Kim jest freelancer? Analiza badania „Portret Freelancera 2024”

Z tego artykułu dowiesz się:

• kim jest freelancer i czym różni się od przedsiębiorcy;
• jakie są najlepsze zawody dla freelancera i w których branżach można zarobić najwięcej;
• ile średnio pracują freelancerzy i jak zarządzają swoim czasem pracy;
• czy freelancing jako dodatkowe źródło dochodu jest opłacalny;
• jak freelancerzy wykorzystują sztuczną inteligencję w codziennej pracy i czy warto mówić o tym klientom.

Coraz więcej osób chce być freelancerem

Chociaż praca na etacie dla wielu pracowników jest gwarancją bezpieczeństwa finansowego i synonimem stabilnego zatrudnienia, to coraz więcej młodych osób decyduje się pójść w innym kierunku i spróbować swoich sił jako wolni strzelcy. Według raportu przygotowanego przez Fundację THINK! aż 37% respondentów preferuje niezależne formy zatrudnienia. W tej grupie 13% pracowników wolałoby pracować jako freelancerzy, a 24% zamierza w przyszłości prowadzić własną firmę – co więcej, dwie trzecie z nich już ma pomysł na biznes. Młodzi ludzie są również zainteresowani różnymi sektorami – 21% z nich myśli o handlu i usługach, a 13% planuje karierę w IT i technologii.

A co skłania Polaków do zmiany w życiu zawodowym, w tym porzucenia etatu i rozpoczęcia pracy jako freelancer? Pewien wgląd w motywację rodaków daje nam badanie przeprowadzone przez zespół LiveCareer, z którego wynika, że Polacy najczęściej kierują się względami finansowymi. Aż 81% respondentów uznaje wysokość wynagrodzenia za najistotniejszy czynnik przy podejmowaniu decyzji o nowym zatrudnieniu.

Kolejnym ważnym aspektem jest atmosfera w pracy – ta jest ważna dla 58% badanych. Z kolei lokalizacja miejsca pracy odgrywa znaczącą rolę dla 49% osób. Ale to nie wszystko, bo inne czynniki również mają wpływ na wybór nowego miejsca zatrudnienia. Dodatkowe benefity pracownicze są istotne dla 22% respondentów, a rodzaj umowy – dla 21%. Co zaskakujące, bezpieczeństwo zatrudnienia to priorytet tylko dla 11% ankietowanych, natomiast praca zdalna lub hybrydowa – choć coraz popularniejsza – ma znaczenie dla zaledwie 10% badanych.

Nic dziwnego więc, że młodzi stawiają na freelance, bo w tym modelu pracy mogą liczyć na pełną swobodę i możliwość samodzielnego kształtowania swojej kariery. A zatem kim jest freelancer?

Portret Freelancera 2024

Aby lepiej zrozumieć profil freelancera – jego wiedzę, zarobki, staż oraz wyzwania – platforma Freelancehunt przeprowadziła szczegółowe badanie wśród wolnych strzelców z Europy Środkowej i Wschodniej, w tym z Polski. W ankiecie skierowanej do 1229 osób zadano 35 pytań zamkniętych i otwartych.

Wyniki badania ukazały wpływ nowych technologii na pracę freelancerów oraz wyzwania, z którymi mierzą się obecnie i będą mierzyć w przyszłości. Dodatkowo zespół Freelancehunt porównał część danych z wynikami z 2023 roku, co pozwoliło lepiej uchwycić zmiany w świecie freelancingu.

Freelancer – kto to?

Zanim jednak przejdziemy do omówienia wyników raportu, dla porządku zdefiniujmy freelancera i wskażmy główne różnice pomiędzy wolnym strzelcem a przedsiębiorcą.

Freelancer to osoba, która działa samodzielnie, oferując swoje usługi na zasadzie projektowej, bez stałego zatrudnienia. Na pierwszy rzut oka jego styl pracy jest elastyczny, ale niesie za sobą brak długoterminowego bezpieczeństwa, podczas gdy przedsiębiorca buduje własny biznes, co oczywiście wiąże się z większą skalą działalności i większym ryzykiem, ale również z większymi możliwościami rozwoju.

