Kiedy myślimy o umowie, to zazwyczaj kojarzymy ją z dokumentem zawartym w formie pisemnej, który dodatkowo musi być opatrzony podpisem. Faktem jest, że każda umowa sporządzona na piśmie musi być podpisana przez strony ją zawierające, aby mieć pewność, że będzie ona ważna. Co zatem z umowami w formie ustnej? Czy umowa, która została zawarta ustnie, jest ważna? O tym przeczytasz w niniejszym artykule.
Umowa cywilnoprawna to oświadczenie woli (czynność prawna), w którym strony określają przedmiot umowy oraz swoje wzajemne prawa i obowiązki.
Oświadczenie woli może być rozumiane jako komunikat, zachowanie, które w jasny sposób ujawni chęć i zamiar zawarcia umowy.
Oświadczenie ma różne formy. Może być przykładowo:
Formy zawarcia umowy:
Forma, w jakiej zostanie zawarta umowa, zależy od woli stron, ale zapamiętać należy, że niektóre przepisy wymagają, aby dana umowa była zawarta w konkretnej formie, np. umowa sprzedaży nieruchomości zawsze wymaga formy aktu notarialnego, a zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa albo ustanowienie na nim użytkowania powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Wynika to m.in. z przepisu art. 73 § 1 Kodeksu cywilnego: „Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności”.
Zgodnie z przepisem art. 353(1) Kodeksu cywilnego „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. W tym przepisie jest wyrażona tzw. zasada swobody umów, która przyznaje stronom możliwość i swobodę w zakresie kształtowania treści umowy czy też wyboru formy jej zawarcia, co oznacza, że jeśli nie istnieją żadne przeszkody, np. natury prawnej (tj. nie trzeba umowy zawrzeć pisemne albo zachować formy aktu notarialnego), to umowa może być zawarta w formie ustnej.
Więcej o zasadzie swobody umów przeczytasz tutaj.
Odpowiedź na pytanie, czy umowa ustna jest ważna, brzmi: tak, o ile w przepisach prawa dla tej konkretnej umowy nie przewidziano np. formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeśli jednak umowa wymaga formy dokumentowej albo aktu notarialnego, co wynika wprost z przepisów prawa, to umowa zawarta w innej formie (np. ustnej) będzie nieważna. Co więcej, nieważność takiej ustnej umowy może zajść również wtedy, gdy zostanie zawarta przez osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych (chodzi o osoby, które nie mają skończonych 18 lat) albo osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie.
Przykładem umowy ustnej, która jest wiążąca dla stron jest:
Jako że umowa ustna nie zostaje nigdzie spisana, powstaje pytanie, jak udowodnić jej zawarcie w przypadku ewentualnego sporu? Wówczas można sięgnąć po:
Dochodzenie roszczeń majątkowych w przypadku umowy ustnej jest takie samo jak w przypadku każdej innej umowy. Zasadniczo pierwszą czynnością podejmowaną w celu odzyskania należności, np. za wykonaną usługę, będzie wystosowanie wezwania do zapłaty. Jeśli jednak to wezwanie nie przyniesie oczekiwanego rezultatu, wówczas można wystąpić z pozwem o zapłatę.
Jeśli chcesz pobrać darmowy wzór wezwania do zapłaty albo pozwu o zapłatę, to przejdź tutaj.
Pomimo że przepisy prawa cywilnego dają możliwość zawarcia umowy w formie ustnej, która również jest wiążąca dla stron ją zawierających, należy pamiętać, że taką umowę zawsze będzie trudniej udowodnić, niż tą zawartą w formie pisemnej. Dla celów dowodowych zawsze bezpieczniej i lepiej jest zawrzeć umowę na piśmie, nawet jeśli przepisy prawa dla tego rodzaju umowy dają możliwość wyboru dowolnej formy jej zawarcia.
Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.
Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.
Z Biurem Rachunkowym i aplikacją IFIRMA masz wszystko pod kontrolą i w jednym narzędziu!