Dodatkowy urlop szkoleniowy – zmiany od lipca 2010 r.

W lipcu 2010 roku weszła w życie ustawa z dnia 20 maja 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. nr 105, poz. 655) dotycząca nowych zasad przy podnoszeniu kwalifikacji i urlopów szkoleniowych pracowników.
Nowelizacja ta jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r. stwierdzającego niezgodność art. 103 kodeksu pracy z Konstytucją. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny uznał, że art.103. kodeksu pracy w zbyt ogólny sposób dawał organom wykonawczym czyli Ministrowi Edukacji Narodowej oraz Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej upoważnienie do określenia warunków ułatwienia przez pracodawców szkoleń pracowników. Dlatego pracodawca musiał i tak sam z pracownikiem ustalać zasady i warunki podnoszenia jego kwalifikacji. W nowej ustawie jest to już określone.
Nowe przepisy dotyczące tych zmian zostały dodane do art. 103 kodeksu pracy.

Co wprowadziła nowelizacja
Przede wszystkim określiła pojęcie podnoszenie kwalifikacji zawodowych, że jest to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności pracownika, zarówno z inicjatywy pracodawcy jak i za jego zgodą.
Następną istotną zmianą jest to, że pracownikowi który podnosi swoje kwalifikacje zawodowe przysługuje zarówno urlop szkoleniowy jak i zwolnienie z całości lub części dnia aby mógł on przybyć punktualnie na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Za czas urlopu szkoleniowego oraz zwolnienia z części lub całości dnia pracownik zachowuje oczywiście prawo do wynagrodzenia.
Taki urlop szkoleniowy przysługuje w wymiarze:
-6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych
-6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego
-6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
-21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Jeszcze ważne jest, że urlopu szkoleniowego udziela się w dni które są dla danego pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Inne ważne zmiany
Pracownikowi który podnosi swoje kwalifikacje zawodowe pracodawca może przyznać jeszcze dodatkowe świadczenia np. może pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki oraz zakwaterowanie.
Pracodawca powinien podpisać z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę w formie pisemnej. W umowie tej powinny być określone prawa i obowiązki dotyczące obu stron.
Nie musi natomiast sporządzać takiej umowy jeżeli nie zamierza zobowiązywać pracownika do pozostania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Ważne jest jeszcze to, że umowa ta nie może być dla pracownika mniej korzystna niż obowiązujące przepisy.

Kiedy pracownik zwraca koszty szkolenia
W prowadzonej nowelizacji wymienionych jest kilka przypadków zwrotu przez pracownika kosztów poniesionych przez pracodawcę na podnoszenie jego kwalifikacji zawodowych.

1. Gdy pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem ( z wyjątkiem jeżeli umowa będzie rozwiązana z uwagi na działania mobbingowe ze strony pracodawcy ).
2. W przypadku gdy to pracodawca rozwiąże z pracownikiem umowę z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji w okresie wskazanym w umowie na szkolenie, nie dłuższym niż 3 lata po zakończeniu zajęć.
3. W przypadku gdy pracownik w ogóle nie podejmie podnoszenia kwalifikacji bez uzasadnionej przyczyny albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji.

Zgodnie z ustawą w tych zaistniałych przypadkach pracownik jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń (czyli zwrotowi podlegają koszty poniesione bezpośrednio na edukację, natomiast wynagrodzenie za płatny urlop nie podlega zwrotowi). Zwrot kosztów poniesionych następuje w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia

Co jest jeszcze istotne w ustawie
Jeżeli pracownik nie uzyskał od swojego pracodawcy zgody na rozpoczęcie nauki może w takiej sytuacji ubiegać się o zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub o urlop bezpłatny w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawartym między pracodawcą i pracownikiem.

Małgorzata Michalak