Freelancer:

• Działa w pojedynkę – freelancer wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, od kontaktu z klientem po realizację projektu. Nie zatrudnia pracowników, więc cała odpowiedzialność spoczywa na nim, co pozwala na pełną kontrolę nad każdym aspektem pracy.
• Zarabia na sprzedaży usług – freelancer sprzedaje swoje umiejętności i czas w formie usług, takich jak pisanie, projektowanie graficzne czy programowanie. Jego dochody zależą od liczby zleceń i efektywności pracy, co oznacza, że nie ma stałej wysokości wynagrodzenia.
• Ma ograniczoną skalę działalności i przychodów – jako jednoosobowy wykonawca freelancer ma ograniczone możliwości skalowania swojego biznesu. Może przyjąć tylko tyle zleceń, ile jest w stanie wykonać samodzielnie, co naturalnie ogranicza potencjalne przychody.
• Ma mniejszą odpowiedzialność i większą elastyczność – freelancer odpowiada wyłącznie przed swoimi klientami, co daje mu swobodę w zarządzaniu czasem. Może dowolnie zmieniać rodzaj oferowanych usług lub branżę, dopasowując się do aktualnych trendów rynkowych.
• Jego praca polega na wykonaniu usługi – freelancer realizuje konkretne zlecenia, które są jasno określone pod względem czasu i zakresu. Każdy projekt ma swoje ramy, a po jego zakończeniu freelancer szuka nowych klientów lub nowych zleceń.

Przedsiębiorca:

• Zatrudnia ludzi – przedsiębiorca prowadzi firmę, w której zatrudnia pracowników, tworząc zespół. To oznacza, że nie pracuje sam, a odpowiedzialność za sukces firmy rozkłada się na cały zespół, co umożliwia realizację większych projektów.
• Zarabia na sprzedaży zarówno usług, jak i produktów – w przeciwieństwie do freelancera przedsiębiorca może oferować nie tylko usługi, ale także produkty, co zwiększa możliwości zarobkowe firmy. Taki model pozwala mu skalować działalność i budować różnorodne źródła dochodów.
• Ma nieograniczoną skalę działalności i przychodów – przedsiębiorca ma potencjalnie nieograniczoną skalę rozwoju, ponieważ może zwiększać liczbę klientów, poszerzać ofertę, zatrudniać więcej ludzi i otwierać nowe oddziały firmy. To pozwala na znacznie większe przychody niż w przypadku freelancera.
• Odpowiada za ludzi i ma mniejszą elastyczność – przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność nie tylko za swoją pracę, ale także za działania swojego zespołu. Musi planować długoterminowo, co ogranicza jego elastyczność w zmianach kierunku rozwoju firmy lub podejmowaniu ryzykownych decyzji.
• Jego praca polega na rozwijaniu firmy – przedsiębiorca koncentruje się na długoterminowym rozwoju swojego biznesu. Choć na początku może być zaangażowany w operacyjne aspekty firmy, z czasem jego rola staje się bardziej strategiczna, a codzienne działania przekazuje swoim pracownikom.

Jeśli nie wiesz, czy chcesz zarabiać na usługach, czy wolisz sprzedawać produkty, przeczytaj tekst „Firma usługowa czy produktowa – na którą lepiej się zdecydować?”.

Freelancer – wiek i wykształcenie

Przechodząc do „Portretu Freelancera 2024”, zacznijmy od wieku i wykształcenia wolnych strzelców. Z badania przeprowadzonego przez Freelancehunt wynika, że większość freelancerów to osoby młode – największą grupę stanowią osoby w wieku od 24 do 29 lat (23,5%), choć zaraz za nimi są freelancerzy z grupy od 30 do 35 lat (22,9%).

Ciekawym zjawiskiem jest spadek udziału osób w wieku od 18 do 23 lat w porównaniu z poprzednim rokiem – 21,5% w 2024 roku w stosunku do 26,3% w roku 2023. Najmniejszy odsetek freelancerów stanowią osoby w wieku powyżej 48 lat (7,7%).

Natomiast jeśli chodzi o wykształcenie, to ponad połowa freelancerów (51,8%) ma wyższe wykształcenie. Jako że freelancerzy to zwykle młode osoby, często w ich szeregach są studenci, którzy jeszcze nie ukończyli studiów – to aż 11% freelancerów.

Ponadto 9,7% respondentów posiada wykształcenie techniczne, co sugeruje, że freelancing jest również popularny w branżach wymagających praktycznych umiejętności. Natomiast stopień naukowy posiada zaledwie 2,3% freelancerów.

Freelancer – popularne specjalizacje

Gdy myślimy „freelancer”, do głowy często przychodzą nam osoby, które wykonują zawód copywritera, grafika lub programisty. Ale czy w rzeczywistości są to najbardziej popularne kategorie, w jakich specjalizują się freelancerzy?

