Wynagrodzenie prowizyjne a składki ZUS

Przepisy dopuszczają możliwość wypłaty wynagrodzenia za świadczoną pracę w różnej formie, jedną z nich jest ustalenie wynagrodzenia prowizyjnego. Jednak jak się okazuje, problematyczne może być ustalenie, które składniki wynagrodzenia podlegają pod składki ZUS, a które nie. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, czy od wynagrodzenia prowizyjnego naliczane są składki ZUS.

Prowizyjna forma wynagradzania

Jest to jedna z form wynagradzania, która jest powszechnie stosowana w wybranych obszarach zatrudnienia. Może stanowić jeden ze składników wynagrodzenia lub będzie jedynym składnikiem wynagrodzenia, zależy to od uzgodnienia pomiędzy stronami. Powszechnie wynagrodzenie prowizyjne jest naliczane w branżach handlowych i usługowych typu:

• ubezpieczenia,
• finanse,
• akwizycja,
• nieruchomości,
• handel.

Wynagrodzenie prowizyjne najczęściej jest liczone procentowo od obrotu, ilości przeprowadzonych transakcji, podpisanych umów. Regulacje na temat zasad wypłaty wynagrodzenia prowizyjnego w sektorze prywatnym będą uregulowane w wewnętrznych przepisach dotyczących wynagradzania. Jeśli takie nie obowiązują u danego pracodawcy, to zapis na ten temat może się znaleźć bezpośrednio w umowie zawartej z pracownikiem. Nie ma tutaj narzuconych sztywnych ram, w które należałoby się wpasować.

W ramach jakiej umowy będzie wypłacane wynagrodzenie prowizyjne?

Nie ma również szczególnych regulacji na temat rodzaju umów, przy których można wypłacać wynagrodzenie prowizyjne. Przepisy nie regulują w żaden sposób tego zagadnienia.

Jak obliczyć wynagrodzenie prowizyjne?

Wysokość wynagrodzenia prowizyjnego będzie zależała przede wszystkim od efektów pracy. Jeśli będzie to procent od obrotu, to o wysokości prowizji będzie decydował ten obrót. Czyli jeśli w danym miesiącu pracownik osiągnął obrót rzędu 50.000 zł, a ustalona prowizja wynosi 10%, to z tego tytułu uzyska prowizję w kwocie 5.000 zł. Jeśli pracownik jest zatrudniony na umowę o pracę, a w skład jego wynagrodzenia wchodzi także prowizja, to pracodawca musi jeszcze czuwać, żeby wynagrodzenie w danym miesiącu kształtowało się co najmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przykład 1

Pani Renata jest zatrudniona na umowę o pracę w niepełnym wymiarze z wynagrodzeniem 2.000 zł. Jej dodatkowym składnikiem wynagrodzenia jest prowizja ze sprzedaży w wysokości 5%. W miesiącu maju 2024 r. sprzedaż uwzględniana do prowizji wyniosła 40.000 zł, co daje 2.000 zł prowizji. Łączna kwota do wypłaty wynosi 4.000 zł, ale minimalne wynagrodzenie w tym okresie jest to kwota 4.300 zł, a to oznacza, że pracodawca musi uzupełnić wynagrodzenie o 300 zł.

Przykład 2

Pracownik zatrudniony w systemie prowizyjnym na umowę zlecenie w miesiącu czerwcu 2024 r. uzyskał prowizję rzędu 3.000 zł. W przypadku umowy zlecenie minimalna stawka godzinowa nie ma zastosowania do wynagrodzenia prowizyjnego. Pracodawca dokonana wypłaty w kwocie 3.000 zł.

Wynagrodzenie prowizyjne a składki ZUS

Jeśli chodzi o naliczanie składek ZUS od wynagrodzenia prowizyjnego, to będzie tutaj przede wszystkim decydowała zawarta umowa. Jeśli to będzie umowa o pracę, to tak jak już to zostało powiedziane, prowizja jest jednym ze składników wynagrodzenia. A to oznacza, że od prowizji będą pobierane składki ZUS na takich samych zasadach, jak od wynagrodzenia za pracę. Dylemat powstaje wówczas, kiedy zawarta zostanie umowa zlecenie, z tytułu której naliczane jest jedynie wynagrodzenie prowizyjne. Dlatego też jedna z firm, która znalazła się w takiej sytuacji zwróciła się z zapytaniem do ZUS, czy w takim przypadku od wypłaty powinny być naliczane składki ZUS? W odpowiedzi na zapytanie o wydanie indywidualnej interpretacji ZUS wydał decyzję z dnia 16.11.2023 r. nr 588, sygn. sprawy DI/100000/43/1053/2023. W zapytaniu podkreślono, że wynagrodzenie prowizyjne nie ma charakteru stałego tylko zmienny. Nie można również wskazać w zawartej umowie zlecenie żadnej kwoty, ponieważ jest ona nieznana. Może się tak zdarzyć, że w danym miesiącu nie zostanie osiągnięty żaden przychód. Powstaje wątpliwość, czy przy braku przychodu jest obowiązek opłacania składek ZUS? Stanowisko ZUS w tej sprawie jest następujące. W podstawie do naliczania składek ZUS są otrzymane lub postawione do dyspozycji pracownika pieniądze. Jeśli więc pracownik w danym miesiącu nie uzyska żadnych przychodów, to składki na ubezpieczenia społeczne nie będą opłacane.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji omówiony został temat naliczania składek ZUS od wynagrodzenia prowizyjnego. Zasady rozliczania takiego wynagrodzenia nie są zbyt skomplikowane. Prowizja będzie przede wszystkim zależała od efektów pracy, zgodnie z zawartym porozumieniem. Wynagrodzenie prowizyjne może być wypłacane zarówno w ramach umowy o pracę, jak i na umowę zlecenie. W przypadku umowy o pracę prowizja stanowi składnik wynagrodzenia, a więc nalicza się od niej składki ZUS na zasadach ogólnych. W przypadku wypłaty prowizji w ramach umowy zlecenie składki ZUS trzeba będzie naliczyć dopiero wtedy, gdy zostanie wypracowany przychód.

Stan prawny na dzień: 26.08.2024 r.