Dwa limity wpłat na IKZE

System emerytalny przeżywa nie najlepsze chwile i to na całym świecie. Jak do tej pory nie udało się wypracować idealnych rozwiązań. Sprawy nie ułatwiają zachodzące zmiany, które na przestrzeni ostatnich latach stały się bardzo dynamiczne. Co jakiś czas pojawiają się rozwiązania inicjowane przez rządzących, które mają na celu zachęcać do inwestowania nadwyżki posiadanych środków na przyszłą emeryturę. W dzisiejszej publikacji napiszemy czym jest IKZE i jakie obowiązują limity odliczania od podatku dochodowego.

Indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego – IKZE

Jak to najczęściej bywa w przypadku rozwiązań systemowych informacje na ten temat znajdują się w ustawach. Tak też jest w przypadku IKZE, gdzie obowiązuje ustawa określająca zasady gromadzenia środków na koncie emerytalnym. Pojawia się w niej m.in. definicja IKZE, poniżej zamieszczamy wybrane informacje na ten temat.

Limity wpłat na IKZE 2024

Wysokość limitów wpłat na IKZE zależy od przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej. Inne limity obowiązują osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, a inne pozostałych, którzy chcą brać udział w tej formie oszczędzania. Zobaczmy jak się one kształtują w 2023 i 2024 roku. Limity z 2023 roku będą potrzebne do rozliczenia zeznania rocznego za 2023 rok.

Co roku limity są ogłaszane w Obwieszczeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej, aktualne na 2024 rok znajduje się pod linkiem.

IKZE 2024 – kto może skorzystać

Oszczędzać w ramach programu IKZE mogą wszyscy, zarówno zatrudnieni na umowę o pracę, umowy cywilnoprawne, ale również ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą, bez względu na wybraną formę opodatkowania. Odliczenia wpłat na IKZE w działalności gospodarczej mogą dokonać przedsiębiorcy, którzy wybrali:

• skalę podatkową,
• podatek liniowy,
• zryczałtowany podatek dochodowy.

Wpłaty na IKZE pomniejszają przychód lub dochód podlegający opodatkowaniu.

IKZE w zeznaniu rocznym

Wpłaty dokonane na IKZE w danym roku kalendarzowym mogą zostać odliczone od podstawy obliczenia podatku za dany rok. Informacja o wysokości odliczenia znajdzie się w Informacji PIT/O, która jest załącznikiem do zeznań: PIT-28, PIT-28S, PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS i PIT-37. W zależności od tego, jakie zeznanie będzie składane za dany rok podatkowy, to wraz z nim zostanie przekazany załącznik PIT/O. W części “Odliczenia od dochodu” jest też miejsce na odnotowanie wpłat na IKZE.

Zobaczmy na przykładach o ile mniej podatku zapłaci osoba, która skorzysta z ulgi na IKZE.

Przykład 1

Pani Helena pracuje na etacie i postanowiła dokonywać wpłat na IKZE. Rok 2023 jest czwartym rokiem, w którym inwestuje zaoszczędzone środki.

• 70.000 zł – dochód 2023 r. do opodatkowania,
• 8.322 zł – wpłaty na IKZE dokonanych w 2023 roku.

Różnica wynosi 999 zł, która wynika z przemnożenia wpłat na IKZE przez stawkę podatku (8.322 zł x 12%).

Przykład 2

Pan Lucjan prowadzi działalność gospodarczą i jako formę opodatkowania wybrał podatek liniowy. Od trzech lat dokonuje wpłat na IKZE do wysokości ustawowych limitów a to oznacza, że za 2023 rok wpłacił kwotę 12.483 zł.

• 300.000 zł – dochód 2023 r. do opodatkowania,
• 12.483 zł – wpłaty na IKZE dokonanych w 2023 roku.

Różnica w podatku do zapłaty wynosi 2.372 zł (12.483 zł x 19%).

Przykład 3

Pan Paweł pracuje na etacie. Za 2023 rok osiągnął dochód podlegający opodatkowaniu w kwocie 200.000 zł, dokonał również wpłat na IKZE w kwocie 8.322 zł.