Z drugiej strony niepokojącym zjawiskiem jest spadek popularności pracy z tekstami, która w 2023 roku stanowiła 19,4% specjalizacji, a w 2024 roku już zaledwie 12,4%. Warto zwrócić uwagę także na kategorię tłumaczeń, która zmniejszyła swój udział z 5,4% do 2,9%. Dlaczego tak się stało? Badanie tego nie wyjaśnia, ale przypuszczać możemy, że chodzi o sztuczną inteligencję – zamiast zatrudniać copywriterów i tłumaczy, firmy mogą posiłkować się AI, oczywiście nie zawsze osiągając dobre rezultaty.

Inaczej sprawy wyglądają w kategorii promocji, która odnotowała wzrost, osiągając 6,8% w 2024 roku, w porównaniu do 4,4% w roku wcześniejszym. Kategoria audio i wideo, choć stabilna, utrzymuje swój udział na poziomie 5,9% w obu badanych latach.

Co ciekawe, mniej popularne kategorie również mają swoje miejsce na rynku freelancingu. Usługi (z badania nie wynika jakie) stanowią 5% rynku w 2024 roku, co jest niewielkim spadkiem w porównaniu z 5,3% w 2023 roku. Architektura i inżynieria to kolejne specjalizacje, które zyskały nieznacznie na popularności – 3,7% w 2024 roku w porównaniu do 3,3% rok wcześniej. Administracja i outsourcing pozostają na podobnym poziomie, z odpowiednio 1,8% i 1,5% udziałem.

Freelancer – kwalifikacje i staż pracy

Oczywiście freelancer freelancerowi nierówny, a mówiąc ściślej, ich kwalifikacje bywają na bardzo różnych poziomach. Największa grupa freelancerów, bo mowa aż o 43,5% w 2024 roku, sklasyfikowała poziom swoich umiejętności jako „średniozaawansowany”. To wzrost w porównaniu z rokiem 2023, kiedy ten odsetek wynosił 39%. Jednocześnie liczba zaawansowanych specjalistów (seniorów) również wzrosła – obecnie wynosi 32,1% w porównaniu do 25,9% rok wcześniej. Co ciekawe, odsetek początkujących (juniorów) zmniejszył się z 35,1% w 2023 do 24,4% w roku 2024.

Znaczące różnice w poziomie kwalifikacji freelancerów można dostrzec również w podziale na branże. Na przykład w programowaniu i tworzeniu aplikacji mobilnych 44,3% freelancerów ocenia swoje umiejętności jako średniozaawansowane, natomiast 22,6% to specjaliści o zaawansowanych kompetencjach. W sektorze audio i wideo również przeważają „średniozaawansowani” – 47,9% freelancerów, ale gonią ich seniorzy (37%). Warto również zwrócić uwagę na branżę promocji, gdzie aż 49,4% freelancerów osiągnęło poziom zaawansowany.

Jeśli chodzi o doświadczenie zawodowe, największa grupa freelancerów, bo aż 41,2%, ma ponad 5 lat doświadczenia w swojej specjalizacji. Kolejne 23,1% freelancerów działa na rynku od 1 do 3 lat. Tylko 15,8% freelancerów ma mniej niż rok doświadczenia. Do tego zaledwie 5,3% zadeklarowało, że dopiero zaczyna swoją działalność, a zatem nowi gracze na rynku stanowią zdecydowaną mniejszość.

Czas pracy. Freelancer się nie przepracowuje

Wspomnieliśmy wcześniej, że praca freelancera jest atrakcyjna między innymi dlatego, że freelancer ma dowolność w wyborze godzin pracy i że w zasadzie pracuje tyle, ile chce. A ile średnio pracują freelancerzy?

Okazuje się, że większość z nich spędza na pracy mniej niż 20 godzin tygodniowo – taki wynik osiągnęło aż 47,5% badanych – co jednocześnie może sugerować, że ta pokaźna grupa osób traktuje freelance wyłącznie jako dodatkowe źródło dochodu.

Kolejna grupa to freelancerzy, którzy pracują od 20 do 30 godzin tygodniowo (19%), a jedynie 15,1% poświęca na pracę 30-40 godzin tygodniowo, co można uznać za równowartość standardowego pełnego etatu.

Są jednak osoby, które pracują znacznie więcej. Okazuje się, że 8,8% freelancerów spędza na pracy od 40 do 50 godzin tygodniowo, a niewielki odsetek, bo 3,2%, pracuje między 50 a 60 godzin. Co więcej, 6,5% badanych poświęca na freelancing ponad 60 godzin tygodniowo.

