Myślenie projektowe krok po kroku: empatyzacja

Taki cel jest charakterystyczny również dla samej empatyzacji – jednego z etapów tworzenia produktów i usług metodą design thinking.

Myślenie projektowe – czyli design thinking

Metodyka design thinking stanowi przemyślane podejście do tworzenia nowych produktów i usług w oparciu o głębokie zrozumienie problemów i potrzeb użytkowników. Skonstruowana jest z 5 etapów:

• empatyzacji,
• definiowania problemu,
• generowania pomysłów,
• budowania prototypów
• oraz testowania.

W dalszym etapie, jeżeli projekt zostanie zaakceptowany, nadchodzi odpowiedni czas, by go wypuścić na rynek jako jeden z oferowanych produktów.

Empatyzacja w design thinking

W psychologii empatia oznacza zdolność do odczuwania emocji innych osób oraz umiejętność spoglądania na świat z ich perspektywy. W kontekście design thinking empatyzację należy rozpatrywać w kategoriach procesu zanurzania się w doświadczenia użytkowników, dążąc do zrozumienia ich potrzeb i wyzwań. Takie podejście pozwala projektantom tworzyć rozwiązania, które są rzeczywiście użyteczne i odpowiadają na realne problemy odbiorców.

Podczas wstępnego badania cały zespół stara się więc przebyć drogę, z jaką zmagają się potencjalni kupujący. Kluczowe jest tutaj „wejście w ich buty”, dogłębnie analizując poszczególne problemy i bolączki. Dwa najważniejsze pytania tego etapu to:

1. „Dla kogo projektujemy?”
2. „Jakie są jego potrzeby?”

W efekcie, skupiając się na rzeczywistych potrzebach, empatyzacja pozwala projektantom na lepsze zrozumienie użytkowników, ułatwiając tworzenie jak najbardziej trafnych rozwiązań. Takie podejście staje się pewnego rodzaju zapewnieniem, że tworzona oferta będzie naprawdę dopasowana do oczekiwań i kontekstu użytkowników.

Dodatkowo łatwiej uniknąć błędnych założeń. Wieloaspektowa empatyzacja to skuteczny sposób na eliminację ryzyka projektowania, powstającego głównie przez niezweryfikowane przypuszczenia, co zwiększa szanse na sukces wdrażanego rozwiązania.

Narzędzia wykorzystywane w fazie empatii

Proces empatyzacji to cenny element myślenia projektowego, który umożliwia sprawne tworzenie rozwiązań skoncentrowanych na samym użytkowniku. Równolegle narzędzia wspierające empatyzację pomagają zrozumieć potrzeby, emocje i perspektywy potencjalnych klientów, przy czym ich wybór zależy od celu i kontekstu projektu.

Do narzędzi wykorzystywanych podczas etapu empatyzacji w myśleniu projektowym zaliczamy:

• mapę empatii;
• wywiad etnograficzny;
• obserwacje terenowe;
• persony;
• analizę opinii i recenzji.

Jednym z najpopularniejszych rozwiązań w tym obszarze jest wykorzystanie mapy empatii. Pomaga ona zgłębić, co użytkownik myśli, czuje, mówi i robi, umożliwiając dodatkowo lepsze zrozumienie emocji i motywacji odbiorców w kontekście ich doświadczeń.

Zdobycie głębokich, jakościowych danych prosto od użytkowników staje się możliwe również za sprawą przeprowadzanych z nimi wywiadów. Tego rodzaju rozmowy jeden na jeden, podczas których klient dzieli się swoimi doświadczeniami, potrzebami i problemami, stanowią niezwykle cenne dla całego procesu projektowego źródło wiarygodnych informacji.

Kolejnym elementem fazy empatii jest obserwacja bazująca na uważnym śledzeniu zachowań i interakcji badanych w ich naturalnym środowisku. Samą istotę tego narzędzia podkreśla łącząca się z nim możliwość dostrzeżenia rzeczy, które łatwo przeoczyć użytkownikowi w opisie (np. frustracje, błędy).

Duże ułatwienie stanowi również tworzenie odpowiednich person – fikcyjnych postaci reprezentujących typowych konsumentów na podstawie zebranych danych, które pomagają skupić się na konkretnych grupach odbiorców i ich potrzebach.

Nie bez znaczenia jest też sama analiza nastawiona na przetwarzanie zebranych informacji w celu zidentyfikowania wzorców i kluczowych insightów, które będą podstawą do wyznaczenia problemów projektowych. W efekcie łatwiej otrzymać wgląd w rzeczywiste odczucia i potrzeby potencjalnych klientów, wyróżniając dodatkowo obszary wymagające jeszcze poprawy.

Na co zwrócić uwagę w fazie empatii?

Niezależnie od tego, jaki sposób pracy zostanie ostatecznie wybrany w fazie empatii, istnieje kilka ważnych elementów, na które należy zwrócić szczególną uwagę.

• Porządek i organizacja – proces ten musi być odpowiednio zaplanowany, żeby móc spojrzeć na niego z wielu perspektyw.
• Odpowiedni zespół – złożony najlepiej z ludzi posiadających doświadczenie w różnorodnych branżach. Takie połączenie usprawnia cały proces twórczy, kreując warunki sprzyjające efektywnemu wykorzystaniu bogatej wiedzy.
• Wolna ręka – ważne jest również poczucie swobody w trakcie realizacji poszczególnych działań. Nie powinno się ograniczać pomysłów do minimum, im bardziej kreatywne nastawienie, tym większa szansa na stworzenie oryginalnego prototypu.

Wszelkie działania, które zostaną podjęte w tym obszarze muszą więc zostać dobrze zaplanowane i skoordynowane. Kluczowe w tym ujęciu jest także wczucie się w emocje i problemy przyszłego użytkownika. Zaangażowanie się w ten i kolejne etapy design thinking sprawi, że końcowy prototyp będzie atrakcyjny i przede wszystkim – spełni wymagania potencjalnego klienta.