Cashback przy zakupach produktów – na czym polega? Rozliczenie PIT i VAT

Na pewno wiele osób spotkało się z pojęciem cashback. O ile ogólna zasada działania takiego programu jest intuicyjnie znana, to z punktu dokonywania rozliczeń podatkowych temat jest dość złożony i nieoczywisty. W dzisiejszej publikacji omówimy, na czym polega cashback przy zakupach produktów i jak dokonać rozliczenia w PIT i VAT.

Co to jest cashback?

Tak naprawdę trudno zdefiniować to pojęcie. Z definicji, z jakimi się można spotkać w internecie, wynika, że jest to usługa bankowa, która pozwala na wypłatę gotówki podczas dokonywania zakupów w sklepie pod warunkiem zapłaty karta płatniczą. Jest to możliwe pod warunkiem, że bank oferuje taką funkcjonalność. Inna opcja, to zakup produktów w ramach określonej akcji, gdzie sprzedawca oferuje zwrot części zapłaty na rachunek bankowy po przeprowadzeniu transakcji.

Przykład 1

Pani Lucyna zakupiła telefon na firmę w ramach promocji cashback, po miesiącu otrzymała zwrot w wysokości 500 zł na rachunek bankowy, z którego dokonywała płatności. Tak przykładowo wygląda cashback. Jest to kolejna akcja promocyjna, marketingowa, która ma za zadanie przede wszystkim rozkręcić sprzedaż. Jednak jeśli ma to miejsce w prowadzonej działalności gospodarczej, to należałoby znać zasady rozliczania zarówno przez sprzedawcę, jak i przez nabywcę. Niestety przepisy podatkowe nie mówią nic na ten temat wprost, więc musimy sobie poradzić w inny sposób.

Cashback przy zakupach produktów – rozliczenie w PIT

Przepisy nie definiują pewnych zjawisk gospodarczych, których różnorodność, szczególnie w ostatnich latach, dała o sobie znać. Nic więc dziwnego, że każda nowa okoliczność zmusza do zastanowienia i szukania odpowiedzi na pytanie, jak dany temat “ugryźć” z punktu widzenia podatkowego. Najczęściej w takich sytuacja chętnie sięgamy po tematyczne interpretacje podatkowe i tak też się stanie dzisiaj. Na ten przykład przyjrzymy się interpretacji z dnia 25.05.2022 r. sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.129.2022.2.RR, opisana została w niej następująca sytuacja. Firma w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi akcję promocyjną, która polega na oferowaniu cashback przy zakupach w określonych sklepach internetowych. Środki w ramach cashback zwracane są nabywcy w terminie 30 do 150 dni od dnia dokonania zakupów. Akurat w tym pytaniu chodziło o ustalenie, czy spółka wchodzi w rolę płatnika podatku dochodowego, sama stała na stanowisku, że nie. Jednak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał to stanowisko za nieprawidłowe, w uzasadnieniu napisał między innymi. W ustawie o podatku dochodowym (PIT) wolna od podatku dochodowego jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2.000 zł. W konkluzji rozważania doprowadziły Dyrektora KIS do stwierdzenia, że mamy do czynienia z nagrodą otrzymaną w związku ze sprzedażą premiową. A to z kolei ma swoje przełożenie na ustawę o PIT, z której wynika, że z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową pobiera się podatek w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Do poboru podatku zobowiązany jest płatnik, a więc w tym przypadku firma, która przeprowadza takie akcje. W konsekwencji oznacza to, że jeżeli jednorazowa wartość wygranej przekracza 2.000 zł, to płatnik ma obowiązek pobrać i odprowadzić 10% podatek.

Cashback przy zakupach produktów – rozliczenie w działalności gospodarczej

Ustaliliśmy już, że nagroda otrzymana w związku ze sprzedażą premiową, czyli cashback, stanowi przychód w prowadzonej działalności gospodarczej. Potwierdzają to również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. W jednej z nich z dnia 20 stycznia 2023 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.868.2022.1.TR opisano między innymi sprzedaż premiową na rzecz przedsiębiorcy. Zadano pytanie, czy w przypadku odbioru nagrody przez firmę – osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, bez względu na wartość nagrody, firma ta powinna doliczyć wartość nagrody do przychodów z działalności gospodarczej czy spółka jako płatnik powinna pobrać zryczałtowany podatek dochodowy wysokości 10%? Spółka stała na stanowisku, że nie musi pobierać 10% zryczałtowanego podatku. W uzasadnieniu Dyrektor KIS napisał m.in., że w takim przypadku dochód (przychód) z tytułu takiej nagrody będzie podlegał opodatkowaniu według tych samych zasad, jak dochód przedsiębiorcy z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Brak jest podstaw do wyłączenia ze źródła przychodów, jaką stanowi działalność gospodarcza gratyfikacji w postaci nagrody, w sytuacji gdy dane czynności wykonywane są w ramach działalności zarobkowej prowadzonej we własnym imieniu i na własny rachunek.

