Mały ZUS Plus 2025 – kto może skorzystać i jak długo?

Mikroprzedsiębiorcy, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej nie osiągają wysokich dochodów, mogą skorzystać z preferencyjnych zasad rozliczania składek społecznych w prowadzonej działalności gospodarczej. W dzisiejszej publikacji omówimy temat Małego ZUS Plus 2025, opisując kto i jak długo może z niego skorzystać, a także przybliżymy inne informacje, które mogą okazać się pomocne dla zainteresowanych.

Mały ZUS Plus – kto może skorzystać?

Każda preferencja ma to do siebie, że można z niej skorzystać, o ile zostaną spełnione warunki ustawowe. Tak też jest w przypadku Małego ZUS Plus. Tylko część przedsiębiorców spełnia kryteria, które uprawniają do zapłaty składek społecznych w obniżonej wysokości.

Przykład 1

Działalność gospodarcza w 2024 roku była prowadzona przez 180 dni. W takim przypadku limit przychodów uprawniający do skorzystania z Małego ZUS Plus w 2025 roku wyniesie 59.016,42 zł ((120.000 zł : 366 dni) x 180 dni).

Kto nie skorzysta z Małego ZUS Plus?

Jest pewna kategoria przedsiębiorców, którzy nie będą mogli skorzystać z Małego ZUS Plus. Oczywiście będą to ci, którzy nie spełniają warunku limitu przychodów i okresu prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym, ale dotyczy to również przedsiębiorców, którzy:

1. Opłacają składki społeczne od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę – ZUS preferencyjny.
2. Korzystają z Ulgi na Start.
3. Rozliczają się na karcie podatkowej i korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.
4. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonują te same zadania, które wykonywali na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w bieżącym, lub poprzednim roku kalendarzowym.
5. Prowadzili w poprzednim roku działalność jako:
   
   a. osoba wykonująca wolny zawód,
   b. twórca, artysta,
   c. wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o,
   d. publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.

Wydłużenie Małego ZUS Plus o 12 miesięcy

Zmiana przepisów (art. 112a ustawy SUS), które wydłużają okres stosowania Małego ZUS Plus o kolejne 12 miesięcy część przedsiębiorców mogła i może skorzystać z 48 miesięcy preferencji.

Dla lepszego zobrazowania komu przysługuje ulga, posłużymy się przykładami na bazie tych zamieszczonych na stronie ZUS.

Przykład 2

Pani Julia przystąpiła do małego ZUS plus w styczniu 2022 roku, do 30 czerwca 2023 roku wykorzystała 18 miesięcy ulgi. Od 1 sierpnia 2023 r. nadal opłacała Mały ZUS Plus. Do wykorzystania w kolejnych okresach pozostało jej 18 miesięcy oraz dodatkowe 12 miesięcy ulgi. Oznacza to, że z ulgi będzie korzystała do końca 2023 r., cały 2024 i 2025 r, o ile spełni pozostałe warunki ustawowe.

Przykład 3

Pan Jakub przystąpił do małego ZUS plus od 1 sierpnia 2020 roku. Do 31 lipca 2023 roku wykorzystał 36 miesięcy ulgi. W takim przypadku nie musi dokonywać dodatkowego zgłoszenia z kodem 05 90. Z dodatkowych 12 miesięcy skorzysta przez 5 miesięcy 2023 r. i 7 miesięcy 2024 r., o ile w 2024 roku spełnił pozostałe warunki ustawowe.

Przykład 4

Pani Ilona korzystała z Małego ZUS Plus od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2023 r., wykorzystała pełne 36 miesięcy ulgi. Od kwietnia 2023 r. zaczęła płacić Duży ZUS. Po zmianie przepisów postanowiła ponownie zgłosić się do MZP od października 2023 r., tym samym mogła skorzystać z preferencji do września 2024 r., o ile spełniła pozostałe warunki ustawowe.

Ustalanie podstawy składek do Małego ZUS Plus

W przypadku przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie podatkiem liniowym lub na skali podatkowej w podstawie do naliczania składek społecznych znajdzie się dochód z działalności gospodarczej. Do wyliczenia dedykowane są kalkulatory lub programu księgowe, których zasada działania opiera się na następujących założeniach:

1. Roczny dochód z działalności gospodarczej należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności.
2. Wynik pomnożyć przez 30 i zaokrąglić do pełnych groszy.

