Bon energetyczny — zasady 2024

Poprzez ustawę o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego (dalej zwaną ustawą o bonie energetycznym) wprowadzone zostają działania osłonowe dla energii elektrycznej na drugą połowę 2024 roku, a dla ciepła — na drugą połowę 2024 roku i pierwszą połowę 2025 roku.

Bon energetyczny 2024 – na czym polega?

Obywatele mają możliwość ubiegania się o dodatek osłonowy, który przysługuje do dnia 30 czerwca 2024 roku. Stanowi on wsparcie dla gospodarstw domowych w opłacaniu rachunków za energię. Z dniem 1 lipca 2024 roku świadczenie to przestanie przysługiwać – stąd propozycja wprowadzenia nowego wsparcia w postaci bonu energetycznego.

Bon energetyczny to świadczenie pieniężne dla gospodarstw domowych, w których wysokość przeciętnego dochodu za 2023 roku nie przekroczyła:

• 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym,
• 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

Jeśli dochód domostwa przekroczył powyższe kwoty, bon energetyczny przysługuje w wysokości różnicy między kwotą bonu energetycznego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny dochód za 2023 rok na osobę (tzw. zasada „złotówka za złotówkę”), z zastrzeżeniem, że minimalna kwota wypłacanych bonów energetycznych będzie wynosić 20 zł. Poniżej tej kwoty bon nie będzie realizowany.

Jak rozumieć gospodarstwo domowe?

Na potrzeby ustalenia prawa do bonu energetycznego w skład gospodarstwa domowego zalicza się:

• osoby posiadające obywatelstwo polskie mające miejsce zamieszkania i przebywające w Polsce,
• cudzoziemców mających miejsce zamieszkania i przebywających na w Polsce:
• na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy,
• w związku z uzyskaniem w Polsce statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
• w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;
• mających miejsce zamieszkania i przebywających w Polsce obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz członków ich rodzin w rozumieniu ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697 oraz z 2023 poz.547) posiadających prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego jest ustalana na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu energetycznego.

Ile wynosi bon energetyczny w 2024?

Bon energetyczny to świadczenie pieniężne w wysokości:

• 300 zł – dla gospodarstwa jednoosobowego,
• 400 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z 2 do 3 osób,
• 500 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z 4 do 5 osób,
• 600 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z co najmniej 6 osób.

Jeśli w gospodarstwie domowym główne źródło ogrzewania jest zasilane energią elektryczną (np. pompy ciepła czy piece akumulacyjne) i jest zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków do dnia 1 kwietnia 2024 roku albo po tym dniu, w przypadku głównych źródeł ogrzewania zgłoszonych lub wpisanych po raz pierwszy, bon energetyczny przysługuje w wysokości:

• 600 zł – dla gospodarstwa jednoosobowego,
• 800 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z 2 do 3 osób,
• 1000 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z 4 do 5 osób,
• 1200 zł – dla gospodarstwa wieloosobowego składającego się z co najmniej 6 osób.

Bon energetyczny zostaje wprowadzony na okres od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku i ma być wypłacony jednorazowo.

Wniosek o bon energetyczny w 2024

Wniosek o wypłatę bonu energetycznego składa się odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

Wniosek należy złożyć w terminie od 1 sierpnia do 30 września 2024 roku. Można go składać osobiście, pocztą tradycyjną lub elektroniczną (z podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym).

Wniosek o wypłatę bonu energetycznego złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.

Na rozpatrzenie wniosku organ gminny ma 60 dni od dnia jego złożenia. Wnioskodawca może jednorazowo wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego bonu.

W przypadku bonu energetycznego przyznanego nienależnie lub w nieprawidłowo ustalonej wysokości kwota w wysokości odpowiadającej kwocie nienależnie pobranych środków podlega zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie

Wniosek o bon energetyczny powinien być udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu miasta, gminy itp.

Jeśli wniosek o wypłatę bonu energetycznego 2024 dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, to bon jest wypłacany osobie, która pierwsza złożyła wniosek.

Ceny maksymalne energii elektrycznej

Wraz z ustawą o bonie energetycznym przewiduje się dokonanie zmian w obszarze dotyczącym taryf cenowych dla energii.

Przepisy nakładają na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi URE zmiany taryfy z okresem jej obowiązywania nie krótszym niż do dnia 31 grudnia 2025 roku. Zakładanym efektem ma być obniżenie poziomu cen energii elektrycznej.

Kolejnym obowiązkiem wynikającym z ustawy jest przedłużenie obowiązywania ceny maksymalnej za energię elektryczną. Cena ta ma obowiązywać w drugiej połowie 2024 roku i być ustalona na poziomie 500 zł/MWh.

Ponadto w drugiej połowie 2024 roku przewiduje się utrzymanie obowiązującej w pierwszej połowie 2024 roku ceny maksymalnej na poziomie 693 zł/MWh dla jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów użyteczności publicznej [szkoły, szpitale, żłobki itp., a także dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców (MSP)].

Ceny maksymalne energii dla małych i średnich przedsiębiorstw będą stanowić pomoc de minimis, natomiast dla mikroprzedsiębiorstw — tzw. interwencję publiczną, dotyczącą dostaw energii elektrycznej, gazu lub ciepła (na podstawie rozporządzenia UE nr 651/2014 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym).

Za stosowanie ceny maksymalnej przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.

Ceny ciepła

Następną regulacją wprowadzaną przez ustawę o bonie energetycznym jest przedłużenie działania mechanizmu maksymalnej ceny dostawy ciepła do 30 czerwca 2025 roku.

Ustawa przewiduje, że w okresie od 1 lipca 2024 roku do 30 czerwca 2025 roku stawki opłat za ciepło będą stopniowo rosły, pozostając jednak na akceptowalnym przez odbiorców poziomie.

Przedsiębiorstwa energetyczne będą obowiązkowo stosować wobec uprawnionych odbiorców ceny i stawki za dostarczane ciepło nie wyższe niż wskazany w ustawie pułap, w zamian otrzymując wyrównanie, co pozwoli, aby projektowany mechanizm był finansowo neutralny dla tych przedsiębiorstw.

Ustawa przewiduje również czasowe (na okres 6 miesięcy) zawieszenie pobierania od odbiorców w gospodarstwach domowych tzw. opłaty mocowej. Zgodnie z ustawą opłata mocowa dla gospodarstw domowych od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. wyniesie 0 zł.

Bon energetyczny od kiedy

Przepisy w zakresie bonu energetycznego i pozostałych rozwiązań zostały wprowadzone Ustawą z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego. Wchodzi ona w życie 1 lipca 2024 roku (wniosek o bon energetyczny najwcześniej można złożyć w sierpniu 2024). Szczegółowo z jej treścią zapoznamy się na rządowej stronie.