majątkowych;
nabywca praw autorskich majątkowych.

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W przedmiocie praw autorskich majątkowych warto zapamiętać, że:

mogą być wniesione do spółki cywilnej, albowiem mieszczą się w pojęciu innych praw, o których stanowi przepis art. 861 § 1 Kodeksu cywilnego;
mają zdolność aportową zarówno dla spółek osobowych i kapitałowych;
wchodzą również do masy upadłości spółki;
mogą być przedmiotem użytkowania oraz zastawu;
wchodzą do spadku, a spadkobierca nabywa je z chwilą otwarcia spadku.

Warto również wskazać, że umowy o pracę mogą również regulować kwestie związane z przeniesieniem na pracodawcę praw autorskich z powstałego w ramach stosunku pracy utworu. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.

Elementy umowy o przeniesienie praw majątkowych:

oznaczenie stron umowy;
prawa i obowiązki stron umowy;
opis utworu;
określenie pól eksploatacji;
wynagrodzenie;
postanowienia końcowe;
podpis (ale warto zapamiętać, że kwalifikowany podpis elektroniczny ma skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu).

Umowa zobowiązująca do przeniesienia autorskich praw majątkowych przenosi na nabywcę, z chwilą przyjęcia utworu, prawo do wyłącznego korzystania z utworu na określonym w umowie polu eksploatacji, chyba że postanowiono w niej inaczej.

Wynagrodzenie z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych

Jeśli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia, a jeśli w umowie nie określono wysokości wynagrodzenia autorskiego, wysokość wynagrodzenia określa się z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.

W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.

W zakresie wynagrodzenia warto również zapamiętać, że:

zgodnie z zasadą swobody umów strony mają możliwość swobodnego ukształtowania sposobu wynagrodzenia za przeniesienie praw;
jeśli wynagrodzenie twórcy jest określone procentowo od ceny sprzedaży egzemplarzy utworu, a cena ta ulega podwyższeniu, twórcy należy się umówiony procent od egzemplarzy sprzedanych po podwyższonej cenie;
jeśli również umowa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.

Sposób korzystania z utworu

Korzystanie z utworu powinno być zgodne z charakterem i przeznaczeniem utworu oraz przyjętymi zwyczajami, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej. Dodatkowo, następca prawny, nawet jeśli nabyłby całe prawa autorskie, to nie może bez uprzedniej zgody twórcy czynić zmian utworze. Wprowadzenie zmian możliwe jest wyłącznie w przypadku, gdy zachodzi ku tematu konieczność, a twórca się temu nie sprzeciwia.

Przeniesienie własności egzemplarza utworu

Co do zasady przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu, chyba że w umowie postanowiono inaczej.

Nabywca oryginału utworu jest obowiązany udostępnić go twórcy w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do wykonywania prawa autorskiego. Nabywca oryginału może jednak domagać się od twórcy odpowiedniego zabezpieczenia oraz wynagrodzenia za korzystanie.

Termin dostarczenia utworu zamawiającemu

Twórca jest obowiązany dostarczyć utwór w terminie określonym w umowie, a jeżeli termin nie został oznaczony – niezwłocznie po ukończeniu utworu. Natomiast jeśli twórca nie dostarczył utworu w przewidzianym terminie, zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni dodatkowy termin z zagrożeniem odstąpienia od umowy, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić.

Wady zamówionego utworu

Może niekiedy zdarzyć się tak, że utwór posiada wady fizyczne i prawne.

W przypadku zidentyfikowania wad fizycznych zamawiający może wyznaczyć twórcy odpowiedni termin do ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić lub żądać odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia, chyba że usterki są wynikiem okoliczności, za które twórca nie ponosi odpowiedzialności. Twórca zachowuje w każdym razie prawo do otrzymanej części wynagrodzenia, nie wyższej niż 25% wynagrodzenia umownego.

Z kolei w przypadku zidentyfikowania wad prawnych zamawiający może od umowy odstąpić i żądać naprawienia poniesionej szkody.

Zgłoszenie roszczeń zarówno do wad fizycznych jak i wad prawnych wygasa z chwilą przyjęcia utworu.

Jeżeli zamawiający nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.

Odstąpienie od umowy lub jej wypowiedzenie przez twórcę

Twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć ze względu na:

swoje istotne interesy twórcze;
jeżeli nabywca autorskich praw majątkowych lub licencjobiorca, który zobowiązał się do rozpowszechniania utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania w umówionym terminie, a w jego braku – w ciągu dwóch lat od przyjęcia utworu, twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć i domagać się naprawienia szkody po bezskutecznym upływie dodatkowego terminu, nie krótszego niż sześć miesięcy;
jeżeli publiczne udostępnienie utworu następuje w nieodpowiedniej formie albo ze zmianami, którym twórca mógłby słusznie się sprzeciwić, może on po bezskutecznym wezwaniu do zaniechania naruszenia odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia określonego umową.

Jeżeli w ciągu dwóch lat od odstąpienia lub wypowiedzenia twórca zamierza przystąpić do korzystania z utworu, ma obowiązek zaoferować to korzystanie nabywcy lub licencjobiorcy, wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin. Jednakże nie dotyczy to utworów architektonicznych i architektoniczno-urbanistycznych, audiowizualnych oraz utworów zamówionych w zakresie ich eksploatacji w utworze audiowizualnym.

Warto zapamiętać, że każda ze stron odstępując od umowy lub wypoiadając ją może żądać od drugiej strony zwrotu wszystkiego, co ta otrzymała z tytułu umowy.

Licencja

Umowa licencyjna co do zasady, uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę. Po upływie terminu pięcioletniego prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa.

Przedmiotem umowy licencyjnej jest upoważnienie do eksploatacji utworu, które jest względnym prawem podmiotowym (licencji). Twórca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania.

Licencja może być wyłączna i niewyłączna. Kryterium podziału na licencje niewyłączne i wyłączne jest możliwość udzielenia przez licencjodawcę dalszych zezwoleń na korzystanie z przedmiotu licencji. Przykładowo, rolą licencji wyłącznej jest zastrzeganie wyłączności korzystania dla podmiotu upoważnionego oraz może przewidywać, że licencjodawca zobowiązuje się do niekorzystania z utworu. Wyłączność w przypadku licencji autorsko prawnych dotyczy oczywiście pól eksploatacji utworu.

Elementami istotnymi przedmiotowo są następujące składniki umowy, tj.:

określenie stron umowy licencyjnej (licencjodawca i licencjobiorca);
określenie utworu (utworów), których umowa dotyczy;
upoważnienie do korzystania z utworu ze wskazaniem pól eksploatacji.

Pamiętaj, że umowa licencyjna jak każda inna umowa może zostać wypowiedziana, a licencja udzielona na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony.

Umowa o przeniesienie praw autorskich majątkowych – wzór do pobrania

Darmowy wzór umowy przeniesienia praw autorskich majątkowych możesz pobrać tutaj

Przeniesienie praw autorskich – podsumowanie

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych jest często wybieraną formą umów umożliwiających korzystanie z utworów objętych prawem autorskim. Warto zapamiętać jednak, że umowa o przeniesienie praw autorskich majątkowych, jak każda inna umowa cywilnoprawna, wymaga zachowania wymogów formalnych zgodnych z przepisami prawa oraz jej treść może być dowolnie kształtowana na zasadzie swobody umów.