Dobrowolna odprawa dla pracownika a składki ZUS

Przepisy przewidują w niektórych okolicznościach możliwość wypłaty odprawy pieniężnej dla pracownika. Niekiedy nawet bez ustawowego obowiązku pracodawcy decydują się na wypłatę odprawy. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, czy dobrowolna odprawa dla pracownika będzie podlegała pod składki ZUS.

Odprawa dla pracownika – kiedy jest wypłacana?

Odprawa pieniężna może przysługiwać pracownikowi z różnych tytułów. Może mieć związek z przejściem pracownika na emeryturę lub w przypadku rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem. Odprawa może być również wypłacona jeśli dojdzie do śmierci pracownika.

Jak ustala się wysokość odprawy pieniężnej?

Odprawa pieniężna wyliczana jest w oparciu o takie same zasady, jakie obowiązują przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Zasady wyliczania znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Odprawa może być jednomiesięczna, dwumiesięczna, trzymiesięczna, a nawet sześciomiesięczna, jednak zgodnie z przepisami nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dobrowolna odprawa dla pracownika a składki ZUS

Powstaje pytanie, a co w sytuacji, gdy pracodawca zdecyduje o wypłacie dobrowolnej odprawy dla pracownika? Czy w takiej sytuacji również nie trzeba będzie naliczać i odprowadzać składek ZUS? Chodzi o takie przypadki, w których przepisy nie nakładają na pracodawcę takiego obowiązku, jednak podejmuje decyzję o dokonaniu wypłaty. Nie ma w tym miejscu znaczenia, jakie pobudki będą kierowały pracodawcą. Z takimi wątpliwościami i zapytaniem zwrócił się jeden z przedsiębiorców do organu ZUS. Mowa jest o sprawie z dnia 29.12.2023 r. o sygnaturze DI/200 000/43/1178/2023. W omawianej sprawie doszło do rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron. Pracodawca podjął decyzję, że wypłaci pracownikowi dobrowolną odprawę pieniężną w wysokości czterech wynagrodzeń. Wypłata odprawy pieniężnej pozostaje w nierozerwalnym związku z faktem rozwiązania stosunku pracy i ma rekompensować utratę zatrudnienia. W ocenie przedsiębiorcy odprawa będzie korzystała ze zwolnienia od składek ZUS. Organ ZUS uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe. Na mocy Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wszelkie odprawy, odszkodowania i rekompensaty nie znajdą się w podstawie do naliczania składek emerytalnych i rentowych.

Odprawa dla pracownika – podsumowanie

Przepisy Kodeksu pracy i ustawy o zwolnieniach grupowych wymieniają przypadki, w których dojdzie do wypłaty odprawy pieniężnej dla pracownika. Są to obowiązki ustawowe, z których pracodawca musi się wywiązać. Jednak w praktyce zdarzają się również takie sytuacji, że pracodawca dobrowolnie decyduje się na wypłatę odprawy. W publikacji została przeprowadzona analiza, czy właściwe jest nienaliczanie składek ZUS zarówno w jednym, jak i drugim przypadku. Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy składek społecznych mówi ogólnie, że odprawy nie znajdą się w podstawie do naliczania składki emerytalnej i rentowej. To oznacza, że bez względu na to jak odprawa będzie wypłacona, czy ta wynikająca z przepisów, czy dobrowolna, to będzie korzystała ze zwolnienia ze składek ZUS. Takie podejście potwierdzają również organy ZUS w wydawanych rozstrzygnięciach.

Stan prawny na dzień: 03.07.2024 r.