Czy można połączyć spółkę z o.o. z inną spółką?

Jakie spółki mogą się ze sobą łączyć?

Z regulacji wynikających z ustawy z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych (dalej jako KSH) wynika, że spółki kapitałowe mogą łączyć się ze sobą oraz ze spółkami osobowymi. Należy jednak zapamiętać, że spółka osobowa, z wyłączeniem spółki komandytowo-akcyjnej, nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.

Spółka kapitałowa oraz spółka komandytowo-akcyjna mogą się łączyć ze spółką zagraniczną, o której mowa w art. 119 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 roku w sprawie niektórych aspektów prawa spółek, utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i mającą siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład na terenie Unii Europejskiej bądź państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (połączenie transgraniczne).

Spółki osobowe mogą się łączyć ze sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej albo spółki komandytowo-akcyjnej lub poprzez przejęcie przez spółkę komandytowo-akcyjną.

Zastanawiasz się, w jaki sposób dokonać rozwiązania, a następnie likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Jeśli tak, to przeczytaj ten artykuł.

Rodzaje łączenia spółek

Połączenie może być dokonane poprzez:

• przejęcie, co oznacza przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) w zamian za udziały lub akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej;
• zawiązanie nowej spółki, co oznacza zawiązanie spółki kapitałowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek w zamian za udziały albo akcje nowej spółki.

Wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej:

• dopłaty w gotówce, nieprzekraczające łącznie 10% wartości bilansowej przyznanych udziałów albo akcji spółki przejmującej, określonej według oświadczenia;
• 10% wartości nominalnej przyznanych udziałów albo akcji spółki nowo zawiązanej. Dopłaty spółki przejmującej są dokonywane z zysku bądź z kapitału zapasowego tej spółki.

Rozwiązanie spółki bez postępowania likwidacyjnego

Spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia z rejestru. Wykreślenie z rejestru KRS spółki przejmowanej nie może nastąpić przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić, i przed dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmowanej.

Dzień połączenia się spółek

Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia spółek do rejestru przedsiębiorców właściwego według siedziby spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej.

Sukcesja uniwersalna praw i obowiązków

Zasadą jest, że spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępują z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności:

• zezwolenia,
• koncesje,
• ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej.

Jeśli chcesz wiedzieć, czym jest koncesja, zezwolenie i wpis do rejestru działalności regulowanej, to przejdź tutaj.

Z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej. Analogicznie jest w przypadku pracowników i kontrahentów — ci, którzy byli związani umowami cywilnoprawnymi spółek łączących się, po połączeniu podlegać będą spółce przejmującej albo tej nowo zawiązanej.

Oddzielne zarządzanie majątkiem łączonych spółek

Majątek każdej z połączonych spółek powinien być oddzielnie zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia połączenia zażądali na piśmie zapłaty.

Co więcej, za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie organów albo wspólnicy prowadzący sprawy spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej odpowiadają solidarnie.

Procedura łączenia się spółek kapitałowych – krok po kroku

KROK I – plan połączenia spółek kapitałowych

• sporządzenie planu połączenia spółek zawierającego następujące elementy:
  • formę prawną, firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki również formę prawną, firmę i siedzibę tej spółki;
  • stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat pieniężnych, chyba że nie dochodzi do takiej wymiany;
  • zasady dotyczące przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej bądź w spółce nowo zawiązanej;
  • dzień, od którego udziały uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej;
  • prawa przyznane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki;
  • szczególne korzyści dla członków organów łączących się spółek, a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane;
• przygotowanie załączników do planu połączenia w postaci:
  • projektu uchwał o połączeniu spółek;
  • projektu zmian umowy albo statutu spółki przejmującej bądź projektu umowy albo statutu spółki nowo zawiązanej;
  • ustalenia wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia;
  • oświadczenia zawierające informację o stanie księgowym spółki, sporządzone dla celów połączenia na dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia (przy wykorzystaniu tych samych metod i w takim samym układzie jak ostatni bilans roczny).

