VAT 0% – darowizny dla powodzian i na materiały budowlane

O tym, jak przedstawia się darowizna na tle podatku VAT, przeczytasz w niniejszym artykule.

Obniżona stawka podatku VAT

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług wprowadziło postanowienia dla osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych.

Obniżona do wysokości 0% stawka podatku VAT skierowana jest do przedsiębiorców i może być zastosowana do dostawy towarów lub świadczenia usług za okres już od dnia 12 września 2024 roku (mimo że rozporządzenie weszło w życie w dniu 17 września 2024 roku) i do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ww. rozporządzenia (ministerstwo wprowadziło preferencję z mocą wsteczną).

Jednakże ogólnie rzecz biorąc, obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku VAT będzie można stosować od dnia 17 września 2024 roku do dnia 31 grudnia 2024 roku i będzie mieć ona zastosowanie do:

• dostawy towarów, przez którą należy rozumieć m.in. nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności darowizn;
• świadczenia usług w postaci odpłatnej, w tym:
  • użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, m.in. w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników,
  • nieodpłatnego świadczenia usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkich innych nieodpłatnych świadczeń usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Należy jednak pamiętać, że powyższe ma być zrealizowane na cele związane z pomocą poszkodowanych w powodzi w 2024 roku.

Na oficjalnej stronie Ministerstwa Finansów wyjaśniono, że „Stawka 0% VAT będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów, np. żywności, koców, śpiworów, ubrań, ale też nieodpłatnych usług, takich jak zakwaterowanie czy wynajem agregatów prądotwórczych, które mogą się okazać niezbędne do złagodzenia skutków kataklizmu”.

Na rzecz kogo można zastosować obniżoną stawkę podatku VAT?

Obniżona do wysokości 0% stawka podatku VAT może być zastosowana tylko do dostaw towarów lub świadczenia usług dokonywanych na rzecz:

• organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
• jednostek samorządu terytorialnego;
• podmiotów leczniczych w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą, tj.:
  • przedsiębiorców we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej;
  • samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej;
  • jednostek budżetowych, w tym państwowych jednostek budżetowych tworzonych i nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej;
  • instytutów badawczych, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych;
  • fundacjach i stowarzyszeniach, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej;
  • posiadających osobowość prawną jednostkach organizacyjnych stowarzyszeń;
  • osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania;
  • jednostek wojskowych;
  • Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

Forma zastosowania obniżonej stawki podatku VAT

Stawka podatku VAT obniżona do 0% może być zastosowana pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi, czyli darowizny, a podmiotem, na rzecz którego ta darowizna jest świadczona. Pamiętaj jednak, że z umowy tej musi wynikać, że dostarczane towary lub usługi będą wykorzystane w celu związanym z pomocą poszkodowanym w powodzi.

Umowa, o której mowa powyżej, to nic innego jak umowa darowizny, której wzór znajdziesz tutaj.

Obniżony VAT na materiały budowlane

W dniu 18 września 2024 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się kolejny projekt Ministerstwa Finansów, ale tym razem w zakresie darowizn na materiały budowlane. Z projektem zapoznasz się tutaj.

Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług do dnia 31 marca 2025 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku VAT będzie można zastosować do dostawy towarów w postaci materiałów budowlanych na rzecz:

• osób fizycznych,
• podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki społecznej, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, jak również w zakresie zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów.

Jednakże ww. osoby/podmioty będą musiały posiadać prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, z tym zastrzeżeniem, że w nieruchomości tej musi zaistnieć szkoda powstała w wyniku powodzi.

Obniżona stawka podatku VAT może być zastosowana pod warunkiem:

• zawarcia pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem dokonującym dostawy towarów a osobą/podmiotem, na rzecz której ta darowizna jest dokonywana;
• posiadania przez podatnika dokonującego darowizny:
  • poświadczonej za zgodność z oryginałem przez pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad kopii części VII, sporządzonej z pominięciem lit. A poz. 7-9 oraz lit. D, kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego sporządzonego według wzoru określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego, z której wynika, że osoba poszkodowana poniosła szkodę w nieruchomości;
  • zaświadczenia wydanego przez właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, z którego wynika, że podmiot poszkodowany poniósł szkodę w nieruchomości, w której prowadzi działalność.

Zerowy VAT na darowizny dla powodzian – podsumowanie

Stan klęski żywiołowej wywołany obecną powodzią zbiera żniwa niewyobrażalnie dużych rozmiarów. Jednakże poszkodowani mogą liczyć na wsparcie rządu, który podejmuje próby wsparcia powodzian każdym możliwym sposobem. Jednym z nich jest 0% VAT od darowizn przekazanych dla poszkodowanych w powodzi oraz zaprojektowana obniżka VAT dla materiałów budowlanych.