Jak można zmusić dłużnika do wyjawienia majątku? Wzór wniosku do pobrania!

×

Wyjawienie majątku dłużnika

Wyjawienie majątku dłużnika zostało uregulowane w dziale V ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Jest to procedura umożliwiająca wierzycielowi zdobycie informacji na temat majątku dłużnika, w celu odzyskania należności.

Powyższy przepis jest bardzo istotny w kontekście wyjawienia majątku przez dłużnika, ponieważ wynika z niego kilka najważniejszych w tym zakresie informacji.

• Kto może zażądać wyjawienia majątku dłużnika:
  • wierzyciel – może żądać wyjawienia majątku dłużnika zarówno w trakcie egzekucji, jak i przed jej rozpoczęciem, jeśli są ku temu uzasadnione okoliczności;
  • komornik – realizuje procedurę wyjawienia majątku na podstawie wniosku wierzyciela, informując dłużnika o konieczności ujawnienia swojego majątku i sankcjach za fałszywe oświadczenia.
• Kiedy można żądać wyjawienia majątku dłużnika:
  • w trakcie egzekucji – wyjawienie majątku dłużnika może być żądane przez wierzyciela w trakcie egzekucji, w sytuacji gdy przykładowo zajęty majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie długu lub wierzyciel udowodni, że egzekucja nie wystarczy na zaspokojenie całego długu;
  • przed egzekucją – wyjawienie majątku może nastąpić również przed rozpoczęciem egzekucji, jeśli:
  • uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku albo z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy;
  • po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty.
• Gdzie się występuje z wnioskiem o wyjawienie majątku dłużnika:
  • w trakcie postępowania egzekucyjnego – wniosek do komornika;
  • przed rozpoczęciem egzekucji – wniosek do sądu.

Tym samym – aby dłużnik został zobowiązany do wyjawienia swojego majątku, muszą zajść następujące okoliczności po zajęciu majątku dłużnika przez komornika:

• brak wystarczającego majątku do zaspokojenia wierzyciela – zajęty majątek dłużnika okazuje się niewystarczający, aby pokryć pełną kwotę długu;
• egzekucja nie doprowadziła do pełnej spłaty długu – wierzyciel udowadnia, że mimo prowadzonej egzekucji, nie odzyskał całkowitej kwoty zadłużenia.

Wówczas dłużnik zobowiązany jest do:

• przedstawienia swojego majątku, czyli wskazania wszystkich rzeczy, które posiada, oraz miejsca, w których rzeczy te się znajdują;
• wskazania swoich wierzytelności, np. pieniędzy, które mu ktoś jest winien;
• wskazania innych praw majątkowych, czyli np. udziałów w spółkach;
• podania informacji o transakcjach, które miały miejsce w ciągu ostatnich 5 lat, jeśli były one wartościowe (przekraczające minimalne wynagrodzenie za pracę), a które mogły pogłębić jego niewypłacalność;
• złożenia oświadczenia, że wykaz jego majątku jest prawdziwy i pełny (ważne – jeśli dłużnik nie poda prawdziwych informacji, może ponieść odpowiedzialność karną).

Ukrywanie majątku przed egzekucją

Ukrywanie majątku przed egzekucją to celowe i świadome działanie dłużnika, które oczywiście jest niezgodne z prawem. Z tego tytułu można ponieść konsekwencje prawne, przykładowo:

• odpowiedzialność karną – na podstawie art. 300 Kodeksu karnego, który stanowi:
  • „Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3” [por. § 1];
  • „Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” [por. § 2].
• odpowiedzialność cywilną w postaci wytoczenia powództwa – art. 527 Kodeksy cywilnego:
  • skarga pauliańska to powództwo, które wierzyciel może wnieść do sądu, gdy dłużnik dokonuje czynności prawnych w postaci np. celowej sprzedaży swojego majątku celem albo ukrycie swojego majątku albo pozbawienia wierzyciela możliwości zaspokojenia jego roszczenia;
  • przykład: dłużnik sprzedaje nieruchomość krewnemu po znacznie zaniżonej cenie, aby uniknąć zajęcia tej nieruchomości przez komornika, w tym przypadku wierzyciel może wnieść skargę pauliańską, aby sprzedaż nieruchomości została uznana za nieważną z uwagi na pokrzywdzenie wierzyciela;
  • więcej na temat niewypłacalności dłużnika i odzyskaniu pieniędzy przez wierzyciela przeczytasz w tym artykule.

Wniosek o wyjawienie majątku dłużnika– wzór

Procedura wyjawienia majątku

Procedura wyjawienia majątku dłużnika przedstawia się następująco:

• działanie wierzyciela – wierzyciel składa do sądu lub komornika wniosek o wyjawienie majątku dłużnika, który musi zawierać uzasadnienie, dlaczego wierzyciel chce uzyskać takie informacje;
• działanie komornika – komornik informuje dłużnika o obowiązku wyjawienia majątku, a także o konsekwencjach za złożenie fałszywego wykazu, dłużnik musi wówczas złożyć wykaz majątku, w którym wskazuje m.in. posiadane nieruchomości, czy inne wierzytelności.

Elementy wniosku o wyjawienie majątku dłużnika

W zakresie wniosku o wyjawienie majątku dłużnika należy pamiętać o tym, że:

• składa się go w sądzie według właściwości ogólnej dłużnika;
• wniosek powinien spełniać ogólne warunki zwykłego pisma procesowego, tj.:
  • oznaczenie sądu, do którego jest skierowane,
  • imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
  • oznaczenie rodzaju pisma,
  • osnowę wniosku lub oświadczenia,
  • w przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów,
  • podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
  • wymienienie załączników,
  • pełnomocnictwo albo uwierzytelniony odpis pełnomocnictwa, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który wcześniej nie złożył pełnomocnictwa,
• do wniosku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku,
• jeśli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji to dodatkowo należy dołączyć tytuł wykonawczy,
• wniosek należy opłacić (taka opłata wynosi 200 zł).

Podsumowanie

Wyjawienie majątku dłużnika to bardzo ważna część procedury odzyskiwania należności, która pozwala wierzycielowi na uzyskanie rzetelnych informacji o majątku dłużnika, gdy dotychczas zajęty majątek nie wystarcza na pokrycie zadłużenia. W takim przypadku dłużnik zobowiązany jest do szczegółowego wskazania tego, co posiada. Pamiętać należy, że każdorazowy brak ujawnienia pełnych informacji lub złożenie fałszywego oświadczenia grozi odpowiedzialnością karną.