Działalność nierejestrowana

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną obowiązuje opodatkowanie na zasadach ogólnych, co oznacza, że do kwoty 120 tys. złotych rocznie podatek do zapłaty wynosi 12% dochodu. Podstawę opodatkowania można raz w roku obniżyć na podstawie dokumentów potwierdzających wydatki na produkty i usługi niezbędne do uzyskania przychodu.

Jeśli prowadzona działalność nierejestrowana nie obejmuje wymienionych w art. 113 ust. 13 usług i towarów, nie jesteś czynnym płatnikiem VAT, nie masz obowiązku posiadania numeru NIP.

Prowadząc niezarejestrowaną działalność gospodarczą nie masz obowiązku wystawiania faktur, chyba, że poprosi Cię o to nabywca. Wówczas należy wystawić fakturę w terminie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczyłaś/eś towar lub wykonałaś/eś usługę, otrzymałaś/eś całość lub część zapłaty.

Tak. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby stworzyć jedną działalność nierejestrowaną z kilku różnych branż. Ważne jest, aby pamiętać przy tym o limicie miesięcznego przychodu uprawniającego do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Wynosi on 75% minimalnego wynagrodzenia, czyli w 2025 roku 3 499,50 zł.

Działalność nierejestrowana pozwala na świadczenie usług zarówno na rzecz osób fizycznych, jak i firm. Należy jednak pamiętać, że istnieje lista usług niedozwolonych w ramach tej formy prowadzenia działalności lub takich, które zostały zdefiniowane jako działalność gospodarcza w ustawie Prawo przedsiębiorców. Warto mieć na uwadze, że niektóre usługi (prawnicze, doradcze, jubilerskie, windykacyjne) są objęte obowiązkowym VAT-em.

Świadcząc usługi na NDG, trzeba też pamiętać o obowiązku opłacania składek ZUS. Przepisy traktują usługi na działalności nierejestrowanej tak samo jak pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, która podlega składkom ZUS na zasadach ogólnych.

Tak, w przypadku obrotu żywnością trzeba uzyskać pozwolenie sanepidu. Szczegółowe wymagania dla ruchomych punktów gastronomicznych znajdziemy w rozdziale III do załącznika II Rozporządzenia 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych.

Wymogi znajdują się przede wszystkim w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia, pomocne informacje można także znaleźć w FAQ Sanepidu

W ramach działalności nierejestrowanej trzeba prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży ze wszystkimi miesięcznymi przychodami. Będzie ona podstawą do rozliczenia podatku dochodowego. W każdym miesiącu zyski mogą być różne, byleby tylko nie przekraczały limitu 75% minimalnego wynagrodzenia. Taką ewidencję można prowadzić i w formie papierowej (np. w zeszycie), i elektronicznie (np. w arkuszu kalkulacyjnym). W obu przypadkach musi zawierać podstawowe elementy: datę i kwotę sprzedaży, liczbę porządkową (czyli numer zapisanej transakcji) oraz sumę dotychczasowej sprzedaży. Można w niej także umieścić opis towarów czy numer faktury.

Prowadzenie działalności nierejestrowanej zwalnia z obowiązku wystawiania faktur. Na życzenie klienta jak najbardziej można jednak wystawić dowód zakupu. Taki rachunek nie wymaga żadnej konkretnej formy ani wzoru, musi być jednak czytelny i zawierać najważniejsze informacje: numer kolejny, datę wystawienia, dane sprzedawcy i nabywcy, nazwę usługi oraz kwotę. Klient ma 3 miesiące od dnia zakupu na zgłoszenie chęci otrzymania paragonu, a sprzedawca ma 7 dni na jego wystawienie.