Interesujące jest również to, że czas pracy freelancera różni się w zależności od branży, a oto jak wygląda rozkład godzin w poszczególnych kategoriach:

• Programowanie i aplikacje mobilne – 48,1% pracuje do 20 godzin tygodniowo, 16,7% spędza na pracy 30-40 godzin, a 5,9% pracuje powyżej 60 godzin.
• Tłumaczenia i teksty – 47,1% freelancerów pracuje do 20 godzin, 17% poświęca na pracę 30-40 godzin, a 7,8% przekracza 60 godzin tygodniowo.
• Projektowanie i sztuka – 44,4% freelancerów pracuje do 20 godzin tygodniowo, a 16% spędza 30-40 godzin na realizacji zleceń.
• Promocja – 37,3% pracuje do 20 godzin, ale aż 21,7% poświęca na pracę 40-50 godzin tygodniowo.
• Audio i wideo – 53,4% freelancerów pracuje mniej niż 20 godzin tygodniowo, a 8,2% pracuje ponad 50 godzin, z czego 4,1% powyżej 60 godzin tygodniowo.

Urlop u freelancera? Zapomnij

Wydawać się może, że skoro freelancer sam sobie jest sterem, żaglem i okrętem, to ma tyle wolnego, ile tylko chce. Musimy jednak Cię rozczarować – urlopy wolnych strzelców są raczej krótkie. Jak wynika z badań Freelancehunt, aż 21,25% freelancerów bierze mniej niż 5 dni urlopu w ciągu roku, a zatem możemy stwierdzić, że wielu z nich pracuje niemal bez przerwy. Tylko 15,6% respondentów pozwala sobie na 5-10 dni wolnego, a 14,76% bierze urlop na 10-15 dni – to nadal znacznie mniej niż standardowy, 26-dniowy urlop pracownika etatowego.

Niemniej są również wolni strzelcy, którzy znajdują czas na odpoczynek. I tak na przykład około 33,9% badanych freelancerów bierze ponad 20 dni urlopu w ciągu roku.

Pamiętajmy jednak, że większość wolnych strzelców pracuje bez tak długich przerw, co wynika z charakteru ich pracy – brak płatnego urlopu oraz zależność od terminów projektów często zmusza ich do krótszych przerw.

Kolejna grupa, czyli 14,5% freelancerów, bierze od 15 do 20 dni wolnego w ciągu roku, co jest wartością zbliżoną do tradycyjnego urlopu. Jak widać więc, elastyczność w zarządzaniu czasem nie zawsze oznacza więcej wolnych dni dla freelancerów. Poza tym freelancerzy nie mają czasu na choroby, bo jak chorują, to nie zarabiają.

Freelancer – zarobki wolnych strzelców

Praca freelancera jest atrakcyjna z wielu powodów. Brak szefa. Praca zdalna. Dowolne godziny pracy. I tak można wymieniać i wymieniać. Ale celowo na tej liście nie umieściliśmy wynagrodzenia… bo z wynagrodzeniami freelancerów bywa różnie.

Jak pokazują dane przedstawione w raporcie Freelancehunt, dla większości freelancerów praca na freelance jest jedynie dodatkowym źródłem dochodu. Aż 56,8% wolnych strzelców dorabia w inny sposób, co oznacza, że tylko 43,2% traktuje freelancing jako jedyne źródło utrzymania. A to z kolei nie gwarantuje stabilności finansowej.

No dobra, ale skoro mniejsza część freelancerów jest jednak w stanie utrzymywać się wyłącznie z tej formy działalności, to ile na ogół zarabiają freelancerzy? Oczywiście różnie bywa.

• W kategorii tłumaczeń i pracy z tekstami aż 64,7% freelancerów zarabia do 500 dolarów miesięcznie. Tylko 5,9% osób z tej grupy może pochwalić się zarobkami w przedziale od 1 000 do 2 000 dolarów.
• W projektowaniu i sztuce sytuacja wygląda nieco lepiej – 53,9% freelancerów zarabia mniej niż 500 dolarów, ale znalazła się również niewielka grupa osób (2,2%), która osiąga dochody powyżej 3000 dolarów (w kategorii tłumaczeń i pracy z tekstami takiej grupy nie odnotowano).
• Najbardziej wyróżnia się jednak branża promocji, gdzie aż 26,3% freelancerów zarabia ponad 3000 dolarów miesięcznie. To pokazuje, że promocja może być wyjątkowo dochodową specjalizacją w porównaniu do innych kategorii.
• W programowaniu i aplikacjach mobilnych 42,5% freelancerów zarabia poniżej 500 dolarów, ale 5,2% z nich osiąga dochody przekraczające 3 000 dolarów.
• Z kolei w usługach 52,4% freelancerów mieści się w najniższym przedziale zarobków, a tylko 4,8% z nich zarabia powyżej 2 000 dolarów.

