WAŻNE!
Poniższy artykuł odnosi się do przepisów obowiązujących w 2016 roku.
Zasady określania miejsca opodatkowania usług na rzecz podatników
Generalna zasada ustalania miejsca opodatkowania usług świadczonych na rzecz podatników jest zawarta w art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z treścią przepisu, miejscem świadczenia usług na rzecz podatników jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które znajduje się w innym miejscu niż siedziba podatnika, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Od zasady ogólnej ustawodawca przewiduje pewne wyjątki, które dotyczą m.in. świadczenia usług:
- związanych z nieruchomościami,
- transportowych,
- w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług,
- restauracyjnych i cateringowych,
- krótkoterminowego wynajmu środków transportu,
- turystyki.
W przypadku świadczenia usług, dla których zostały przewidziane szczególne zasady ustalania miejsca ich opodatkowania, podatnik powinien każdorazowo sprawdzić obowiązujące przepisy dla celów właściwego rozliczenia transakcji. Informacje na ten temat zostały uregulowane w kolejnych art. 28c – 28o ustawy o VAT.
▲ wróć na początek
Świadczenie usługi dla kontrahenta z Unii Europejskiej – dodatkowe obowiązki
Przedsiębiorca decydujący się na świadczenie usług na rzecz kontrahentów z innych krajów Unii Europejskiej ma obowiązek dokonania rejestracji dla celów transakcji wewnątrzunijnych oraz składania informacji podsumowujących VAT-UE. Rejestracji należy dokonać poprzez złożenie lub aktualizację formularza VAT-R (w części C.3. „Informacje dotyczące wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych”) we właściwym ze względu na podatek VAT urzędzie skarbowym.
Biuro Rachunkowe – dedykowana księgowa
Po dokonaniu rejestracji, podatnik otrzymuje status czynnego podatnika VAT-UE oraz prawo do posługiwania się prefiksem kraju przed numerem NIP w transakcjach wewnątrzunijnych, czyli literami „PL”.
Moment powstania obowiązku podatkowego
Przepisy ustawy o VAT nie zawierają odrębnych zapisów określających moment powstania obowiązku podatkowego przy świadczeniu usług zgodnie z art. 28b. W takiej sytuacji należy stosować zasady ogólne określone w art. 19a ww. ustawy, zgodnie z którymi obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi.
Księgowość Internetowa – 30 dni za darmo
Przykład 1.
Polska firma Alfa wykonała projekt strony internetowej dla firmy z Wielkiej Brytanii posiadającej aktywny numer VAT-UE. Zgodnie z ustaleniami usługa została wykonana w dniu 13 maja 2016 r., co zostało potwierdzone odpowiednim protokołem. W takiej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi powstał w dacie wykonania usługi.
Jeżeli przed wykonaniem usługi sprzedawca otrzyma całość lub część zapłaty (przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, itp.), wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania. W związku z powyższym podatnik powinien każdorazowo określać, jakie zdarzenie miało miejsce w pierwszej kolejności, ponieważ obowiązek podatkowy powstanie przed wykonaniem usługi, jeżeli wcześniej otrzyma zapłatę całej należności.
Przykład 2.
Polska firma Alfa podpisała umowę z firmą z Niemiec, na wykonanie strony internetowej. Zgodnie z ustaleniami niemiecka firma wpłaciła zaliczkę na połowę wartości zamówienia w dniu 13 maja 2016 r. Usługa została wykonana 11 czerwca 2016 r., a niemiecki kontrahent ma 14 dni od daty wykonania usługi na zapłatę pozostałej kwoty należności.
Program do faktur – Darmowe konto
W takiej sytuacji u polskiej firmy Alfa powstał obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki w dniu 13 maja i w tej dacie należy wykazać wartość otrzymanej kwoty w ewidencji sprzedaży VAT. Pozostałą wartość sprzedaży podatnik wykaże dopiero w dacie wykonania usługi, czyli 11 czerwca 2016 r.
UWAGA!
Obecnie w serwisie ifirma.pl nie ma możliwości wystawienia faktury zaliczkowej dokumentującej świadczenie usług zgodnie z art. 28b ustawy o VAT. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji, zalecamy kontakt z BOK serwisu ifirma.pl w celu uzyskania instrukcji postępowania.
Faktura dokumentująca wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług
W przypadku usług, których miejsce świadczenia zostało określone na terytorium innego państwa członkowskiego, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca, to fakturę wystawiamy według krajowych przepisów. Ogólne elementy, jakie powinna zawierać faktura wystawiana zgodnie z przepisami ustawy o VAT, zostały wymienione w art. 106e ust. 1.