W przypadku faktury również nie ma uregulowanego formatu. Można skorzystać z bloczka do faktur albo z elektronicznego programu do wystawiania faktur. Na fakturze powinny się znaleźć: numer kolejny, nadany w ramach jednej lub więcej serii, data wystawienia, imiona i nazwiska podatnika i nabywcy, nazwa towaru lub usługi oraz ich liczba/ilość, a także kwota (cena jednostkowa i kwota należności ogółem). Na zgłoszenie chęci uzyskania faktury klient ma 3 miesiące od końca miesiąca, w którym otrzymał towar lub usługę. Na jej wystawienie przedsiębiorca ma czas do 15. dnia następnego miesiąca.

Tak, nie ma przepisów, które zakazywałby łączenie działalności nierejestrowanej z jakąkolwiek formą zatrudnienia (umową o pracę, umową zleceniem czy umową o dzieło).

Jedynym ograniczeniem jest fakt, że nie można jednocześnie prowadzić działalności nierejestrowanej i zarejestrowanej działalności gospodarczej.

Zasadniczo kasa fiskalna nie jest obowiązkiem związanym z prowadzeniem nierejestrowanej działalności. Jej obecność jest wymagana prawnie w przypadku, kiedy przychód ze sprzedaży w danym roku podatkowym przekroczy 20 tys. zł. Dodatkowo obowiązek rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej dotyczy grupy towarów i usług określonych w § 4.1.rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jeśli sprzedaż odbywa się online, a płatność jest w całości bezgotówkowa, nie ma obowiązku posiadania kasy fiskalnej nawet po przekroczeniu limitu.

Długość stażu pracy, a dokładnie – długość stażu ubezpieczeniowego nie wpływa na ustalenie prawa do emerytury dla osób urodzonych po 1949 roku. Wysokość opłaconych składek wpływa jednak na wysokość przyszłej emerytury. Jeśli więc w ramach działalności nierejestrowanej opłacane są składki (np. z umowy zlecenia), to zostanie to wzięte pod uwagę przy wyliczaniu emerytury.

Niekoniecznie. Aby nie utracić statusu bezrobotnej, taka osoba może prowadzić działalność nierejestrowaną, z której przychód nie przekroczy 50% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie. Wówczas może zachować również prawo do zasiłku, jednak wiąże się to z pewnymi ograniczeniami – konsekwencją podpisania jakiejkolwiek umowy związanej z działalnością nierejestrowaną jest wyrejestrowanie z listy osób bezrobotnych. Trzeba też pamiętać, żeby o każdym przychodzie, bez względu na jego wysokość, informować urząd pracy.

Na działalności nierejestrowanej nie można zajmować się prowadzeniem usług, które wymagają zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Do tej grupy należą: ochrona osób lub mienia, sprzedaż alkoholu, organizacja imprez turystycznych, usługi detektywistyczne oraz zbieranie odpadów.

Nie można też włączać do działalności nierejestrowanej usług, które zostały ustawowo zdefiniowane jako działalności gospodarcze w ustawie – Prawo przedsiębiorców, czyli na przykład pośrednictwa ubezpieczeniowego lub usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Dofinansowania takie jak ulga na start przysługują na zakładanie działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą, więc nie koliduje z późniejszym staraniem się o wsparcie finansowe.

Szczegółowe zasady dotyczące konkretnych dofinansowań najlepiej jednak sprawdzać w urzędzie pracy.

Działalność nierejestrowana nie zabrania wynajmu lokalu, w którym będzie się na przykład świadczyło usługi albo magazynowało produkty.

Numer NIP, tak jak PESEL, jest nadawany raz w życiu. Nie zmienia się więc razem z rodzajem prowadzonej działalności. Podobnie rodzaj kasy fiskalnej nie zależy od tego, czy prowadzona jest działalność nierejestrowana, czy gospodarcza, ale od typu sprzedawanych towarów/usług. Po przejściu z NGD na JDG można więc mieć tę samą kasę.