Średnia stawka godzinowa freelancera

„Portret Freelancera 2024” nie jest jedynym raportem, który Freelancehunt wydało w ostatnim czasie. Wcześniej firma dokonała analizy zarobków freelancerów w poszczególnych sektorach i wykazała wyraźnie, że istnieje kilka specjalizacji, w których wolni strzelcy mogą liczyć na naprawdę dobre wynagrodzenia.

Weźmy na początek specjalistów w dziedzinie blockchain, w której liczba freelancerów na przestrzeni ostatnich lat wzrosła o 36,07% – tacy specjaliści zarabiają średnio 396,7 złotych za godzinę, jeśli są na wysokim poziomie zaawansowania, a ci na średnim poziomie – 100 złotych za godzinę. Wysoko płatna jest także praca w programowaniu języka Go, gdzie seniorzy mogą liczyć na 300 złotych za godzinę, a programiści hybrydowych aplikacji mobilnych zarabiają do 150 złotych za godzinę.

Inną wartą uwagi branżą jest pisanie scenariuszy, które odnotowało wzrost o 31,3%. Freelancerzy z doświadczeniem w tej dziedzinie mogą zarabiać nawet 236 złotych za godzinę. Uczenie maszynowe także przyciąga coraz więcej specjalistów, notując wzrost liczby freelancerów o 28,18%. Seniorzy z tej dziedziny zarabiają do 250 złotych za godzinę, a specjaliści średniego poziomu – 100 złotych za godzinę. Coraz więcej osób wybiera także specjalizacje związane z DevOps, gdzie freelancerzy osiągają wynagrodzenia rzędu 135 złotych za godzinę, jeśli są na wysokim poziomie zaawansowania.

Warto również zwrócić uwagę na niszowe specjalizacje, które szybko się rozwijają, choć wynagrodzenia są w nich nieco niższe. Tworzenie botów to jedna z takich specjalizacji – freelancerzy na średnim poziomie zarabiają około 72 złote za godzinę, a na wysokim poziomie – 116,3 złote za godzinę. Podobnie w przypadku tworzenia aplikacji mobilnych, gdzie stawki wahają się od 52,5 złotych do 100 złotych za godzinę.

O ile w wyżej wymienionych zawodach można liczyć na dość solidne zarobki, to istnieją także specjalizacje, które oferują mniej konkurencyjne wynagrodzenia. Poniżej przedstawiamy listę dziesięciu specjalizacji, które są nieco mniej opłacalne dla freelancera:

• Reklama w mediach społecznościowych – 50 złotych (średni poziom), 110 złotych (wysoki poziom).
• Tworzenie czcionek – 55 złotych (średni poziom), 100 złotych (wysoki poziom).
• Kupowanie linków – 50 złotych (średni poziom), 118 złotych (wysoki poziom).
• Projektowanie stron w mediach społecznościowych – 40 złotych (średni poziom), 70 złotych (wysoki poziom).
• Montaż audio i wideo – 50 złotych (średni poziom), 110 złotych (wysoki poziom).
• Edycja wideo – 50 złotych (średni poziom), 100 złotych (wysoki poziom).
• Reklama wideo – 55 złotych (średni poziom), 146,8 złotych (wysoki poziom).
• Node.js – 75 złotych (średni poziom), 120 złotych (wysoki poziom).
• Projektowanie aplikacji mobilnych – 52,5 złotych (średni poziom), 100 złotych (wysoki poziom).

Freelancer a twórca internetowy – kto zarabia więcej?

Dla kontrastu zestawmy średnie wynagrodzenie freelancera z pensją influencera i twórcy internetowego. Jak wynika z raportu „Ekonomia twórców po polsku 2024”, dla 31,2% twórców internetowych działalność online stanowi główne źródło dochodu, a prawie połowa twórców zarabia miesięcznie od 1 000 do 9 999 złotych. Co ciekawe, tylko co czwarty twórca osiąga dochód powyżej 10 000 złotych miesięcznie, z czego jedynie 8,9% przekracza 20 000 złotych.