Co ważne, faktura dotycząca świadczenia usług w trybie art. 28b na rzecz podatników VAT-UE:
- może nie zawierać danych dotyczących:
– kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
– stawki podatku,
– sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
– kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
- powinna zawierać:
– adnotację „odwrotne obciążenie”,
– numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
– numer, za pomocą którego nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod państwa członkowskiego.
Warto dodatkowo podkreślić istotną kwestię, iż w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, zarówno sprzedawca, jak i nabywca powinni posiadać aktywny status podatnika zarejestrowanego na potrzeby informacji VAT-UE.
Jeżeli miejscem opodatkowania usług jest terytorium innego kraju, to na fakturze sprzedaży nie powinno wykazywać się w ogóle stawki oraz kwoty podatku VAT. Faktura wówczas wystawiana jest na ogólną kwotę sprzedaży, jaka pobierana jest od nabywcy.
W przypadku usług wewnątrzwspólnotowych ustawodawca nie przewidział wyjątków w kwestii terminów, w których podatnik ma obowiązek wystawić fakturę. Wobec tego należy posługiwać się zasadą ogólną, gdzie fakturę należy wystawić nie później, niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce wykonanie usługi.
Przykład 3.
Polska firma Alfa wykonała projekt strony internetowej dla podatnika VAT-UE z Holandii. Zgodnie z protokołem usługa została wykonana w dniu 20 maja 2016 r., a zgodnie z ustaleniami płatność za usługę ma nastąpić w ciągu 30 dni od daty wystawienia faktury. W takim przypadku firma Alfa ma obowiązek wystawić fakturę najpóźniej do 15 czerwca 2016 r.
W serwisie ifirma.pl na koncie czynnych podatników VAT fakturę dokumentującą świadczenie usług dla podatników VAT-UE zgodnie z art. 28b można wystawić po wcześniejszym oznaczeniu opcji „Firma złożyła w Urzędzie Skarbowym VAT-R rejestrujący ją jako podatnika VAT na terenie Unii Europejskiej”, która znajduje się po przejściu do zakładki Pulpit > Konfiguracja > Dane firmy.
Natomiast fakturę wystawiamy poprzez zakładkę Faktury > Lista faktur > pozostałe rodzaje > Świadczenie usług dla podatników VAT-UE w trybie art. 28b.
Dodając do serwisu nowego kontrahenta unijnego należy wprowadzić dane samodzielnie, a następnie dokonać weryfikacji aktywności posiadanego numeru VAT-UE nabywcy. Po wybraniu prefiksu kraju oraz wprowadzeniu numeru podatkowego nabywcy należy użyć opcji „weryfikuj”. Wówczas serwis ifirma.pl przekieruje użytkownika na stronę systemu VIES pokazując obecny status podatnika z informacją o aktywności numeru VAT.
Jedynie po pozytywnej weryfikacji kontrahenta w systemie VIES i uzyskaniu potwierdzenia, że jest zarejestrowany na potrzeby VAT-UE możemy skorzystać z formularza faktury „Świadczenie usług dla podatników VAT-UE w trybie art. 28b”. W przypadku negatywnej weryfikacji kontrahenta zalecamy kontakt z konsultantami BOK serwisu ifirma.pl w celu uzyskania dalszych instrukcji postępowania.
Podczas wystawiania faktury mamy możliwość wybrania waluty oraz języka obcego, w którym ma zostać wystawiony dokument. Przy wystawieniu faktury w walucie obcej serwis automatycznie pobiera kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień sprzedaży, wystarczy tylko kliknąć w przycisk „pobierz kurs” przy informacjach o płatności.
Wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług w deklaracjach
W przypadku świadczenia usług wewnątrzwspólnotowych zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, oprócz deklaracji VAT-7/VAT-7K, podatnik ma obowiązek złożyć również informację podsumowującą VAT-UE.
Z uwagi na to, że świadczenie usług jest opodatkowane w kraju nabywcy, w deklaracji VAT-7/VAT-7K sprzedaż wykazujemy w pozycji 11. „Dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju” oraz w pozycji 12. „w tym świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy”.
W serwisie ifirma.pl, po wystawieniu faktury „Świadczenie usług dla podatników VAT-UE w trybie art. 28b”, informację podsumowującą można wygenerować w zakładce Deklaracje> Deklaracje. Wśród dostępnych przycisków do generowania deklaracji pojawi się również „VAT-UE kwartalny” lub „VAT-UE miesięczny”. Wartość usług w podziale na poszczególnych kontrahentów zagranicznych wykazana zostanie w części E. „Informacja o wewnątrzwspólnotowym świadczeniu usług”.