Przedsiębiorcy, którzy są na karcie podatkowej i nie korzystają ze zwolnienia z VAT lub na ryczałcie ustalają dochód, mnożąc przychód razy współczynnik 0,5.

Zgłoszenie do Małego ZUS Plus

Prawo do skorzystania z Małego ZUS Plus będzie również uzależnione od terminowej rejestracji. W zależności od tego, w którym momencie nabywane są uprawnienia do MZP, tak też będzie dokonywana rejestracja w ZUS.

Osoba przebywająca na urlopie macierzyńskim opłaca jedynie składkę zdrowotną, jednak trzeba pamiętać, że na zgłoszeniu ZUS ZZA należy podać właściwy kod ubezpieczenia. O ile w okresie urlopu macierzyńskiego nie ma to przełożenia na wysokość składek ZUS, to już po jego zakończeniu tak.

Przykład 5

Pani Agata przebywała na urlopie macierzyńskim do końca kwietnia 2024 r. Na zgłoszeniu ZUS ZZA podany był kod tytułu ubezpieczenia 05 10. Od maja 2024 r. rozpocznie opłacanie składek społecznych i spełnia warunki do skorzystania z Małego ZUS Plus. Niestety w takiej sytuacji pani Agata, żeby skorzystać z preferencji będzie musiała czekać do stycznia 2025 r. i dopiero wtedy może dokonać zgłoszenia, o ile spełni pozostałe warunki ustawowe. Do końca 2024 roku będzie opłacała składki społeczne takie jak dla Dużego ZUS.

Przykład 6

Pan Michał miał zawieszoną działalność gospodarczą od września 2023 r. do końca września 2024 r. Przed zawieszeniem był zgłoszony do ZUS z kodem 05 10. W 2024 roku pan Michał może skorzystać z MZP, dlatego w terminie 7 dni, tj. do 7 października 2024 r. musi wyrejestrować się z ubezpieczeń z kodem 05 10 i zarejestrować z kodem 05 90. Jeśli tego nie zrobi, to będzie mógł skorzystać z preferencji dopiero od stycznia 2025 r., o ile będzie spełniał warunki ustawowe.

Przykład 7

Pan Daniel miał zawieszoną działalność od kwietnia 2023 r. do lutego 2024 r. Przed zawieszeniem był zgłoszony do ZUS z kodem 05 90 i od marca 2024 r. chciałby dalej opłacać Mały ZUS Plus, ponieważ spełnia warunki ustawowe. W takim przypadku obowiązują takie same zasady, jak przed zawieszeniem i powinno dojść do automatycznej rejestracji w ZUS z kodem 05 90, ponieważ nie doszło do zmiany planu opłacania składek ZUS. Jednak praktyka pokazuje, że nie zawsze tak się dzieje, dlatego zaleca się potwierdzenie trybu postępowania w jednostce ZUS. ,/p>

Mały czy Duży ZUS – co wybrać?

Niektórzy przedsiębiorcy mogą stanąć przed dylematem czy powinni wybrać Mały czy Duży ZUS? Może to dotyczyć różnych sytuacji.

Przykład 8

Pan Piotr prowadzi działalność gospodarczą i jest zatrudniony na umowę o pracę. W DG jest zgłoszony do składki zdrowotnej z kodem 05 70, ale 24 miesiące mijają w grudniu 2024 r. Spełnia warunki, żeby od stycznia 2025 r. opłacać Mały ZUS Plus, ale zastanawia się, czy się zgłaszać skoro płaci tylko składkę zdrowotną? Jeśli się zgłosi, to będą mu biegły miesiące korzystania z MZP (limit 36 miesięcy), a nie będzie miał z tego tytułu żadnych korzyści. Oczywiście pan Piotr musi sam zdecydować. Jeśli ma pewność, że w 2025 roku będzie pracował, to zgłoszenie do MZP byłoby nierozsądne. Jednak gdyby został zwolniony lub sam się zwolnił, to już jest okoliczność warta przemyślenia.

Przykład 9

Pani Łucja spełnia warunki, żeby skorzystać z Małego ZUS Plus w 2025 roku, jednak okazało się, że podstawa do naliczania składek społecznych wyniesie u niej 5.100 zł a na Dużym ZUS podstawa na 2025 r. wynosi 5 203,80 zł, różnice są więc nie duże. W takim przypadku należałoby rozważyć, czy jednak w 2025 r. nie opłacać Dużego ZUS a zgłoszenie do Małego ZUS Plus przesunąć o rok, żeby różnica w opłacaniu składek społecznych była znacząca.

