Jaka wysokość składki zdrowotnej w przypadku gdy jesteś tylko wspólnikiem spółki?

Wprowadzenie zmian w rozliczaniu składki zdrowotnej od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wprowadziło sporo zamieszania. Na ten temat powstała niezliczona liczba publikacji i można powiedzieć, że jest to temat wiecznie żywy. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, w jakiej wysokości płaci składkę zdrowotną wspólnik spółki.

Kto podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne?

Informacja na temat tego, kto podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, znajduje się w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Nie będziemy wymieniać pełnego katalogu podmiotów zobowiązanych, skupimy się jedynie na wybranych, wśród których znajdziemy m.in.:

• pracowników w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• rolników lub ich domowników w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników,
• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej,
• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenie, umowy agencyjnej, umowy o świadczenie usług,
• osoby wykonujące pracę nakładczą.

Kluczowe w naszych dzisiejszych rozważaniach będzie ustalenie, kto kryje się pod pojęciem osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.

Definicja osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą w świetle ustawy SUS

W kontekście omawianej tematyki powołamy się na ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych (SUS), w której czytamy, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się:

1. Osobę prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.
2. Twórcę i artystę.
3. Osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
   • w rozumieniu ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
   • z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
4. Wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
5. Akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług.
6. Komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej.
7. Osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy Prawo oświatowe.

Zasady opłacania składki zdrowotnej przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

Osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą mają do wyboru trzy formy opodatkowania:

1. Skala podatkowa.
2. Podatek liniowy.
3. Zryczałtowany podatek dochodowy.

Pozostałe podmioty prowadzące działalność gospodarczą, które podatek dochodowy opłacają w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) takie jak przykładowo:

1. Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o.
2. Wspólnicy spółki jawnej, która jest podatnikiem CIT.
3. Wspólnicy spółki komandytowej.
4. Akcjonariusz prostej spółki akcyjnej.

opłacają składkę zdrowotną od podstawy wynoszącej 100% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Na 2024 rok ta podstawa stanowi kwotę 7.7767,85 zł, a 9% od tej kwoty 699,11 zł.

Zbieg tytułów do składki zdrowotnej

O zbiegu tytułów do składki zdrowotnej mówi dość często w kontekście prowadzenia przez przedsiębiorcę kilku firm. Czyli można prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) i jednocześnie być wspólnikiem w różnych spółkach. W takim przypadku jest wiele zależności a mianowicie, czy dochody spółki są opodatkowane na takich samych zasadach jak JDG. A może dana osoba jest wspólnikiem spółek CIT płacących składkę zdrowotną od podstawy 100% przeciętnego wynagrodzenia? W jeszcze innej konfiguracji może to być JDG i wspólnik spółki komandytowej i jednoosobowej sp. z o.o.

Jaka wysokość składki zdrowotnej w przypadku gdy jesteś tylko wspólnikiem spółki?

Na podstawie dotychczasowych ustaleń wiemy już jak wygląda rozliczanie i wysokość składki zdrowotnej przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej i jako wspólnik spółki. Przy czym jeśli chodzi o spółki, to mogą to być podatnicy podatku PIT lub CIT i wówczas rozliczanie składki zdrowotnej będzie wyglądało odmiennie, zobaczmy to na przykładach.

Przykład 1

Pan Piotr jest wspólnikiem spółki cywilnej i wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. W takim przypadku będzie opłacał składkę zdrowotną w wysokości 4,9% od dochodu, który na niego przypada.

Przykład 2

Pan Jakub jest wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o., spółki komandytowej i akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej. W takim przypadku będzie miał obowiązek opłacania wielokrotnej składki zdrowotnej, a konkretnie 3 razy po 699,11 zł, czyli 2.097,33 zł miesięcznie, taka wysokość obowiązuje w 2024 roku. W tym przypadku zgodnie z ustawą zdrowotną pan Jakub opłaca składkę z każdego tytułu odrębnie (art. 82 ust. 3 ustawy), ponieważ nie prowadzi jednoosobowej działalności gospodarczej.

Przykład 3

Pani Alicja prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i opłaca zryczałtowany podatek dochodowy, ale jest również wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. i akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej. W tym przypadku będzie opłacana składka zdrowotna według zasad obowiązujących dla ryczałtu i jedna składka zdrowotna od podstawy 100% przeciętnego wynagrodzenia, czyli w 2024 roku jest to kwota 699,11 zł. Pomimo, że jest wspólnikiem i akcjonariuszem w 2 spółkach poza jednoosobową działalnością, to będzie opłacała jedną składkę zryczałtowaną. Takie podejście potwierdza również ZUS w jednej z interpretacji z dnia 22.01.2024 r. decyzja nr 19/24. Obowiązek opłacania wielokrotnej składki zdrowotnej od różnych rodzajów działalności występuje wyłącznie wówczas, gdy dana osoba nie prowadzi jednoosobowej działalności gospodarczej, a jest jedynie wspólnikiem spółek podatku CIT wymienionych w art. 82 ust. 5 ustawy zdrowotnej.

Podsumowanie

Temat podlegania pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest złożony i wielowątkowy. Należy go analizować w oparciu o różne przepisy dotyczące zarówno rozliczania składek społecznych, jak i składki zdrowotnej. W dzisiejszej publikacji omówiliśmy ogólne zasady obliczania składki zdrowotnej ze szczególnym zwróceniem uwagi na obowiązkowe składki zdrowotne dla wspólników różnego rodzaju spółek, w szczególności spółek opłacających podatek dochodowy od osób prawnych. W takim przypadku przepisy są szczególnie zagmatwane i niekiedy staje się problematyczne ustalenie składki zdrowotnej w prawidłowej wysokości. Może to prowadzić do obowiązku zapłaty wyższej lub niższej składki zdrowotnej, co zobrazowano na przykładach. Przykładowo składka zdrowotna obliczana od podstawy 100% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia może być opłacana od każdej spółki, czyli wielokrotnie. Tak się dzieje, jeśli w żadnej ze spółek nie ma możliwości wybrania opodatkowania zgodnie z ustawą o PIT. W innych sytuacjach składka zdrowotna będzie opłacana jednokrotnie z tytułu udziałów w spółkach, o ile dana osoba będzie opłacała dodatkowo składkę zdrowotną według zasad dla skali podatkowej lub podatku liniowego czy ryczałtu dla działalności zarejestrowanej w CEIDG. Każdy przypadek może być inny, dlatego w przypadku wątpliwości warto jeszcze problem skonsultować z ZUS.

Stan prawny na dzień: 08.08.2024 r.