Interpretacje podatkowe – moment powstania przychodu u agenta ubezpieczeniowego

Interpretacja indywidualna z dnia 19.01.2012, sygn. ITPB1/415-1052/11/DP, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Kiedy powstanie u agenta ubezpieczeniowego przychód z działalności gospodarczej – czy w miesiącu wykonania usługi, czy w miesiącu wystawienia faktury, zatwierdzonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe? Czy przychód za usługi pośrednictwa wykonane w czerwcu, należy ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w czerwcu, czy dopiero w lipcu, np. 25 lipca z chwilą wystawienia faktury? Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2011 r. (data wpływu 19 października 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 11 stycznia 2012 r. (data wpływu 16 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu powstania przychodu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu powstania przychodu.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 11 stycznia 2012 r. (data wpływu 16 stycznia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą zaklasyfikowaną, jako działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych – PKD 6622Z. Dochód uzyskany z ww. działalności rozlicza na zasadach ogólnych, prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów. Podatek dochodowy opłaca miesięcznie. W ramach działalności gospodarczej świadczy usługi pośrednictwa finansowego w ramach umów agencyjnych, polegające na sprzedaży produktów towarzystw ubezpieczeniowych. Za wykonane usługi otrzymuje prowizję. Sposób rozliczenia wynagrodzenia określa umowa z towarzystwem ubezpieczeniowym. Niektóre towarzystwa wystawiają rachunki w imieniu Wnioskodawcy. Potwierdzoną informację o prowizji za wykonaną usługę Wnioskodawca często otrzymuje w następnym miesiącu. Usługa pośrednictwa wymaga rozliczenia sprzedanych polis, a zatem momentem dokonania tego rozliczenia jest dzień, w którym usługa pośrednictwa za dany okres została w całości wykonana. Agent jest uzależniony w fakturowaniu swojej usługi od towarzystwa ubezpieczeniowego, które musi zaakceptować i zatwierdzić wykonane usługi. Wykonanie usługi musi być zaakceptowane przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Usługi rozliczane są miesięcznie, Są to usługi ciągłe, rozliczane okresowo. Zdarzają się sytuacje, że rozliczenie prowizji przez ubezpieczycieli następuje około 20-tego lub po dwudziestym w następnym miesiącu, np. za miesiąc czerwiec 2011 roku dopiero 25 lipca 2011 r. Może się również zdarzyć, że prowizja za zawarte umowy ubezpieczenia w danym miesiącu rozliczana jest do wypłaty ubezpieczycieli, dopiero po kilku miesiącach (ze względu na nieścisłości w dokumentach).

Na dzień rozliczenia podatku dochodowego, tj. na dzień 20-tego następnego miesiąca, Wnioskodawca ewidencjonuje wszystkie rachunki wystawione w Jego imieniu przez towarzystwa ubezpieczeniowe i te, które sam wystawia a są zaakceptowane przez ubezpieczycieli. Późniejsza data wystawienia rachunku wymusza na Wnioskodawcy konieczność dokonania korekty wcześniejszego rozliczenia i ponownego obliczenia podatku za dany miesiąc. W związku z tym podatek dochodowy opłaca do 20 -tego następnego miesiąca na podstawie danych, które posiada na dany dzień. Następnie po ponownym obliczeniu podatku, z uwzględnieniem dokumentów, które wcześniej nie zostały zaksięgowane koryguje przychód i dopłaca podatek wraz z należnymi odsetkami na dzień wpłaty (chyba, że ich wartość nie przekracza 6,60 zł). Wnioskodawca uważa, że postępuje zgodnie z przepisami. Spóźnienia dotyczące dopłaty podatku dochodowego nie są celowe, lecz wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej. Ponieważ w podatku dochodowym nie składa się deklaracji miesięcznych, Wnioskodawca nie ma możliwości złożenia skutecznej korekty deklaracji wraz z dołączonym uzasadnieniem przyczyn naniesienia poprawek. Zatem uważa, że ponowna weryfikacja rozliczenia i dopłata podatku działa tak samo jak skutecznie złożona korekta deklaracji a podatnik, który złoży skuteczną korektę deklaracji, nie może być ukarany za uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Kiedy powstanie u agenta ubezpieczeniowego przychód z działalności gospodarczej – czy w miesiącu wykonania usługi, czy w miesiącu wystawienia faktury, zatwierdzonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe… Czy przychód za usługi pośrednictwa wykonane w czerwcu, należy ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w czerwcu, czy dopiero w lipcu, np. 25 lipca z chwilą wystawienia faktury…

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód z tytułu wykonanej usługi finansowej należy wpisać do księgi podatkowej w kolumnie 7 Wartość sprzedanych towarów i usług w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, tj. w miesiącu, za który następuje rozliczenie. O dacie wykonania usługi nie decyduje data wystawienia rachunku. Przychód powstaje w ostatnim dniu miesiąca, za który wystawiono rachunek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast w oparciu o przepis art. 14 ust. 1c ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

wystawienia faktury albo uregulowania należności.

W myśl ww. przepisu przychód podatkowy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Wyjątek od tej zasady stanowi:

wystawienie faktury przed datą wydania towaru, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień wystawienia faktury, uregulowanie należności przed wydaniem towaru, zbyciem prawa lub wykonania usługi albo częściowym wykonaniem usługi datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień otrzymania należności.

Przytoczony powyżej przepis należy traktować jako generalną zasadę określającą moment powstania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wyjątek od tak skonstruowanej zasady wprowadza art. 14 ust. 1e, 1h oraz 1i powołanej ustawy. Stosownie do treści art. 14 ust. 1e ww. ustawy, jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Przepis ten stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 14 ust. 1h ustawy).

Jak stanowi art. 14 ust. 1i ustawy, w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Zatem, w sytuacji, gdy postanowienia umowy, która jest wykonywana stale, w dłuższym określonym bądź nieokreślonym czasie, przewidują, iż wynagrodzenie wypłacane będzie w okresach rozliczeniowych, to przychód z tytułu usług wykonywanych w ramach tej umowy powstaje zawsze w ostatnim dniu okresu wskazanego w umowie (lub na fakturze) jako okres rozliczeniowy.

Należy zauważyć ponadto, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia usług ciągłych.

Istotną okolicznością w tym wypadku świadczącą o momencie powstania przychodu jest określenie w łączącej strony umowie lub na wystawionej fakturze, jakiego okresu dotyczy czynność będąca jej przedmiotem. Wynika z tego, że określenie okresu rozliczeniowego pozostaje wyłącznie w gestii stron, które łączy stosunek cywilnoprawny. Wobec powyższego, data powstania przychodu zależy od postanowień umowy co do terminu dokonywania rozliczeń, a nie od daty wykonania świadczenia lub wystawienia faktury.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że zawierając umowę agencyjną strony ustaliły, iż Wnioskodawca będzie rozliczany z uzyskanych dochodów miesięcznie, bowiem świadczone przez Wnioskodawcę usługi są usługami ciągłymi, rozliczanymi okresowo. Zatem – niezależnie od innych postanowień zawartych w umowie -przychód ze świadczenia usług powstaje w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, tj. w miesiącu, za który następuje rozliczenie.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy, za moment powstania przychodu uznać należy w przedmiotowej sprawie ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego umownie, tj. ostatni dzień miesiąca, za który wystawiono fakturę.