Ochrona praw przedsiębiorcy
Przedsiębiorcy, którzy działają jako konsumenci, mają prawo do korzystania z mechanizmów ochrony prawnej, które są dostępne w ramach prawa konsumenckiego.
Poniższa tabela przedstawia mechanizmy ochrony przedsiębiorcy działającego jako konsument.
| MECHANIZM OCHRONY |
DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORCY |
| PRAWO DO ODSTĄPIENIA OD UMOWY |
przedsiębiorca, który dokonuje zakupu na użytek prywatny, ma prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (do 14 dni) |
| OBOWIĄZKI INFORMACYJNE SPRZEDAWCY |
obowiązkiem sprzedawcy jest dostarczenie pełnych informacji o produkcie, jego cenie, warunkach umowy i prawie do odstąpienia od umowy |
| OCHRONA PRZED KLAUZULAMI ABUZYWNYMI |
przedsiębiorca może domagać się unieważnienia klauzul abuzywnych w umowie, które są nieuczciwe i mogą prowadzić do nierównowagi stron |
| REKLAMACJA TOWARÓW I USŁUG |
przedsiębiorca może zgłaszać reklamacje, jeśli produkt lub usługa są wadliwe lub niezgodne z umową, z prawem do naprawy, wymiany lub zwrotu pieniędzy |
| PRAWO DO ROZWIĄZYWANIA SPORÓW |
przedsiębiorca jako konsument może skorzystać z mediacji lub arbitrażu w celu rozwiązania sporów z kontrahentem |
| OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH |
przedsiębiorca ma prawo do ochrony swoich danych osobowych zgodnie z przepisami RODO, a sprzedawca ma obowiązek ich odpowiedniego przechowywania |
| OCHRONA PRZED NIEUCZCIWYMI PRAKTYKAMI RYNKOWYMI
| przedsiębiorca ma prawo do ochrony przed nieuczciwymi praktykami marketingowymi, wprowadzaniem w błąd lub agresywnymi działaniami ze strony sprzedawcy
|
| PRAWO DO PEŁNEJ INFORMACJI O UMOWIE |
przedsiębiorca ma prawo do jasnych i pełnych informacji o warunkach umowy, produkcie i usłudze przed jej zawarciem, w tym o prawie do zwrotu towaru |
Chcesz wiedzieć, jak przebiega pozasądowe rozwiązywanie sporów z konsumentem? Jeśli tak, to przejdź tutaj.
Konsumenckie prawa przedsiębiorców – kiedy przysługują?
Przedsiębiorcy mogą korzystać z praw konsumenta w określonych sytuacjach:
- Zakupienia towaru na własny (prywatny) użytek – przedsiębiorca może korzystać z praw konsumenta, jeśli dokonuje zakupu towaru lub usługi na własny użytek, a nie do wykorzystania w działalności gospodarczej.
- Zakupienia towaru, który nie ma związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy – gdy przedsiębiorca zawiera umowę, która nie jest związana z jego działalnością gospodarczą (np. zakup produktów, które będą wykorzystywane tylko prywatnie), może korzystać z praw konsumenta, takich jak prawo do reklamacji czy prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
- Niezgodności zakupionego towaru z umową – jeśli przedsiębiorca, dokonując zakupu w charakterze konsumenta, stwierdzi, że towar lub usługa nie są zgodne z umową, to ma prawo do reklamacji, wymiany towaru lub jego naprawy na zasadach przysługujących konsumentom.
- Wystąpienia klauzul abuzywnych – klauzule abuzywne to postanowienia umowy, które są nieuczciwe i mogą naruszać interesy jednej ze stron, najczęściej konsumenta. Przedsiębiorcy również mogą jednak korzystać z tego prawa, gdy stają się stroną umowy z konsumentem (jeśli w umowie znajdują się klauzule, które mogą naruszać zasady uczciwego obrotu lub są niekorzystne, to przedsiębiorca ma prawo odmówić ich stosowania i żądać ich usunięcia z umowy).
- Zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa – w przypadku umów zawieranych np. przez Internet, telefon czy ogólnie poza lokalem przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy mogą korzystać z prawa do odstąpienia od umowy, jeśli występują w roli konsumenta, a nie w ramach swojej działalności gospodarczej. Gdy przedsiębiorca dokonuje zakupu w celach niezwiązanych z jego działalnością gospodarczą, może korzystać z ochrony przewidzianej dla konsumentów, np. z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość – więcej na temat odstąpienia od umowy znajdziesz tutaj.
