Dlatego tak ważne jest ograniczanie dużej rotacji pracowników i poznanie przyczyn, dla których decydują się na odejście z pracy. Tego wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu!
Co to jest rotacja pracowników?
Rotacja pracowników polega na odchodzeniu lub zwalnianiu zatrudnionych osób w firmie. Przyczyn takiej sytuacji może być wiele – wynikać z wewnętrznych pobudek danej osoby lub czynników zewnętrznych związanych z działaniem danej organizacji. Wysoka rotacja pracowników stanowi niepokojący sygnał, który może świadczyć o popełnianiu błędów w zakresie zarządzania. Należy kontrolować tę sytuację i jeśli to konieczne – podejmować kroki, aby jej zapobiegać.
Mierzenie rotacji pracowników
Do przeprowadzenia okresowej analizy zatrudnienia, warto korzystać ze wskaźników KPI, aby otrzymać dokładniejsze dane i wyciągnąć wnioski. W tym celu mogą posłużyć takie mierniki jak np.:
- Wskaźnik rotacji zatrudnienia – stosunek liczby zwolnionych osób lub opuszczających firmę w danym czasie do liczby osób zatrudnionych. Dotyczy to również osób odchodzących na emeryturę, rentę itd.;
- Wskaźnik rezygnacji z pracy – stosunek liczby pracowników składających wypowiedzenia w danym czasie do liczby osób zatrudnionych;
- Wskaźnik zwolnień z pracy – stosunek liczby pracowników, którzy są zwalniani przez pracodawcę do liczby osób zatrudnionych.
Wysoki wskaźnik rotacji pracowników może stanowić cenną informację dla firmy. Warto pamiętać, iż jego wartość jest uzależniona od specyfiki danej branży. Zakłada się, że im niższa wartość tych mierników, tym lepsza sytuacja firmy.
Według raportu Monitor Rynku Pracy sporządzonego przez Instytut Badawczy Randstad w 2022 roku, co 6 miesięcy pracodawcę zmienia 21% respondentów. Dotyczyło to głównie mieszkańców dużych miast, kierowców, sprzedawców, inżynierów, pracowników z branż handlowych, logistycznych, telekomunikacyjnych i IT.
Rodzaje rotacji pracowników
Fluktuację pracowników można podzielić na kilka typów, które wiążą się z przyczynami odejść z pracy. Wyróżniamy zatem rotację:
- Pożądaną – odnosi się do zwolnień lub rezygnacji osób, które osiągały niskie wyniki, były nieefektywne, nie były dopasowane do danego stanowiska;
- Niepożądaną – odnosi się do rezygnacji z pracy osób, które miały wysokie kwalifikacje, duże doświadczenie, które przekładało się na wysoką efektywność. Odejście takich pracowników wiąże się nierzadko z pewnymi stratami dla firmy;
- Dobrowolną – gdy pracownicy decydują się na odejście z pracy z własnej inicjatywy;
- Wymuszoną – gdy pracodawca decyduje się na rozwiązanie umowy, może być to np. zwolnienie dyscyplinarne, nieprzedłużenie umowy;
- Możliwą do uniknięcia – kiedy możliwe było zapobiegnięcie rotacji poprzez wdrożenie nowych rozwiązań w zakresie zasobów ludzkich (motywowanie, podwyżka, awans itp.);
- Niemożliwą do uniknięcia – kiedy pracodawca nie ma wpływu na wzrost rotacji; pracowników, może to dotyczyć indywidualnej sytuacji pracownika np. przeprowadzka do innego miasta, kraju.
Przyczyny dużej rotacji pracowników
Powodów wysokiej fluktuacji pracowników może być wiele. Jako przedsiębiorca powinieneś/powinnaś dążyć do znalezienia przyczyn tej sytuacji, aby móc wprowadzić działania naprawcze.
Brak lub niewielkie możliwości rozwoju zawodowego – wiele osób ma potrzebę rozwijania swoich kompetencji. Miejsce pracy powinno stwarzać możliwość ciągłego doskonalenia, aby pracownicy otrzymywali nowe, różnorodne zadania, które będą ich motywować;
Obciążenie pracą, stres – obligowanie pracowników do pracy po godzinach, ciągłe dokładanie nowych obowiązków, wywieranie presji często prowadzi do zaburzonej równowagi między pracą a życiem prywatnym, wypalenia zawodowego i ogólnego niezadowolenia. Zaburzone work-life balance Pracownicy tracą motywację do efektywnej pracy, są przemęczeni, co kończy się zazwyczaj rezygnacją z pracy;
Za niska pensja i brak podwyżek – niewystarczające wynagrodzenie w stosunku do posiadanych umiejętności i wykonywanych obowiązków przez pracownika, a także brak podwyżek działa demotywująco. Wypłata nie powinna być jedynym czynnikiem wpływającym na zadowolenie z pracy, aczkolwiek nie należy go pomijać. Zadowalająca pensja oraz podwyżki wynikająca z osiągnięć pracownika zapewniają mu bezpieczeństwo oraz możliwość realizacji innych potrzeb.
Brak uznania – oprócz materialnego docenienia w pracy (np. w postaci podwyżki), ważne są także słowa uznania i pochwały od przełożonych. Pozytywny feedback może wzmocnić ich morale i poczucie satysfakcji z pracy.