Dla porównania większość freelancerów (w wielu kategoriach) zarabia mniej niż 500 dolarów miesięcznie, co odpowiada mniej więcej 2 000 złotych, a tylko niewielka grupa przekracza próg 3 000 dolarów miesięcznie.

W przypadku twórców internetowych wyższe zarobki zarezerwowane są wyłącznie dla nielicznych, bo, jak się okazuje, jedynie 4,2% ankietowanych zarabia powyżej 50 000 złotych miesięcznie. U freelancerów takie wynagrodzenia się nie zdarzają. Aby freelancer wszedł na ten pułap, musi zrezygnować z freelance’u i zacząć zatrudniać ludzi.

Wysoko opłacane zawody dla freelancera – tu zarobisz

Być może skuszony wysokimi stawkami godzinowymi niektórych specjalizacji rozważasz teraz zdobycie nowych kompetencji i przebranżowienie się. Dlatego warto przyjrzeć się trzem zawodom, w których freelancerzy mogą osiągnąć naprawdę duże zarobki. Należą do nich lektor, specjalista blockchain oraz programista Go – każda z tych profesji wymaga jednak unikalnych umiejętności i specyficznego zestawu kompetencji.

• Lektor – praca lektora polega na nagrywaniu profesjonalnych materiałów dźwiękowych do reklam, filmów, audiobooków oraz innych projektów multimedialnych. Lektorzy muszą posiadać nie tylko świetną dykcję i odpowiednią barwę głosu, ale także umiejętność modulacji i interpretacji tekstu, aby przekazać właściwe emocje. Praca ta wymaga także znajomości technik nagrywania dźwięku oraz umiejętności korzystania z odpowiedniego sprzętu i oprogramowania do obróbki audio.
• Specjalista blockchain – specjalista w dziedzinie blockchain odpowiada za projektowanie i wdrażanie systemów opartych na technologii rozproszonego rejestru, która znajduje zastosowanie w kryptowalutach, inteligentnych kontraktach oraz innych zdecentralizowanych rozwiązaniach. Praca ta wymaga głębokiej wiedzy na temat algorytmów kryptograficznych, struktur danych oraz protokołów sieciowych. Dodatkowo specjaliści blockchain muszą być biegli w analizie ryzyka i zabezpieczaniu transakcji i systemów przed potencjalnymi atakami.
• Programista Go – programiści specjalizujący się w języku Go (Golang) zajmują się tworzeniem wydajnych aplikacji, które mogą obsługiwać duże ilości danych i użytkowników w tym samym czasie. Wykorzystują Go do budowania skalowalnych rozwiązań, które są wykorzystywane w takich branżach jak fintech, IoT czy cloud computing. Umiejętności niezbędne do pracy w tej roli obejmują zaawansowaną znajomość architektury systemów, optymalizację kodu oraz efektywne zarządzanie pamięcią i zasobami serwera.

Popularne zawody dla freelancera

To tyle, jeśli chodzi o najlepiej płatne zawody dla freelancera. A teraz przyjrzyjmy się specjalizacjom, w których stosunkowo łatwo zacząć jako wolny strzelec, co z jednej strony stanowi duży plus, ale z drugiej niesie za sobą wyzwanie w postaci ogromnej konkurencji. Są to zawody, które nie wymagają dużych nakładów finansowych ani specjalistycznej wiedzy na początku kariery. Wśród nich najczęściej wybierane są copywriting, fotografia, grafika, montaż audio i wideo oraz zarządzanie social media.

