Czym jest cykl koniunkturalny? Cykle koniunkturalne w gospodarce

Czym jest cykl koniunkturalny?

Jak wiadomo, każda gospodarka cechuje się dużą dynamiką i wahaniami, które tworzą zjawisko cyklu koniunkturalnego. Informuje on, na jakim etapie, w jakiej kondycji znajduje się np. dane państwo w wyznaczonym okresie. Mając taką wiedzę możemy podejmować lepsze decyzje w zakresie prowadzenia własnej firmy, inwestowania czy po prostu życia codziennego.

Badając fazy cyklu koniunkturalnego wykorzystuje się wskaźniki ekonomiczne m.in. stopa bezrobocia, PKB, indeks CPI (koszty towarów i usług), indeks produkcji przemysłowej (mierzący aktywność przemysłu w kraju), stopa inwestycji, poziom dochodów społeczeństwa itd.

Przyczyny cykli koniunkturalnych w gospodarce

Za przyczyny wahań koniunkturalnych podaje się takie czynniki jak:

• Zmiana podaży pieniądza, czyli to, ile gotówki, aktywów finansowych itp. znajduje się w obiegu
• Spadek popytu, czyli mniejsza skłonność konsumentów do nabywania towarów i usług – wynika z obaw przed pogorszeniem stanu gospodarki w przyszłości, gospodarstwa domowe dążą do kupowania produktów pierwszej potrzeby
• Sposób prowadzenia polityki pieniężnej kraju (np. obniżanie/podnoszenie stóp procentowych, niższe/wyższe wydatki budżetowe)
• Wprowadzanie innowacji technologicznych zwiększających wydajność, potencjał produkcyjny, nacisk na działalność badawczo-rozwojową
• Zachowania i reakcje inwestorów na giełdzie, czego skutkiem może być np. pęknięcie bańki spekulacyjnej
• Większa skłonność społeczeństwa do konsumpcji dóbr lub gromadzenia oszczędności, aniżeli inwestowania
• Konflikty zbrojne, katastrofy naturalne itp.

Rodzaje cykli koniunkturalnych

Najczęściej klasyfikując wahania gospodarcze bierze się pod uwagę ich czas trwania. Należą do nich cykle koniunkturalne:

• Sezonowe – trwa do około roku, dotyczą zwykle wybranych sektorów gospodarki np. turystyka, rolnictwo
• Cykl Kitchina – trwa między 2-4 latami, powoduje wahania cen i zmniejszenie wskaźnika rotacji zapasów, co świadczy o niepotrzebnym magazynowaniu towarów (co generuje dodatkowe koszty, firmy powinny dążyć do spieniężenia zapasów oraz przeznaczania środków na inwestycje)
• Cykl Juglara – trwa między 8-10 latami, występują tutaj zmiany w poziomie PKB, stopie bezrobocia i wyższej inflacji
• Cykl Kuznetsa – trwa między 15-25 latami, jest spowodowany zmianami demograficznymi i decyzjami inwestycyjnymi
• Cykl Kondratiewa – trwa między 40-60 latami i dotyczy istotnych odkryć, które rewolucjonizują przemysł, gospodarkę

Fazy cyklu koniunkturalnego

Cykle koniunkturalne można podzielić na kilka faz. Czas trwania każdej z nich może być różny, ze względu na wiele zmian zachodzących na rynku. Zdarzają się sytuację, kiedy poszczególne sektory w gospodarce danego kraju są w różnych fazach cyklu koniunkturalnego i jest to jak najbardziej normalne. Należą do nich:

• Ożywienie – wzrost PKB przy jednoczesnym spadku bezrobocia, początek dynamicznych procesów gospodarczych
• Szczyt/przegrzanie – najwyższy poziom wskaźnika PKB, „maksymalne” ożywienie gospodarki
• Kryzys/spowolnienie – spadek PKB, rosnąca stopa bezrobocia, mniejsze wydatki inwestycyjne oraz inflacja, większa podaż niż popyt, co skutkuje niższą rotacją zapasów. Koszty wynikające z konieczności magazynowania niesprzedanego towaru w dalszej perspektywie wymusi ograniczenie produkcji, co w efekcie doprowadzi do niższych zysków. Mniejszy przychód uniemożliwi zachowanie takie samego poziomu zatrudnienia
• Recesja – największy spadek PKB oraz jeszcze większy wzrost bezrobocia, mówi się wtedy o kryzysie danej gospodarki. Wiele przedsiębiorstw w tej sytuacji ogłasza upadłość

Jak przeciwdziałać recesji w firmie?

Znając charakterystykę poszczególnych faz cyklu koniunkturalnego, będziesz mógł/-a dostrzec oznaki zbliżającej się recesji. Jak działać, aby uchronić swoje przedsiębiorstwo przed bankructwem i wyjść z kryzysu obronną ręką?

1. Wprowadź rozwiązania agile oraz lean w swojej firmie

Może być to podzielenie poszczególnych procesów w firmie na tzw. Iteracje, które polega na analizowaniu każdego etapu osobno (a nie całościowego systemu). Dzięki temu możesz dostrzec błędy popełniane w procesie, marnotrawstwo zasobów i wprowadzić ulepszenia. Np. wprowadzenie pracy hybrydowej, aby ograniczyć koszty utrzymania biura.

2. Kontroluj swoją sytuację finansową

Analizuj wartość wskaźników finansowych, aby nie narażać się na zbędne ryzyko. Przeanalizuj wydatki w firmie i zastanów się, czy i w jaki sposób można je ograniczyć. Sprawdź, które procesy operacyjne w firmie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Postaraj się znaleźć rozwiązania, które to zmienią, a jeżeli takich nie znajdziesz – wyeliminuj je. W szczególności uważaj na swój poziom zadłużenia i w miarę możliwości regularnie spłacaj swoje zobowiązania finansowe. Racjonalnie planuj budżet, w taki sposób, aby posiadać rezerwy gotówkowe, na wypadek niespodziewanych wydatków.

3. Inwestuj w automatyzację pracy

Dzięki technologii możesz usprawnić wiele procesów w firmie oraz ułatwić pracę swojemu zespołowi. W zależności od zapotrzebowania możesz zainwestować w programy do analizy danych, planowania i nadzoru pracy, procesów HR, komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej, generowania leadów sprzedażowych itd.

Podsumowanie

Kryzysy ekonomiczne spowodowane m.in. pandemia, działaniami zbrojnymi, decyzjami politycznymi wpływają na wahania koniunktury. Rynek nieustannie się kształtuje, przybiera inne formy, co wymusza na firmach konieczność adaptacji. Zbierając informacje o aktualnym oraz spodziewanym stanie gospodarki, możesz odpowiednio przygotować się na niekorzystne warunki. Wdrożenie długoterminowych zmian w innych obszarach prowadzenia biznesu zapewniasz sobie nie tylko bezpieczeństwo, ale i sukces, szansę na rozwój.