Jak wygląda dofinansowanie wynagrodzeń osób z niepełnosprawnościami w 2024 roku?

O tym, co reguluje rozporządzenie i jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać dofinansowanie wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika, przeczytasz w niniejszej artykule.

Czym jest niepełnosprawność?

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych reguluje kwestie związane z niepełnosprawnością. Według tejże ustawy niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności:

• Znaczny – zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji;
• Umiarkowany – zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;
• Lekki – zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnościami

Pracodawca zobowiązany jest do:

• skierowania na badania pracownika w celu uzyskania orzeczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy przez pracownika na danym stanowisku pracy;
• przestrzegania godzin pracy pracownika niepełnosprawnego, co oznacza, że taki pracownik nie może pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo;
• przestrzegania godzinowych stawek wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na skrócone normy czasu pracy ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm;
• uznania za sztywne normy czasu pracy;
• powstrzymywania się od zatrudniania osoby niepełnosprawnej w godzinach nadliczbowych i porze nocnej;
• przyznania przerw pracownikowi niepełnosprawnemu, tj. jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, to pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy;
• przyznania pracownikowi niepełnosprawnemu dodatkowego wypoczynku w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym;
• poszanowania prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego;
• poszanowania prawa do płatnego zwolnienia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz do roku bądź w celu wykonania badań specjalistycznych zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy;
• udzielenia wynagrodzenia za zwolnienie od pracy;
• przystosowania stanowiska pracy, toalet, itp.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami

Z dniem 1 sierpnia 2024 r. zaczęło nowe obowiązywać rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2024 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Reguluje:

• szczegółowe warunki udzielania oraz tryb przekazywania miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych;
• terminy składania i wzory miesięcznych informacji oraz wniosków o wypłatę wynagrodzenia;
• wymogi, jakie muszą spełniać pracodawcy, przekazując dokumenty w formie elektronicznej przez teletransmisję danych.

Pracodawcy uprawnieni do otrzymania dofinansowania

W przepisach art. 26a–26c z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych uregulowano instytucję miesięcznego dofinansowania wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, nazwanego przez ustawodawcę miesięcznym dofinansowaniem.

Pracodawcy zatrudniającego niepełnosprawnego pracownika przysługuje ze środków PFRON miesięczne dofinansowanie do jego wynagrodzenia pod warunkiem, że pracownik ten znajduje się w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych.

Przeczytaj więcej na temat: Uprawnienia niepełnosprawnego pracownika

Pracodawcy nieuprawnieni do otrzymania dofinansowania

Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje pracodawcy:

• posiadającemu zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczające ogółem kwotę 100 zł;
• zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%;
• na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury;
• jeżeli wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego nie zostało przekazane na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych;
• jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni;
• jeżeli środki na wynagrodzenie pochodzą ze środków publicznych.

Kwota dofinansowania wynagrodzenia

Kwoty dofinansowania wynoszą:

• 2 400 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 1 350 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 500 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Kwoty, o których mowa powyżej, w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami, którym orzeczono chorobę psychiczną (02-P), upośledzenie umysłowe (01-U), całościowe zaburzenia rozwojowe (12-C) lub epilepsję (06-E) oraz niewidomych w stopniu znacznym i umiarkowanym (04-O), zwiększa się o:

• 1 200 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do znacznego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 3 600 zł);
• 900 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 2 250 zł);
• 600 zł – w przypadku osób z niepełnosprawnością zaliczoną do lekkiego stopnia niepełnosprawności (w sumie kwota dofinansowania wynosi 1 100 zł).

Należy zapamiętać, że:

• kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, nie może przekroczyć 75% tych kosztów;
• miesięczne dofinansowanie wypłaca PFRON w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy pracownika;
• miesięczne dofinansowanie przysługuje na osoby z niepełnosprawnościami z tytułu zatrudnienia, ujęte w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi PFRON;
• gdy pracownik z niepełnosprawnością jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy w wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym ogółem pełnego wymiaru czasu pracy, to miesięczne dofinansowanie przyznaje się na tę osobę pracodawcom, u których jest ona zatrudniona, w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy tej osoby.

Zwrot kosztów zatrudnienia lub szkolenia pracowników pomagających pracownikom z niepełnosprawnościami

Pracodawca, który zatrudnia pracownika z niepełnosprawnością, może otrzymać zwrot z PFRON z tytułu poniesienia:

• miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi z niepełnosprawnością w pracy;
• kosztów szkolenia tych pracowników.

Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy

Na wniosek pracodawca może otrzymać ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, pod warunkiem że przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę z niepełnosprawnością zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu.

Wniosek o dofinansowanie

Aby uzyskać dofinansowanie, należy:

• złożyć do PFRON-u w formie dokumentu elektronicznego bądź pisemnego:
  • miesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników z niepełnosprawnościami;
  • wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc;
• złożyć wniosek Wn-D wraz z informacją INF-D-P (oraz formularzem INF-O-PP lub INF-O-PR) w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą, przykładowo wniosek o dofinansowanie za wynagrodzenie za lipiec 2024 roku należy złożyć do 26 sierpnia 2024 roku;
• przesłać wraz z pierwszym wnioskiem pracodawcy:
  • kopie aktualnych dokumentów potwierdzających:
    • pełną nazwę pracodawcy, a także jej skrót, o ile posiada;
    • numery REGON i NIP, o ile ich nadanie wynika z przepisów prawa;
    • upoważnienie osoby przesyłającej dokumenty do występowania w imieniu pracodawcy, jeżeli pracodawca nie przesyła dokumentów osobiście;
    • zgłoszenie zawierające imię, nazwisko, numery telefonu i faksu oraz adres poczty elektronicznej osoby odpowiedzialnej za kontakty z PFRRON-em.

PFRON w terminie 25 dni o prawidłowego wniosku o wypłatę dofinansowania przekazuje na rachunek bankowy pracodawcy miesięczne dofinansowanie w ustalonej kwocie oraz informuje pracodawcę o sposobie jej ustalenia, jeżeli kwota ta różni się od kwoty wskazanej we wniosku.

PFRON po otrzymaniu informacji i wniosku:

• sprawdza je pod względem rachunkowym i formalnym oraz, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, informuje pracodawcę o uznaniu wniosku za kompletny i prawidłowo wypełniony albo o stwierdzonych nieprawidłowościach dotyczących wniosku i wzywa do ich usunięcia wraz z pouczeniem o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania w przypadku ich nieusunięcia;
• ustala, czy pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu w wysokości przekraczającej ogółem kwotę 100 zł;
• ustala kwotę przysługującego dofinansowania;
• przekazuje ustaloną kwotę dofinansowania na rachunek bankowy pracodawcy;
• informuje pracodawcę pisemnie o numerze referencyjnym programu pomocowego, na podstawie którego pomoc ta jest udzielana.

Podsumowanie

Zatrudnienie pracownika z niepełnosprawnością niesie za sobą szereg dodatkowych obowiązków spoczywających na pracodawcy. Ale żeby zachęcić do zatrudniania osób z niepełnosprawnością, ustawodawca przewidział szereg możliwości ułatwiających ich zatrudnienie, przykładowo możliwość uzyskania dofinansowania ich wynagrodzeń, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych.

A jeśli zastanawiasz się, jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy chcącym zatrudnić osobę niepełnosprawnym, to przejdź tutaj.