Cashback w działalności – stanowisko sądów

Jak się okazuje w wyrokach sądowych nie ma jednolitego podejścia do zasad opodatkowania premii otrzymywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W jednych wyrokach sądy zgadzają się ze stanowiskiem organów podatkowych, a w innych uważają, że od cashback powinien być pobrany zryczałtowany 10% podatek dochodowy. Przykładowo takie podejście jest reprezentowane w wyroku sygn. akt II FSK 1985/19 z dnia 01.02.2022 r. W ocenie NSA przepis mówiący o poborze 10% zryczałtowanego podatku dochodowego nie wyklucza możliwości zastosowania do przychodów przedsiębiorców, stanowiących nagrody i wygrane w konkursach. Ma zatem zastosowanie do wszystkich nagród, zarówno do tych mających związek z wykonywaną działalnością gospodarczą, jak i niemających takiego związku. W innym wyroku NSA sygn. akt II FSK 1996/18 z dnia 01.12.2020 r. sąd przychyla się do podejścia organów podatkowych. W uzasadnieniu można przeczytać, że w stosunku do tego rodzaju przychodów znajdzie zastosowanie przepis mówiący, że dochody osiągnięte w ten sposób podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Cashback w działalności – jaki podatek?

W naszych rozważaniach zakładamy, że cashback stanowi przychód w prowadzonej działalności gospodarczej i będzie opodatkowany w tej działalności. Wysokość podatku będzie uzależniona od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania.

Potwierdza to również Dyrektor KIS w interpretacji nr 0114-KDIP3-1.4011.1041.2023.1.EC z dnia 25.01.2024 r. Jednak problematyczna jest właściwa stawka ryczałtu, jak powinna być zastosowana dla takich przychodów, niestety z przepisów tego nie wyczytamy. W niektórych publikacjach można przeczytać, że będzie miała zastosowanie stawka 3%, taka jak do przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Jednak chyba bardziej właściwe będzie przyjęcie stawki ryczałtu właściwej dla prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli przedsiębiorca stosuje więcej niż jedną stawkę ryczałtu, to wówczas powinien ustalić proporcję, uwzględniając stosowane stawki ryczałtu. Takie podejście przewija się w wyjaśnieniach organów podatkowych.

Cashback w działalności – podatek VAT

W przypadku działalności gospodarczej transakcje pomiędzy podmiotami są dokumentowane fakturami. W każdym przypadku, gdy podstawa opodatkowania na fakturze pierwotnej uległa zmianie przedsiębiorca ma obowiązek wystawić fakturę korygującą. Ta sama zasada będzie dotyczyła transakcji cashback, nie mają tutaj zastosowania inne przepisy. Oznacza to, że po dokonaniu zwrotu środków powinna być wystawiona korekta faktury, która pomniejszy podstawę opodatkowania u sprzedawcy i tym samym podatek VAT należny. Natomiast nabywca pomniejszy podatek VAT naliczony o kwotę korekty. Pośrednio zostało to potwierdzone w wyroku sądowym sygn. akt I FSK 236/19 z dnia 04.11.2022 r.

Podsumowanie

Tym sposobem dobrnęliśmy do podsumowania dzisiejszej publikacji na temat rozliczania cashback przy zakupach produktów w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Brak przepisów, które wprost regulowałyby ten temat, nie ułatwiał zadania. Z pomocą przyszły interpretacje i wyroki sądowe, które rzuciły trochę prawniczego światła na sprawę. Podsumowując, można stwierdzić, że cashback stanowi przychód w prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowany na takich samych zasadach jak działalność. Co do rozliczenia podatku VAT, to również mają tu zastosowanie zasady ogólne, wystawia się fakturę pierwotną i po zwrocie środków korektę. Warto wczytać się w podlinkowane rozstrzygnięcia, ponieważ można w nich znaleźć szereg bardziej szczegółowych informacji, które mogą okazać się pomocne w konkretnej sprawie. Jeśli ktoś ma jeszcze wątpliwości i czuje niedosyt, zawsze może wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie.

Stan prawny na dzień: 10.07.2024 r.