Czy zmiana przeznaczenia samochodu osobowego w leasingu operacyjnym wiąże się z korektą odliczonego podatku VAT?

Chyba żaden przedsiębiorca nie wyobraża sobie w dzisiejszych czasach prowadzenia działalności gospodarczej bez samochodu osobowego. Nie zawsze jednak każdego od razu będzie stać na zakup samochodu za gotówkę, dlatego tak popularne są umowy leasingu. W dzisiejszej publikacji poruszymy temat, czy zmiana przeznaczenia samochodu osobowego w leasingu operacyjnym wiąże się z korektą odliczonego podatku VAT?

Odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych

Przepisy ustawy o podatku VAT precyzyjnie opisują kiedy przedsiębiorca ma prawo do odliczenia 100% VAT, a kiedy 50% podatku VAT od samochodu osobowego.

Kiedy dokonuje się korekty podatku VAT naliczonego?

W niektórych sytuacjach może dojść do zmiany przeznaczenia samochodu osobowego w prowadzonej działalności gospodarczej, będą to przypadku, gdy:

1. Nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza.
2. Nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej.

Przykład 1

Pani Edyta nabyła samochód osobowy w lipcu 2022 roku i odliczyła 50% kwoty podatku VAT naliczonego. Wartość netto pojazdu wynosiła 100.000 zł, podatek VAT 23.000 zł, odliczony podatek VAT 11.500 zł. W lipcu 2024 roku doszło do sprzedaży pojazdu. W tym przypadku doszło do zmiany, nastąpiła zmiana wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, a więc pani Edyta jest uprawniona do dokonania korekty podatku naliczonego.

• 60 miesięcy – okres korekty od lipca 2022 r. do czerwca 2027 r.,
• 11.500 zł – kwota podatku naliczonego podlegającego korekcie,
• 36 miesięcy – tyle jest do końca okresu korekty od lipca 2024 r. do lipca 2027 r.
• 6.900 zł – kwota zwiększająca podatek VAT naliczony (11.500 zł x 36/60).

Przykład 2

Pani Ilona nabyła samochód osobowy w maju 2021 roku i wykorzystywała go tylko w prowadzonej działalności gospodarczej. Dopełniła wszystkich formalności, złożyła VAT-26 do urzędu skarbowego i przez cały czas prowadziła ewidencję przebiegu pojazdu. W czerwcu 2024 roku postanowiła, że samochód będzie wykorzystywany w sposób mieszany, to znaczy w działalności i prywatnie. W tej sytuacji dojdzie do zmiany przeznaczenia wykorzystania samochodu osobowego i pani Ilona jest zobowiązana dokonać korekty podatku VAT naliczonego.

• 18.400 zł – kwota odliczonego podatku przy nabyciu,
• 60 miesięcy – okres korekty od maja 2021 r. do kwietnia 2026 r.,
• 9.200 zł – kwota podatku naliczonego podlegającego korekcie,
• 23 miesiące – tyle pozostało do końca okresu korekty od czerwca 2024 r. do kwietnia 2026 r.,
• 3.526,67 zł – kwota zmniejszająca podatek VAT naliczony (9.200 zł x 23/60).

Na przykładach zobrazowano, na czym polega korekta podatku VAT naliczonego przy zmianie przeznaczenia samochodu osobowego i kiedy jest obowiązkowa, a kiedy dobrowolna.

Czy zmiana przeznaczenia samochodu osobowego w leasingu operacyjnym wiąże się z korektą odliczonego podatku VAT?

Powszechną praktyką jest zawieranie umowy leasingu operacyjnego. Również w takim przypadku może dojść do zmiany przeznaczenia samochodu osobowego w dowolnym momencie trwania takiej umowy. Rozliczenie podatku VAT od czynszu inicjalnego i rat leasingowych odbywa się na identycznych zasadach, jak w każdym innym przypadku. O tym czy przedsiębiorca odliczy 50% czy 100% podatku VAT będzie decydował sposób użytkowania samochodu. Zasady zostały opisane już na wstępie tego artykułu. Zanim odpowiemy sobie na kluczowe pytanie trzeba poznać zasady funkcjonowania leasingu operacyjnego.

Potwierdzają to organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo mowa jest o tym w interpretacji nr 0113-KDIPT1-3.4012.824.2019.1.OS z dnia 06.02.2020 r. Przedsiębiorca zadał pytanie czy w przypadku zmiany sposobu wykorzystania pojazdu użytkowanego na podstawie umowy leasingu operacyjnego z wykorzystania wyłącznie firmowego na wykorzystanie mieszane będzie zobowiązany do skorygowania odliczonego VAT od zapłaconych przed momentem dokonania tej zmiany rat leasingowych, w tym opłaty inicjalnej w pełnej wysokości? Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z przedsiębiorcą, że nie będzie zobowiązany do sporządzenia korekty podatku VAT naliczonego od czynszu inicjalnego oraz miesięcznych opłat leasingu za okres od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z pojazdem do dnia zmiany przeznaczenia samochodu osobowego.

Podsumowanie

Przywilej odliczania podatku VAT naliczonego niesie ze sobą określone konsekwencje, takie jak chociażby korekta podatku VAT naliczonego przy zmianie przeznaczenia samochodu osobowego. W przypadku samochodów osobowych przedsiębiorca co do zasady ma ograniczone prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, chyba że spełni założenia ustawowe wówczas odliczy 100% podatku. Jednak jeśli w trakcie użytkowania pojazdu dojdzie do zmiany przeznaczenia samochodu osobowego, to należy pamiętać o obowiązku korekty, jeśli samochód był wykorzystywany tylko w działalności gospodarczej, a będzie wykorzystywany w sposób mieszany. Jeśli zmiana będzie w drugą stronę, czyli samochód był wykorzystywany w sposób mieszany, a po zmianie już w działalności gospodarczej, to stanowi to dla przedsiębiorcy uprawnienie, to oznacza, że może, ale nie musi z niego skorzystać. W kontekście głównego tematu wyjaśniliśmy, że w przypadku leasingu operacyjnego przedsiębiorca nie ma obowiązku dokonywania korekty podatku VAT naliczonego przy zmianie przeznaczenia samochodu osobowego, ponieważ nie dochodzi do nabycia czy oddania do użytkowania takiego pojazdu.

Stan prawny na dzień: 23.05.2024 r.