Warunkiem do założenia działalności nierejestrowanej jest nieprowadzenie działalności gospodarczej. Jeśli wcześniej przedsiębiorca prowadził JDG, to aby ruszyć z nowym biznesem, nie musi jej zamykać. Istnieje też możliwość zawieszenia działalności gospodarczej. W obu przypadkach od czasu zamknięcia albo ostatniego zawieszenia musi minąć co najmniej 60 miesięcy.

Nie. Działalność nierejestrowana nie wymaga wpisu do CEIDG ani innej formy zarejestrowania, dlatego też nie ma potrzeby zgłaszania nigdzie jej zamknięcia. Można zrezygnować z działalności nierejestrowanej w dowolnym momencie, jednak trzeba pamiętać o zapłaceniu podatku dochodowego od zysków z jej prowadzenia.

Jedyną sytuacją, w której należy zgłaszać zamknięcie działalności nierejestrowanej, jest taka, w której działalność polegała na sprzedaży towarów i usług, które wymagają posiadania kasy fiskalnej. Wówczas należy złożyć do naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wyrejestrowanie kasy wraz z raportem rozliczeniowym oraz protokołem z odczytu pamięci kasy wykonanym przez serwisanta.

Obowiązek opłacenia podatku VAT nie zależy od rodzaju działalności, ale od typu towarów i usług. Pod ten obowiązek podlegają przedsiębiorcy, którzy chcą zajmować się działalnością wyłączoną ze zwolnienia podmiotowego VAT bądź przekroczyli limit 200 tys. zł. przychodu w roku podatkowym. Na działalności nierejestrowanej nie ma ryzyka przekroczenia tego limitu, dlatego, aby sprawdzić, czy konieczne jest opłacanie VAT-u, trzeba przyjrzeć się liście elementów wyłączonych ze zwolnienia podmiotowego VAT.

Jak najbardziej. Posiadając wystarczające dokumenty, fakturę z danymi imiennymi, możemy bez problemu rozliczyć koszt telefonu.

Zasadniczo na działalności nierejestrowanej nie zgłaszamy się do ZUS-u. Nie opłacamy składek zdrowotnych, społecznych. Jednak jesteśmy traktowani jako osoba fizyczna, która może dobrowolnie zgłosić się do ZUS-u i płacić składki emerytalno-rentowe, jeżeli chce.

Oczywiście. Podatek płacimy od dochodu, a nie przychodu. Gdybyśmy kupowali towary i sprzedawali je bez ujmowania kosztów, rozliczenie nie byłoby korzystne. Koszty, które ponosimy, żeby ten rowar uzyskać, rozliczamy na koniec roku.

Przy takiej działalności rozliczamy pełen przychód i robimy to raz w roku, na druku PIT-36. Jeśli pracujesz na umowę o pracę, zwróć uwagę na to, że ten druk się zmienia – rozliczenie z umowy o pracę składa się na Picie 37, natomiast w przypadku prowadzenia dodatkowo działalności nierejestrowanej trzeba skorzystać z PIT-u 36.

Niestety nie. Podwójny limit dotyczy pierwszej stawki na skali podatkowej. W przypadku prowadzenia działalności nierejestrowanej każda osoba ma swój limit, którego nie można pomnożyć.

Nie. Ulga dla młodych nie obejmuje działalności nierejestrowanej.

Istnieją ograniczenia ze względu na VAT. Osoba niezarejestrowana do VAT-u ma możliwość skorzystania z limitu do 50 tysięcy złotych na sprowadzenie towarów z Unii Europejskiej, bez konieczności rejestracji. Sytuacja komplikuje się, jeżeli sprowadzane towary podlegają pod VAT w Polsce, jak na przykład elektronika, komputery, wyroby z metalami szlachetnymi, kosztowności, produkty kosmetyczne, toaletowe. Osoby zarejestrowane do VAT-u w Polsce nie mają możliwości skorzystania z tego limitu i są zobowiązane do rejestracji do VAT-u unijnego.

Jest to możliwe. Co więcej, istnieje szansa, by koszt związany z takim wynajmem lokalu wrzucić później do rozliczenia.