Mały ZUS Plus a wolny zawód

Dość kontrowersyjny jest przepis mówiący o tym, że prawa do korzystania z Małego ZUS Plus pozbawione są osoby wykonujące wolny zawód, zdefiniowany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w tej kategorii zostały wymienione osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jako:

• tłumacz,
• adwokat,
• notariusz,
• radca prawny,
• biegły rewident,
• księgowy,
• agent ubezpieczeniowy,
• broker ubezpieczeniowy i reasekuracyjny,
• doradca podatkowy,
• doradca restrukturyzacyjny,
• makler papierów wartościowych,
• doradca inwestycyjny,
• agenci firm inwestycyjnych,
• rzecznik patentowy.

Za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.

W związku z tym wielu przedsiębiorców, których przedmiot działalności gospodarczej jest taki, jak w definicji wolnego zawodu, zaczęły się rodzić wątpliwości, czy mogą korzystać z ulgi w ramach Małego ZUS Plus?

Przedsiębiorcy zaczęli składać wnioski o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych w tym temacie. W jednej z nich z dnia 9 stycznia 2024 r., sygn. DI/200000/43/12/2024, decyzja ZUS nr 12/2024 przedsiębiorca złożył zapytanie do oddziału ZUS w Lublinie następującej treści. Przedsiębiorca spełnia wszystkie warunki ustawowe, żeby opłacać MZP, ale jego wątpliwość dotyczy przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ wykonuje wolny zawód zgodnie z definicją ustawy o ryczałcie i działalność ma zarejestrowaną w CEIDG. W ocenie przedsiębiorcy nie pozbawia go to prawa do skorzystania z Małego ZUS Plus. W odpowiedzi ZUS napisał, że po dopełnieniu obowiązku rejestracji w CEIDG każda z takich osób jest uważana za osobę wykonującą działalność w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, zatem tacy przedsiębiorcy mogą korzystać z preferencyjnego rozliczania na Małym ZUS Plus. Tym samym uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe.

Działalność gospodarcza i umowa zlecenie a Mały ZUS Plus

W przypadku przedsiębiorców, którzy poza działalnością gospodarczą zawierają umowy zlecenia, dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego. Dodatkowo jeśli w ramach działalności gospodarczej opłacany jest Mały ZUS Plus, to podstawa do naliczania składek społecznych mieści się w przedziale od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę do 60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przykład 10

Pan Jakub w 2024 roku opłaca Mały ZUS Plus, podstawa wymiaru składek społecznych wynosi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W miesiącu sierpniu 2024 r. dodatkowo podpisał umowę zlecenia, z której podstawa wymiaru składek społecznych wynosiła 3.000 zł, a więc również była niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W tej sytuacji pan Jakub zapłaci składki społeczne z obydwu tytułów, zarówno od umowy zlecenie, jak i z prowadzonej działalności gospodarczej.

Przykład 11

Pani Michalina opłaca Mały ZUS Plus w prowadzonej działalności gospodarczej, podstawa wymiaru składek społecznych wynosi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w 2024 roku 1.272,60 zł (4.242 zł x 30%). Dodatkowo w miesiącach czerwiec – sierpień 2024 r. została zatrudniona na dwie umowy zlecenie, z których pierwsza jest na kwotę 3.000 zł a druga na 1.500 zł, łączna kwota od umów zlecenie wynosi 4.500 zł. Pani Michalina zapłaci składki społeczne tylko od dwóch umów zlecenie, a od działalności gospodarczej może opłacić składki społeczne dobrowolnie.

Przykład 12

Pan Ignacy opłaca Mały ZUS Plus i z tego tytułu podstawa wymiaru składek społecznych na 2024 rok wynosi 4.500 zł. W miesiącach kwiecień – czerwiec 2024 r. zatrudnił się na umowę zlecenie, z której przychód wyniósł w każdym miesiącu 4.400 zł. W takim przypadku pan Ignacy może zdecydować, z którego tytułu będzie opłacał obowiązkowe składki społeczne. W jednym i drugim przypadku podstawa wymiaru składek społecznych jest wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.,/p>

Spór o Mały ZUS Plus

Mały ZUS Plus cieszy się dużą popularnością wśród drobnych przedsiębiorców, którzy mogą zaoszczędzić na składkach ZUS kilkaset złotych miesięcznie. Przepisy o MZP zaczęły obowiązywać od 2019 roku, tym samym rok 2024 stał się pierwszym okresem po upływie 60 miesięcy od wprowadzonych zmian.