• 200.000 zł – dochód 2023 r. do opodatkowania,
• 8.322 zł – wpłaty na IKZE dokonanych w 2023 roku.

Różnica w kwocie podatku do zapłaty wynosi 2.663 zł (8.322 zł x 32%).

IKZE a wspólne rozliczenie małżonków

Osoby, które planują złożyć wspólne rozliczenie roczne muszą wiedzieć o pewnych zasadach rozliczania IKZE. Limit odliczenia wpłat dokonanych na IKZE jest przyporządkowany do konkretnej osoby, nie można się nim dzielić nawet ze współmałżonkiem. Oznacza to, jeśli jeden z małżonków dokonał wpłat, ale nie posiada dochodu, to drugi z małżonków nie będzie mógł skorzystać z ulgi. Taka sama sytuacja będzie miała miejsce, jak dochód, od którego można odliczyć IKZE będzie za niski.

Przykład 4

Pani Ilona w 2023 roku wpłaciła na IKZE kwotę 6.000 zł jednak nie osiągnęła żadnych dochodów. Wraz z mężem mogą skorzystać ze wspólnego rozliczenia rocznego, dochody męża za 2023 rok wynoszą 150.000 zł. Niestety w takim przypadku mąż nie będzie mógł pomniejszyć podstawy do opodatkowania o kwotę 6.000 zł wpłat na IKZE. Oznacza to, że w składanym zeznaniu rocznym za 2023 rok nie zostaną wykazane wpłaty na IKZE.

Wpłata na IKZE a Polski Ład

Obecnie kwota wolna od podatku wynosi 30.000 zł a to oznacza, że osoby o niskich dochodach nie będą mogły skorzystać z ulgi IKZE. Podatek do zapłaty przy dochodach do 30.000 zł wynosi 0 zł, to tym bardziej jeśli ten dochód będzie jeszcze niższy, to podatek w dalszym ciągu będzie 0 zł. Dodatkowo po wprowadzeniu Polskiego Ładu, kiedy to stawka podatku w pierwszym progu podatkowym została obniżona z 17% do 12% rodzi pytanie o atrakcyjność tej formy oszczędzania. Do Rzecznika Praw Obywatelskich w styczniu 2023 roku wpłynęło nawet pismo w tej sprawie, a Rzecznik złożył zapytanie do Ministerstwa Finansów. Nie ma jednak na razie żadnych doniesień, które świadczyłyby o tym, że ten stan miałby się zmienić, nie słychać o żadnej propozycji zmian w tym obszarze.

Limity IKZE – podsumowanie

Oszczędzanie na przyszłą emeryturę jest indywidualną sprawą każdej osoby, pomijając obszar instytucjonalnych rozwiązań. W dzisiejszej publikacji opisaliśmy, jakie są ogólne założenia w związku z gromadzeniem oszczędności w ramach programu IKZE. Wpłaty mogą pomniejszać podstawę do opodatkowania, ale w momencie wypłaty trzeba zapłacić 10% zryczałtowany podatek dochodowy. Taki podatek zapłacą również spadkobiercy. Pamiętajmy, że podatek zapłacimy od całej kwoty, którą wypłacimy, a nie tylko od dochodu, jaki wypracują odłożone pieniądze. Do poboru podatku przy wypłacie środków z IKZE w rolę płatnika wchodzi instytucja, z którą była podpisana umowa. To oznacza, że beneficjent IKZE nie ma w związku z tym żadnych obowiązków, dostanie wypłatę po pomniejszeniu o podatek. Co roku ustalane są nowe limity wpłat na IKZE. Obowiązują dwa limity: jeden dla przedsiębiorców, a drugi dla pozostałych osób. Odliczenia ulgi mogą dokonać osoby, które dokonały wpłat, pod warunkiem, że w danym roku podatkowym osiągnęły wystarczający dochód. Brak dochodu lub zbyt niski dochód pozbawia prawa do ulgi. Ulga będzie atrakcyjna dla osób, których dochody są opodatkowane stawką 19% lub w drugim progu skali podatkowej 32%. W przypadku pozostałych rodzi się pytanie, czy taka forma oszczędzania jest jeszcze na pewno atrakcyjna.