Osoba współpracująca w spółce cywilnej, czy to możliwe?

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę, chętnie korzystają z pomocy najbliższej rodziny, o ile jest to potrzebne i możliwe. Taka osoba może być zatrudniona w firmie, przy czym warto znać zasady rozliczania zarówno w podatku dochodowym, jak i naliczania składek ZUS. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem osoby współpracującej w spółce cywilnej, czy taka opcja jest w ogóle możliwa?

Kogo uważa się za osobę współpracującą?

Ogólną informację na temat tego kto jest uważany za osobę współpracującą, znajdziemy w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (SUS). Wymienione tam zostały osoby takie jak:

• małżonek,
• dzieci własne,
• dzieci drugiego małżonka,
• dzieci przysposobione,
• rodzice,
• macocha i ojczym,
• osoby przysposabiające

o ile pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Jednak w tym miejscu należy się zastanowić czy taka sama zależność powstaje przy zatrudnieniu członka najbliższej rodziny w spółce cywilnej?

Definicja pracodawcy

W celu ustalenia jak zdefiniowany został pracodawca, zajrzymy do ustawy Kodeks pracy, w którym czytamy, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Z przepisów nie wynika wprost, czy mianem pracodawcy można również określić spółkę cywilną. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, a więc wydaje się, że można ją również wpisać w definicję pracodawcy. W kontekście zatrudniania pracowników będziemy, więc mieli do czynienia ze spółką cywilną, jako pracodawcą, a nie z jej wspólnikami. A to oznacza, że w takim przypadku nie może być mowy o zatrudnianiu osoby współpracującej.

Osoba współpracująca w spółce cywilnej, czy to możliwe?

W świetle powyższych ustaleń należy uznać, że zatrudniając członka najbliższej rodziny w spółce cywilnej, nie mamy do czynienia z osobą współpracującą tylko z pracownikiem, tak również do tego tematu podchodzi ZUS. W jednej z interpretacji z dnia 12.09.2022 r. znak sprawy DI/100000/43/980/2022 ZUS wyjaśnił, że stanowisko przedsiębiorcy jest prawidłowe. Potwierdził, że w przypadku spółki jawnej pracodawcą nie jest osoba fizyczna, ale spółka. Przywołany został również wyrok Sądu Najwyższego z 1998 roku, w którym czytamy, że z ustawy SUS wynika, że spółka prawa cywilnego jest podmiotem gospodarczym, który może zatrudniać pracowników, w tym także osób bliskich wspólników. Na kanwie tego rozstrzygnięcia należy uznać, że małżonek czy dziecko wspólnika spółki cywilnej nie będzie uznany za osobę współpracującą.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat zatrudniania członków najbliższej rodziny przez spółkę cywilną. Z przeprowadzonej analizy obowiązujących przepisów wyprowadzono wniosek, że pracodawcą jest spółka, a nie jej wspólnicy, co automatycznie wyklucza możliwość uznania członków najbliższej rodziny za osoby współpracujące w świetle przepisów ZUS. Prowadzi to do jednego wniosku, że zatrudnienie żony, dziecka, rodziców czy inne osoby, które mieszczą się w definicji osoby współpracującej, rodzi obowiązek dokonywania rozliczeń podatkowo-składkowych na takich samych zasadach, jak przy zatrudnianiu osób niespokrewnionych.

Stan prawny na dzień: 25.06.2024 r.