• Copywriter – dziedzina, która polega na tworzeniu tekstów marketingowych, artykułów czy wpisów blogowych, przyciągających uwagę czytelnika i promujących produkty lub usługi. Dzięki temu, że praca copywritera wymaga głównie kreatywności i lekkiego pióra, a jedynym narzędziem jest komputer, stosunkowo łatwo można wejść w tę branżę. Dodatkowym atutem jest fakt, że na początku wystarczy stworzyć proste portfolio, a wraz z kolejnymi zleceniami można rozwijać swoje umiejętności, doskonalić styl pisania i zdobywać wiedzę na temat SEO.
• Fotograf – freelancing jako fotograf wymaga umiejętności technicznych oraz kreatywnego spojrzenia na świat, ale daje dużą swobodę w wyborze zleceń. Wymóg posiadania profesjonalnego sprzętu fotograficznego może być na początku wyzwaniem, jednak pasja do fotografii i chęć rozwoju sprawiają, że warto zainwestować w sprzęt i naukę technik obróbki zdjęć. Fotografia oferuje wiele nisz, od sesji rodzinnych po fotografię produktową, co daje szansę na znalezienie własnego stylu i wyróżnienie się na tle konkurencji.
• Grafik – zostanie grafikiem to jedna z bardziej dostępnych dróg freelancerskich, ponieważ narzędzia do projektowania graficznego są łatwo dostępne, a ich opanowanie pozwala na szybkie wejście w rynek. Graficy zajmują się projektowaniem logo, banerów, materiałów na strony internetowe czy do mediów społecznościowych. Istotnym czynnikiem w sukcesie grafika jest nie tylko znajomość programów takich jak Adobe Illustrator, ale także umiejętność pracy z klientem, zrozumienie jego potrzeb i dostosowanie projektów do wymagań rynku – zresztą jak u każdego freelancera.
• Montażysta audio i wideo – rosnące zapotrzebowanie na treści wideo sprawia, że montażysta audio i wideo ma coraz więcej możliwości pracy jako freelancer. Dzięki dostępowi do programów do edycji, takich jak Adobe Premiere czy Audacity, nawet początkujący mogą tworzyć profesjonalne materiały audiowizualne. Wymagane są jednak umiejętności pracy pod presją czasu oraz zrozumienie, jak tworzyć angażujące treści, co pozwala na zdobywanie zleceń od youtuberów, podcasterów czy firm tworzących reklamy.
• Specjalista ds. social media – specjaliści ds. social media zarządzają obecnością firm w mediach społecznościowych, co wymaga zarówno znajomości platform takich jak Facebook, Instagram czy LinkedIn, jak i zdolności planowania skutecznych kampanii marketingowych. Praca ta jest dostępna dla freelancerów niemal od zaraz, ponieważ wymaga jedynie umiejętności komunikacji oraz wiedzy o najnowszych trendach w social media. Dodatkowo analiza wyników kampanii i tworzenie angażujących treści pozwala na szybkie zdobywanie klientów, choć konkurencja w tej dziedzinie jest niezwykle wysoka.

Freelancer a sztuczna inteligencja

Być może myślisz sobie: „no dobra, ale żyjemy w dobie sztucznej inteligencji, więc będąc freelancerem, można sobie skrócić czas pracy, sięgając po AI”. Oczywiście racja. I freelancerzy chętnie korzystają z tej technologii. Z badania przeprowadzonego przez Freelancehunt wiemy, że aż 47,8% freelancerów regularnie wykorzystuje AI w swojej pracy. Kolejne 21,9% respondentów przyznaje, że korzysta ze sztucznej inteligencji czasami, podczas gdy 17,6% freelancerów jeszcze tego nie robi, ale planuje zacząć w przyszłości.

Wśród tych, którzy korzystają z AI, najwięcej osób (34,1%) używa sztucznej inteligencji do konsultacji i poszukiwania informacji. AI wykorzystywana jest również do rutynowych zadań przez 30,2% respondentów, a 28,5% używa jej do optymalizacji procesów, co pomaga zaoszczędzić czas i podnieść efektywność pracy. Co ciekawe, tylko 6,2% freelancerów korzysta z AI do wykonywania trudnych zadań, co może sugerować, że technologia ta jest głównie stosowana do ułatwienia bardziej powtarzalnych obowiązków. Zaledwie 0,6% badanych zadeklarowało, że korzysta z AI „do wszystkiego”, co oznacza, że pełna automatyzacja pracy wciąż jest rzadkością.

Używasz AI? Zachowaj to dla siebie

I teraz uwaga – jeśli jesteś freelancerem lub przedsiębiorcą, a wykorzystujesz w swoim biznesie AI, to zastanów się, czy chcesz mówić o tym głośno przy swoich klientach. Badania opublikowane w Journal of Hospitality Marketing & Management wykazały, że informowanie konsumentów o tym, iż produkt wykorzystuje sztuczną inteligencję, może negatywnie wpływać na ich decyzje zakupowe. W eksperymencie, w którym uczestniczyło ponad tysiąc dorosłych, okazało się, że wzmianka o AI obniżała zaufanie do produktu. Klienci częściej wybierali produkty, które nie były opisane jako wspierane przez sztuczną inteligencję, mimo że technicznie były one identyczne.