Obowiązki sprzedawcy przedsiębiorcy względem konsumenta
| KATEGORIA |
OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY |
CEL/ ZNACZENIE |
PRZED ZAWARCIEM TRANSAKCJI |
| INFORMOWANIE KONSUMENTA
| przedsiębiorca musi dostarczyć pełne informacje o produkcie (np. cechy, cena, warunki umowy). zakazane są praktyki wprowadzające w błąd
| zapewnienie konsumentowi dostępu do pełnych informacji umożliwiających świadome podejmowanie decyzji
|
| UWIDACZNIANIE CEN
| ceny muszą być wyraźnie i jednoznacznie przedstawione na produkcie lub jego etykiecie
| umożliwienie konsumentowi łatwego porównania cen i podjęcia decyzji zakupowej
|
ZAWIERANIE UMÓW |
| UMOWA SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ
| przedsiębiorca musi przestrzegać obowiązków przy zawieraniu umowy sprzedaży
| zapewnienie konsumentowi pełnej ochrony przy zawieraniu umowy, zgodnie z jego prawami
|
| UMOWA O DZIEŁO (RZECZ RUCHOMA)
| w przypadku umowy o dzieło dotyczącej rzeczy ruchomej, przedsiębiorca ma określone obowiązki związane z wykonaniem i odpowiedzialnością
| ochrona konsumenta przed niezgodnym z umową wykonaniem dzieła
|
| UMOWA O DZIEŁO (NIERUCHOMOŚĆ)
| zasady dotyczące umowy o dzieło, której efektem nie jest rzecz ruchoma
| ochrona konsumenta w przypadku umów, których rezultatem nie jest rzecz ruchoma
|
| UMOWA ZLECENIE
| przedsiębiorca zobowiązuje się do wykonania usługi na podstawie umowy zlecenia
| ochrona konsumenta przed nieuczciwymi praktykami w ramach świadczenia usług
|
| UMOWA NA ODLEGŁOŚĆ
| przedsiębiorca ma obowiązki przy zawieraniu umowy przez Internet lub telefonicznie
| zapewnienie konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy i ochrony przy zakupach na odległość
|
| UMOWA POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA
| przedsiębiorca musi spełnić wymagania przy zawieraniu umów w domu konsumenta lub innych miejscach niż lokal firmy
| ochrona konsumenta przed decyzjami podejmowanymi pod wpływem presji w nietypowych okolicznościach
|
| UMOWY Z UŻYCIEM WZORCÓW UMOWNYCH
| umowy z klauzulami niedozwolonymi nie mogą być zawierane
| ochrona konsumenta przed nieuczciwymi klauzulami w umowach standardowych
|
ODPOWIEDZIALNOŚĆ WOBEC KONSUMENTA |
| REKLAMACJA TOWARU
| przedsiębiorca musi rozpatrzyć reklamację towaru, jeśli nie jest on zgodny z umową
| ochrona konsumenta, aby mógł otrzymać produkt zgodny z umową lub zwrócić wadliwy towar
|
| REKLAMACJA DZIEŁA (NIERUCHOMOŚĆ)
| w przypadku dzieła, które nie jest rzeczą ruchomą, przedsiębiorca odpowiada za wady i niedotrzymanie umowy
| gwarancja, że dzieło wykonane zgodnie z umową, zapewnia konsumentowi prawo do reklamacji w razie wad
|
| REKLAMACJA USŁUGI
| przedsiębiorca ma obowiązek odpowiedzi na reklamację usługi wykonanej na podstawie umowy zlecenia
| ochrona konsumenta przed niepełnym wykonaniem usługi i zapewnienie naprawy lub zwrotu kosztów
|
| GWARANCJA A ODPOWIEDZIALNOŚĆ
| przedsiębiorca odpowiada zarówno na podstawie gwarancji, jak i za niezgodność towaru z umową, jeśli towar jest wadliwy
| gwarancja naprawy, wymiany lub zwrotu towaru, aby konsument mógł skorzystać z uprawnień w razie wad
|
A jeśli chcesz wiedzieć, jakie są terminy przedawnienia roszczeń dla konsumenta, to przeczytaj ten artykuł.
Podsumowanie
Przedsiębiorcy, którzy występują w roli konsumentów, mają prawo do ochrony na podobnych zasadach co konsumenci. Ochrona ta obejmuje m.in. prawo do odstąpienia od umowy, reklamacji, ochrony przed klauzulami abuzywnymi, a także dostęp do alternatywnych metod rozwiązywania sporów, dzięki czemu przedsiębiorcy skutecznie mogą chronić swoje interesy w sytuacjach, gdy działają na rynku na podobnych zasadach jak konsumenci.
Adrianna Glapiak 
Płatności w sklepie online – porównanie systemów płatności 2025
Adam Sawicki
Upadłość konsumencka 2024 – czym jest i jak ją zgłosić?
Dorota Łesak
Nowe opłaty za czynności adwokatów i radców prawnych – zmiany 2025!
Program Moje Ciepło – kto i na co może otrzymać dofinansowanie w 2025?