Odmienne style zarządzania – kolejnym aspektem jest brak sprecyzowanej strategii HR, kultury organizacyjnej, a pracownicy nie identyfikują się z wartościami i misją firmy. Warto dbać o tę kwestię, ponieważ wpływa to na poczucie przynależności u podwładnych oraz podejście do codziennej pracy. Obecnie coraz częściej przedsiębiorstwa przyjmują turkusowy styl zarządzania lub jego elementy, które skupiają w głównej mierze się na spełnianiu potrzeb swoich pracowników. Wynika to z założenia, że zadowolony pracownik ma większą motywację do pracy, osiąga lepsze wyniki i wiąże swoją przyszłość z daną firmą.
Konflikty – praca z ludźmi wiąże się z konfrontacją z różnymi charakterami i opiniami. To zwiększa ryzyko wystąpienia konfliktów, które nierozwiązane wpływają na jakość pracy i samopoczucie pracowników. Jednym z najważniejszych zadań przełożonego jest unikanie taki sytuacji, a jeśli one wystąpią – odpowiedzialne podejście do problemu i rozwiązanie go.
Jak zapobiegać rotacji pracowników?
Co możesz zrobić, aby zmniejszyć rotację pracowników w swojej firmie? Oto kilka wskazówek:
- Stwarzaj warunki i zachęcaj do ciągłego doskonalenia
Motywuj swoich pracowników do udziału w konferencjach, spotkaniach branżowych, szkoleń. Możesz skorzystać z dofinansowania na szkolenia pracowników, aby podnosili swoje kwalifikacje.
- Wyznacz zrozumiałe i realistyczne cele, korzystaj ze wskaźników efektywności
W ten sposób pracownicy będą wiedzieli, czego od nich oczekujesz oraz mają stały wgląd w efekty swojej pracy.
- Zapewnij uczciwe wynagrodzenie
Przeanalizuj oferty pracy na podobne stanowiska w Twojej firmie. Jeśli chcesz pozostać konkurencyjnym i uniknąć dużej rotacji pracowników, musisz przynajmniej wyrównać poziom wynagrodzenia do ogólnej średniej. Bierz również pod uwagę takie aspekty jak lata doświadczenia pracownika, wykształcenie, osiągnięcia zawodowe, posiadane certyfikaty. Warto wprowadzić również system premiowy.
- Zdefiniuj swoje EVP (Employee Value Proposition)
EVP można rozumieć jako powody, dla których warto pracować w danej firmie. Są one wykorzystywane podczas przygotowywania oferty rekrutacyjnej, która przyciągnie najlepszych kandydatów na dane stanowisko. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jakie korzyści może Ci przynieść określenie Employee Value Proposition oraz jak ją stworzyć – przeczytaj ten artykuł!
- Zintegruj swój zespół
Pozytywne relacje odgrywają kluczową rolę w odczuwaniu zadowolenia z pracy. Jako pracodawca możesz co jakiś czas organizować spotkania poza miejscem zatrudnienia, w mniej formalnych okolicznościach. Może być to wspólna wycieczka, skorzystanie oferty firm eventowych, które organizują ciekawe atrakcje dla zespołów pracowniczych, wprowadzić wolontariat pracowniczy dla chętnych osób. Ciekawym sposobem będzie również wprowadzenie elementów grywalizacji w swojej strategii zarządzania zespołem.
- Ankieta wśród pracowników
Niekiedy pracownicy mogą mieć pewne opory przed komunikowanie swoich potrzeb i wskazywania na niedociągnięcia w sposobie zarządzania firmą. Może to wynikać z obawy przed negatywną odpowiedzią przełożonych i powstaniem niepotrzebnych konfliktów. W miejscu pracy warto dbać o przyjazną atmosferę i propagować otwartą komunikację, aby rozwiać ich wątpliwości w tych aspekcie. Nie zawsze jest to wystarczająco efektywne. W związku z tym możesz przeprowadzić wśród swoich pracowników anonimową ankietę, aby poznać ich opinię o warunkach pracy itp. W ten sposób poznasz ich perspektywę, dowiesz się, co należy poprawić oraz pokażesz, że liczysz się z opiniami członków zespołu.
- Popraw swoje procesy rekrutacyjne
Dobrze opracowana strategia rekrutacyjna pozwoli Ci na wytypowanie idealnych kandydatów na dane stanowisko, którzy będą mieć potencjał do pozostania na dłużej w firmie. Zwróć uwagę, czy kierujesz swoją ofertę do odpowiedniej grupy docelowej, czy korzystasz z właściwych kanałów komunikacji. Kolejną kwestią jest opracowanie atrakcyjnej i konkurencyjnej oferty, która przyciągnie osoby, których poszukujesz. Przyjrzyj się, w jaki sposób robią to inne przedsiębiorstwa. Aby jak najlepiej poznać kompetencje kandydatów, możesz wykorzystać do tego narzędzia oceny przed zatrudnieniem – mogą być to różnego rodzaju testy osobowościowe, assessment center do oceny potencjału zawodowego itd.
Podsumowanie
Nie zawsze możliwe jest uniknięcie rotacji pracowników. Warto jednak śledzić wybrane wskaźniki zatrudnienia oraz zachęcać do dzielenia się opinią o warunkach w miejscu pracy. W ten sposób zmniejszysz ryzyko utraty cennych pracowników, co przełoży się na lepszą sytuację całej firmy.
Zespół IFIRMA 
Autozapis PPK – kiedy jest dokonywany?
Małgorzata Jagusiak
IFIRMA na największej polskiej konferencji Marketplace
Postępowanie sądowe z udziałem konsumentów. Obowiązki przedsiębiorcy
Adrianna Glapiak
Powódź a nieobecność w pracy – jakie możliwości ma pracownik i pracodawca?
Dorota Łesak