Główna przyczyna tkwi w mniejszym zaufaniu. Konsumenci obawiają się, że AI może prowadzić do problemów technicznych lub błędów, co sprawia, że produkty oparte na tej technologii są postrzegane jako bardziej ryzykowne, szczególnie w sektorach takich jak medycyna czy finanse. Badanie pokazało również, że wzmianka o AI jest szczególnie niekorzystna w przypadku drogich produktów, gdzie ryzyko finansowe dla konsumenta jest wyższe. Dlatego marketerzy – ale również freelancerzy – powinni ostrożnie podchodzić do komunikacji na temat wykorzystania zaawansowanej technologii, skupiając się raczej na wzmiankach o korzyściach z używania danego produktu.

Jak zacząć jako freelancer?

Nie ulega wątpliwości, że nie ma jednej „słusznej” odpowiedzi na to pytanie. Każdy zaczyna nieco inaczej, w zależności od swoich zasobów, umiejętności i sytuacji życiowej. Niemniej jednak istnieje kilka uniwersalnych porad, które mogą pomóc w skutecznym wejściu na rynek freelancingu. Oto pięć wskazówek, które ułatwią Ci rozpoczęcie kariery jako wolny strzelec i zwiększą Twoje szanse na sukces.

1. Wybierz jedną specjalizację, segment klientów i kanał dotarcia

   Warto skupić się na jednej specjalizacji, bo to pozwoli Ci szybciej zbudować swoją ofertę i zdobyć reputację eksperta w danej dziedzinie. Określ też konkretny segment klientów, na przykład małe firmy lub startupy, dzięki czemu łatwiej dopasujesz swoją ofertę do ich potrzeb. Wybierz jeden skuteczny kanał komunikacji, jak LinkedIn czy własna strona internetowa, aby docierać do odpowiednich odbiorców. Taki fokus na początku pomoże Ci uniknąć rozproszenia i szybciej rozwijać swoją działalność.

2. Zacznij na etacie jako side hustle

   Jeśli nie czujesz się jeszcze gotowy, aby od razu zrezygnować z pracy na etacie, rozważ freelancing jako dodatkowe zajęcie po godzinach. Pozwoli Ci to stopniowo zdobywać klientów i doświadczenie, jednocześnie utrzymując stabilne źródło dochodu. Zaczniesz bez presji finansowej, a z czasem, gdy zlecenia staną się regularne, możesz podjąć decyzję o pełnym przejściu na freelancing. Taki stopniowy proces zmniejszy ryzyko i da Ci poczucie bezpieczeństwa.

3. Zacznij budować markę osobistą

   Zamiast czekać, aż zlecenia same do Ciebie trafią, aktywnie buduj swoją markę osobistą. Przygotuj profesjonalne portfolio, w którym zaprezentujesz swoje umiejętności i dotychczasowe projekty. Regularnie udzielaj się w mediach społecznościowych i dziel się wiedzą – to pomoże Ci zbudować zaufanie potencjalnych klientów. Im silniejsza Twoja marka, tym większe szanse, że klienci będą do Ciebie wracać, doceniając Twoją wartość. Do budowania marki osobistej przyda Ci się wiedza, jak zaplanować działania komunikacyjne w firmie.

4. Nie szukaj klientów na portalach dla freelancerów

   Choć portale dla freelancerów mogą wydawać się łatwym sposobem na zdobycie pierwszych zleceń, konkurencja na nich często prowadzi do obniżania cen. Zamiast walczyć o klientów niskimi stawkami, skoncentruj się na budowaniu relacji z klientami, którzy docenią jakość Twojej pracy. Unikniesz w ten sposób pułapki tanich ofert i od początku będziesz działać na rynku na własnych zasadach, utrzymując rynkowe ceny. Dzięki temu przyciągniesz klientów, którzy szukają wartości, a nie najniższej ceny.

5. Naucz się wyceniać pracę i regularnie podnoś ceny

   Na początku warto od razu ustalić rynkowe ceny za swoją pracę i nie konkurować stawkami – czytaj więcej o polityce cenowej. Zawsze znajdzie się ktoś, kto zaoferuje tańszą usługę, dlatego lepiej, abyś od razu ustalił wartość swojej pracy i dobrze ją wycenił. A jeśli już konkurujesz cenami, przeczytaj ten artykuł. W miarę zdobywania doświadczenia regularnie podnoś swoje stawki, co odzwierciedli rozwój Twoich umiejętności. Dzięki temu Twoja działalność będzie się rozwijać, a klienci będą postrzegać Cię jako profesjonalistę, który stale podnosi jakość swoich usług. No i zarobisz więcej.