KROK II — zgłoszenie planu połączenia spółek kapitałowych do sądu

• plan połączenia należy zgłosić do sądu rejestrowego łączących się spółek z wnioskiem o wyznaczenie biegłego, którego zadaniem będzie sprawdzenie poprawności i rzetelności planu połączenia;
• ogłoszenie planu połączenia nie później niż na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, na którym ma być podjęta uchwała o połączeniu (nie dotyczy to spółki, która nie później niż na miesiąc przed dniem rozpoczęcia zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, na którym ma być powzięta uchwała o połączeniu, nieprzerwanie do dnia zakończenia zgromadzenia podejmującego uchwałę w sprawie połączenia bezpłatnie udostępni do publicznej wiadomości plan połączenia na swojej stronie internetowej);
• jeśli natomiast spółki uczestniczące w połączeniu złożą wspólnie wniosek o ogłoszenie planu połączenia, ogłoszenie powinno nastąpić nie później niż na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia, na którym ma być podjęta pierwsza uchwała o połączeniu.

KROK III — sprawozdanie zarządu

• zarząd każdej z łączących się spółek musi sporządzić w formie pisemnej sprawozdanie uzasadniające połączenie, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, a zwłaszcza stosunek wymiany udziałów lub akcji;
• dodatkowo zarząd każdej z łączących się spółek jest obowiązany informować zarządy pozostałych spółek, aby mogły one poinformować zgromadzenia wspólników albo walne zgromadzenia o wszelkich istotnych zmianach w zakresie aktywów i pasywów, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu połączenia a dniem powzięcia uchwały o połączeniu.

KROK IV — badanie planu połączenia przez biegłego

• plan połączenia należy poddać badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności;
• na wspólny wniosek spółek podlegających łączeniu sąd rejestrowy wyznacza biegłego (w uzasadnionych przypadkach sąd może wyznaczyć dwóch albo większą liczbę biegłych)

KROK V – opinia biegłego

W terminie określonym przez sąd, jednak nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, biegły sporządza na piśmie szczegółową opinię i składa ją sądowi rejestrowemu oraz zarządom łączących się spółek wraz z planem połączenia. Opinia ta powinna zawierać:

• stwierdzenie, czy stosunek wymiany udziałów lub akcji został ustalony należycie;
• wskazanie metody albo metod użytych dla określenia proponowanego w planie połączenia stosunku wymiany udziałów lub akcji wraz z oceną zasadności ich zastosowania;
• wskazanie szczególnych trudności związanych z wyceną udziałów lub akcji łączących się spółek;
• w przypadku wskazania przez spółkę informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub innych prawnie chronionych informacji zawartych w opinii biegły składa do sądu rejestrowego dodatkowy odpis opinii niezawierający tych informacji;
• na pisemne żądanie biegłego zarządy łączących się spółek przedkładają mu dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty.

KROK VI — zawiadomienie wspólników

Zarządy łączących się spółek powinny dwukrotnie zawiadomić wspólników, w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń, o zamiarze połączenia się z inną spółką. Pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu, a drugie w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie od daty pierwszego zawiadomienia.

Zawiadomienie powinno zawierać co najmniej:

• numer Monitora Sądowego i Gospodarczego, w którym dokonano ogłoszenia o połączeniu się spółek;
• miejsce oraz termin, w którym wspólnicy mogą się zapoznać z dokumentami takimi jak:
  • plan połączenia,
  • sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządów z działalności łączących się spółek za trzy ostatnie lata obrotowe wraz ze sprawozdaniem z badania, jeśli takie było sporządzane;
• dokumenty w postaci:
  • projektu uchwał o połączeniu spółek,
  • projektu zmian umowy albo statutu spółki przejmującej bądź projektu umowy albo statutu spółki nowo zawiązanej,
  • ustalenia wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia,
  • oświadczenia zawierające informację o stanie księgowym spółki sporządzonego dla celów połączenia na dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia przy wykorzystaniu tych samych metod i w takim samym układzie jak ostatni bilans roczny;
• sprawozdania zarządów łączących się spółek sporządzone dla celów połączenia;
• opinię biegłego.

Termin do zapoznania się z ww. dokumentami nie może być krótszy niż miesiąc przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu.

KROK VII — przeglądanie dokumentów przez wspólników

Wspólnicy łączących się spółek mają prawo przeglądać następujące dokumenty:

• plan połączenia,
• sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządów z działalności łączących się spółek za trzy ostatnie lata obrotowe wraz ze sprawozdaniem z badania, jeśli takie było sporządzane,
• dokumenty w postaci:
  • projektu uchwał o połączeniu spółek,
  • projektu zmian umowy albo statutu spółki przejmującej bądź projekt umowy albo statutu spółki nowo zawiązanej,
  • ustalenia wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia,
  • oświadczenia zawierającego informację o stanie księgowym spółki sporządzonego dla celów połączenia na dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia przy wykorzystaniu tych samych metod i w takim samym układzie jak ostatni bilans roczny.
• sprawozdania zarządów łączących się spółek sporządzone dla celów połączenia,
• opinię biegłego.