W ślad za tym sprawy zaczęły trafiać do sądów, które stanęły po stronie przedsiębiorców i zaczęły wydawać korzystne dla nich wyroki. Na stronie Rzecznika opublikowane zostały te wyroki:

1. Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 27 czerwca 2024 r., sygn. akt VI U 147/24.
2. Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 25 lipca 2024 r., sygn. akt VI U 367/24.
3. Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 lipca 2024 r., sygn. akt VIII U 1116/24.
4. Wyrok Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 386/24.
5. Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31 lipca 2024 r., sygn. akt IV U 411/24.
6. Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 14 sierpnia 2024 r., sygn. akt V U 219/24).

W wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 lipca 2024 r., sygn. akt VIII U 1116/24 rozstrzygana była sprawa, gdzie przedsiębiorca podlegał pod Mały ZUS Plus od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. i ponownie zgłosił się do MZP od stycznia 2024 r. ZUS jednak odmówił mu prawa do skorzystania z ulgi, spór dotyczy wykładni art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy systemowej. W ocenie Sądu wykładnia celowościowa art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy systemowej prowadzić musi do wniosku, iż ustawodawca przewidział możliwość skorzystania z tzw. “małego ZUS+” w okresie każdych kolejnych okresów pięcioletnich. Do takiego wniosku prowadzi również analiza uzasadnienia projektu ustawy wprowadzającej zmiany art. 18c ustawy systemowej (…). Wskazano w nim, iż zmiana liczby z 60 na 59 uzasadniona jest umożliwieniem realizacji pierwotnych intencji projektodawców tego rozwiązania. Zgodnie bowiem z założeniami Małego (…), po korzystaniu z obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne przez 36 miesięcy, następuje okres swoistej “karencji” o długości 24 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej (…). W związku z powyższym w tej sprawie od stycznia 2024 r. rozpoczął się okres kolejnych 60 miesięcy, w trakcie których przedsiębiorca ma prawo opłacać składki w wysokości wynikającej z przepisów o Małym ZUS Plus.

Swoich praw mogą dochodzić przedsiębiorcy, którzy do końca stycznia 2024 roku złożyli zgłoszenie rejestracyjne do Małego ZUS Plus, pozostali, którzy tego nie zrobili muszą czekać do stycznia 2025 r.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji został omówiony temat Małego ZUS Plus 2025, kto i jak długo może z niego skorzystać.

Wprowadzenie przepisów o MZP z założenia miało ograniczyć tzw. szarą strefę i zmniejszyć obciążenia składkowe najmniejszych przedsiębiorców.

Z Małego ZUS Plus mogą korzystać przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku kalendarzowym spełniali kilka warunków ustawowych, m.in.:

• nie przekroczyli limitu przychodów w wysokości 120.000 zł,
• prowadzili działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w trakcie roku,
• w terminie dokonali rejestracji do Małego ZUS Plus.

Pewna kategoria przedsiębiorców nie skorzysta z tego preferencyjnego rozliczania, o czym jest mowa wprost w ustawie.

Z uwagi na niezbyt precyzyjne przepisy przedsiębiorcy mają m.in. wątpliwości co do prawa do MZP dla osób wykonujących wolny zawód. Na szczęście organy ZUS w swoich rozstrzygnięciach jasno informują, że jeśli działalność jest zarejestrowana w CEIDG, to taki przedsiębiorca może korzystać z ulgi.

W 2024 roku zaostrzył się spór na linii ZUS – przedsiębiorca jeśli chodzi o możliwość ponownego zgłoszenia do Małego ZUS Plus po upływie 5 lat. ZUS konsekwentnie odmawiał przedsiębiorcom przyjmując, że będzie to możliwe dopiero od 2025 roku, jednak sądy i Rzecznik MŚP stanęli w ich obronie. Zaczęły zapadać korzystne rozstrzygnięcia, w których przyznano rację, że jeśli ktoś korzystał z MZP od stycznia 2019 roku, to może ponownie zarejestrować się do MZP od stycznia 2024 roku i przysługuje mu 36 miesięcy preferencyjnego rozliczania składek.

Stan prawny na dzień: 23.12.2024 r.