|
|
6 minut czytania

Księga udziałów w spółce z o.o. – najważniejsze informacje oraz wzór do pobrania

Księga udziałów w spółce z o.o. to dokument wewnętrzny spółki, w którym rejestruje się wszystkich wspólników oraz informacje o przysługujących im udziałach. Prowadzenie księgi udziałów jest obowiązkową czynnością zarządu, a jej aktualność ma kluczowe znaczenie nie tylko dla wspólników, ale również i sądu rejestrowego.

Księga udziałów w spółce z o.o.

Zmiana formy opodatkowania 2025 – jaka forma opodatkowania jest najlepsza dla firmy jednoosobowej?

Księga udziałów w spółce z o.o. to dokument wewnętrzny spółki, w którym rejestruje się wszystkich wspólników oraz informacje o przysługujących im udziałach. Prowadzenie księgi udziałów jest obowiązkową czynnością zarządu, a jej aktualność ma kluczowe znaczenie nie tylko dla wspólników, ale również i sądu rejestrowego.

Księga udziałów w spółce z o.o. a przepisy prawa

Księga udziałów w spółce z o.o. została uregulowana w przepisie art. 188 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych. Zgodnie z tą regulacją:

  • Zarząd jest obowiązany prowadzić księgę udziałów, do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres albo adres do doręczeń elektronicznych, liczbę i wartość nominalną jego udziałów oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów [por. § 1]”.
  • Każdy wspólnik może przeglądać księgę udziałów [por. § 2]”.
  • Po każdym wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału [por. § 3]”.

Powyższa regulacja określa przede wszystkim obowiązek prowadzenia przez zarząd księgi udziałów w spółce z o.o. Z powołanego przepisu wynika przede wszystkim:

  • obowiązek prowadzenia księgi udziałów:
    • zarząd spółki z o.o. zobowiązany jest do prowadzenia księgi udziałów, w której ewidencjonuje się informacje o wspólnikach (imię, nazwisko, albo i siedzibę firmy każdego wspólnika, adres albo adres do doręczeń elektronicznych), ich udziałach, o zastawach, użytkowaniu udziałów i wykonywaniu prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika;
    • w orzecznictwie sądowym w zakresie informacji należnych do wpisania do księgi i ich aktualizacji Sąd Najwyższy z dnia 22 kwietnia 2016 r., sygn. akt II CSK 441/15 wskazał, że „art. 188 § 1 k.s.h. zobowiązuje zarząd do prowadzenia księgi udziałów, do której należy wpisywać m. in. dane i adres wspólnika, na zarządzie ciąży więc obowiązek zadbania, aby księga udziałów takie dane zawierała, jeżeli jednak w księdze był podany adres wspólnika, który w trakcie jego udziału w spółce uległ zmianie, to obowiązek jego aktualizacji przez spółkę wystąpiłby jedynie wówczas, gdyby z wiarygodnego źródła, przede wszystkim od wspólnika, uzyskała informację o jego zmianie. Zadbanie o wpis aktualnego adresu do księgi udziałów leży przede wszystkim w interesie wspólnika, który powinien zapewnić sobie skuteczny kontakt ze spółką”.
  • prawo wspólników do przeglądania księgi udziałów:
    • wszyscy wspólnicy mają prawo do przeglądania księgi udziałów;
    • prawo do jej przeglądania posiadają również członkowie organów, zastawnicy, użytkownicy i spadkobiercy wspólników;
  • obowiązek aktualizacji listy wspólników w sądzie rejestrowym:
    • księga udziałów w spółce z o.o. powinna być aktualizowana w przypadku każdej zmiany dotyczącej wspólników i ich udziałów;
    • każda zmiana w księdze udziałów wymaga zgłoszenia sądowi rejestrowemu nowej listy wspólników, która musi zostać podpisana przez wszystkich członków zarządu – lista ta powinna zawierać informacje o liczbie i wartości nominalnej udziałów oraz ewentualnym ustanowieniu zastawu lub użytkowania;
    • w orzecznictwie sądowym w zakresie informacji należnych do wpisania do księgi i ich aktualizacji w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt II FSK 630/08 wskazano, że „Stosownie do treści art. 188 § 3 k.s.h. po każdym wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału. Jednakże przepis ten nie nakłada na zarząd obowiązku udokumentowania zmiany, np. przez złożenie umowy zbycia. Niezłożenie zatem takich dokumentów nie stanowi o niezgodnych z prawem brakach w postępowaniu, których stwierdzenie zobowiązywałoby sąd rejestrowy do ich usunięcia. Stąd też sąd rejestrowy, dokonując wpisu do rejestru przedsiębiorców, nie ma obowiązku badania ważności umów zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością”.