Bezpośrednio przed powzięciem uchwały o połączeniu spółek wspólnikom należy ustnie przedstawić istotne elementy treści planu połączenia, sprawozdania zarządu i opinii biegłego oraz wszelkie istotne zmiany w zakresie aktywów i pasywów, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu połączenia a dniem powzięcia uchwały.

KROK VIII — uchwała o połączeniu spółek

• łączenie się spółek wymaga uchwały zgromadzenia wspólników lub uchwały walnego zgromadzenia każdej z łączących się spółek, powziętej większością trzech czwartych głosów reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że umowa lub statut spółki przewidują surowsze warunki;
• uchwała walnego zgromadzenia spółki publicznej w sprawie połączenia z inną spółką wymaga większości dwóch trzecich głosów, chyba że statut spółki przewiduje surowsze warunki;
• w przypadku gdy w łączącej się spółce akcyjnej występują akcje różnego rodzaju, uchwała powinna być powzięta w drodze głosowania oddzielnymi grupami;
• uchwała wspólników powinna zawierać zgodę na plan połączenia, a także na proponowane zmiany umowy albo statutu spółki przejmującej bądź na treść umowy albo statutu nowej spółki;
• uchwała wspólników powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.

KROK IX – zgłoszenie uchwały do sądu rejestrowego

• zarząd każdej z łączących się spółek powinien zgłosić do sądu rejestrowego uchwałę o łączeniu się spółki w celu wpisania do rejestru wzmianki o takiej uchwale ze wskazaniem, czy łącząca się spółka jest spółką przejmującą, czy spółką przejmowaną;
• jeśli siedziby właściwych sądów rejestrowych znajdują się w różnych miejscowościach, sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej niezwłocznie zawiadamia z urzędu sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki o swoim postanowieniu dotyczącym wpisu połączenia do rejestru. Przekazuje również z urzędu dokumenty spółki wykreślonej z rejestru sądowi rejestrowemu właściwemu według siedziby spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej celem ich przechowania.

KROK X — ogłoszenie połączenia spółek

Ogłoszenie połączenia spółek jest dokonywane na wniosek spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej.

Odpowiedzialność

Solidarna odpowiedzialność członków organów — członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy łączących się spółek solidarnie odpowiadają wobec wspólników tych spółek za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy albo statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy.

Odpowiedzialność biegłego — biegły odpowiada wobec łączących się spółek oraz ich wspólników za szkody wyrządzone z jego winy. W przypadku gdy biegłych jest kilku, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Udziały

Zakaz objęcia udziałów własnych

• zgodnie z przepisem art. 514 KSH spółka przejmująca nie może objąć udziałów albo akcji własnych za udziały lub akcje, które posiada w spółce przejmowanej, oraz za własne udziały lub akcje spółki przejmowanej;
• zakaz ten dotyczy również objęcia udziałów lub akcji własnych przez osoby działające we własnym imieniu, lecz na rachunek spółki przejmującej bądź spółki przejmowanej.

Wydanie udziałów wspólnikom spółki przejmowanej

Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej:

• udziały ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego;
• udziały własne nabyte lub objęte przed połączeniem zgodnie z prawem;
• udziały, które spółka przejmująca nabyła w wyniku połączenia ze spółką przejmowaną;
• udziały, które spółka przejmująca nabyła w celu ich przyznania wspólnikom spółki przejmowanej.

Można również przeprowadzić połączenie spółek bez przyznania udziałów spółki przejmującej, w przypadku gdy jeden wspólnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach. Jeśli jeden wspólnik posiada pośrednio wszystkie udziały albo akcje w spółce przejmowanej, a połączenie następuje bez przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej, wierzyciel nieuczestniczącej w połączeniu spółki posiadającej bezpośrednio wszystkie udziały albo akcje spółki przejmowanej może żądać od tej spółki zabezpieczenia swoich roszczeń w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia, jeżeli uprawdopodobni, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie.

Podsumowanie

Istnieje kilka opcji połączenia się spółek kapitałowych — przykładowo spółka z o.o. może połączyć się z inną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże, co ważniejsze, połączenie się spółek zawsze wymaga uzgodnienia treści planu połączenia przez wszystkie spółki, które uczestniczą w tymże połączeniu.

Zastanawiasz się, czy można dziedziczyć spółkę z o.o.? Jeśli tak, to przeczytaj ten artykuł.