WAŻNE – księga udziałów w spółce z o.o. pełni funkcję ewidencyjną, która umożliwia ustalenie aktualnego stanu posiadania udziałów przez wspólników od chwili rejestracji spółki, a także rejestrowanie zmian w strukturze właścicielskiej.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat udziałów i ich sprzedaży w spółce z o.o., to przeczytaj ten artykuł.

Co zawiera księga udziałów w spółce z o.o.?

W księdze udziałów spółki z o.o. powinny znaleźć się następujące informacje:

  • dane wspólników – nazwisko i imię albo firma (nazwa) i siedziba wspólnika;
  • adresy wspólników – tradycyjny lub elektroniczny (adres do doręczeń);
  • określenie udziałów – liczba i wartość nominalna udziałów posiadanych przez danego wspólnika;
  • informacje o obciążeniach udziałów – poprzez wskazanie czy został np. ustanowiony zastaw lub użytkowanie;
  • wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika;
  • wszelkie zmiany dotyczące wspólników i ich udziałów.

W jakiej formie sporządza się księgę udziałów spółki?

Przepisy kodeksu spółek handlowych nie przewidują formy w jakiej powinna zostać sporządzona księga udziałów, dlatego można ją prowadzić w formie:

  • tradycyjnej, czyli papierowej,
  • elektronicznej (w przypadku gdy zmiana w gronie wspólników następuje na podstawie umowy spółki zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy lub w wyniku uchwały podjętej w systemie teleinformatycznym lista wspólników powinna być sporządzona zgodnie z dostępnym wzorcem i opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym bądź osobistym).

WAŻNE – jeśli zmiana wspólników następuje na podstawie umowy zawartej elektronicznie [por. art. 180 § 2 KSH] lub wynika z uchwały podjętej przy użyciu wzorca uchwały dostępnego w systemie teleinformatycznym, musi również zostać sporządzona elektronicznie i opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Co oznacza, że forma elektroniczna księgi udziałów zawsze będzie wymagana dla spółek z o.o. zarejestrowanych przez S24 lub dokonujących zmian w strukturze udziałowej za pomocą systemu teleinformatycznego.

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak założyć własną spółkę przez S24, to przejdź tutaj.

Podsumowanie

Księga udziałów w spółce z o.o. służy rejestrowaniu danych wspólników, liczby ich udziałów, wszelkich zmian w strukturze właścicielskiej oraz ewentualnych obciążeń udziałów. Co należy zapamiętać w przedmiocie księgi udziałów? Najważniejszymi kwestiami w zakresie tego dokumentu są:

  • obowiązek prowadzenia i aktualizowania księgi przez zarząd spółki,
  • prowadzenie księgi udziałów w formie papierowej lub elektronicznej,
  • prawo wspólników do przeglądania księgi udziałów,
  • sporządzanie nowej listy wspólników w przypadku zmian i złożenie jej w sądzie rejestrowym po tych zmianach.

Autor ifirma.pl

Adrianna Glapiak

Autorka tekstów prawnych na ifirma.pl. Prawnik posiadająca wieloletnie doświadczenie w doradztwie prawnym oraz podatkowym. Na co dzień swoją wiedzę i doświadczenie poszerza dzięki pracy jako specjalista do spraw prawnych, a czas wolny poświęca na podnoszeniu kwalifikacji w zakresie aspektów prawnych w e-commerce i social mediach oraz szeroko pojętym prawie autorskim.

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Może te tematy też Cię zaciekawią

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie
Napisz do nas lub zadzwoń +48 735 209 003