Jak wygląda rynek VC w Polsce i jakie perspektywy go czekają?

Jak wygląda rynek VC w Polsce?

Do połowy marca 2019 roku polskie startupy zebrały ponad 75 milionów złotych, czyli więcej niż w jakimkolwiek kwartale w 2018 roku.

Zostały sfinalizowane dwie duże transakcje:

• Packhelp (znany w Polsce jako Zapakuj.to), który umożliwia samodzielne projektowanie i zamawianie spersonalizowanych opakowań pozyskał 38 mln zł.
• Tylko, stojący za aplikacją mobilną, która dzięki wykorzystaniu technologii AR pomaga w urządzaniu wnętrz zdobył 12 mln zł.

Zamkniętych zostało również kilka mniejszych rund inwestycyjnych (m.in. Fluentbe, Szopi.pl, Archdesk, Usarya Polska).

Venture capital, inaczej kapitał wysokiego ryzyka przeznaczony jest dla firm technologicznych, które już funkcjonują na rynku, mają wypracowany model działania i duży potencjał rozwoju. Eksperci z Inovo Venture Partners przeanalizowali wszystkie dostępne informacje publikowane w latach 2017- 2018, by sprawdzić, jak rozwija się ten rynek nad Wisłą.

Wnioski pokazują, że sporo jest do zrobienia.

Rynek VC w Polsce jest mało przejrzysty, brakuje spójnych i konkretnych danych, które znajdują się w jednym miejscu. Zagranicznym inwestorom nieznającym dobrze polskiego rynku, trudno się odnaleźć w polskich realiach i dlatego rodzimym funduszom nie jest łatwo ich przyciągać i zachęcić do finansowania – Julia Krysztofiak-Szopa, prezes Startup Poland.

Jak polski VC prezentuje się na tle innych krajów Europy?

Według stowarzyszenia Invest Europe wartość inwestycji typu VC przeprowadzonych w 2017 roku na polskim rynku odpowiadała za 0.011 proc. całości PKB. Jest to wynik gorszy niż ten uzyskany przez chociażby Węgry (0.021 proc.) czy Danię (0.032 proc.), a także niższy niż średnia dla całej Europy, która wyniosła 0.039 proc.

Z analizy przeprowadzonej przez ekspertów z Inovo Venture Partners wynika, że rzeczywisty udział inwestycji VC w nominalnym produkcie krajowym brutto w roku 2017 jest bliższy 0.020 proc. Nie zmienia to jednak pozycji Polski w rankingu, co więcej, w 2018 roku wartość ta spada już do poziomu ok. 0.010 proc.

Wartości inwestycji jako procentowy udział w PKB, według Inovo Venture Partners

Wydatki w sektorze venture capital w 2018 roku wyniosły 190 miliardów dolarów, co oznacza ponad 40-proc. wzrost w stosunku do roku poprzedniego. Wbrew światowemu trendowi, w 2018 roku wartość polskich inwestycji tej klasy aktywów zmalała z 396 do 213 milionów złotych, co oznacza spadek o ok. 46 proc.

Jest to związane z końcem okresu inwestycyjnego kilku lokalnych funduszy wspieranych przez Krajowy Fundusz Kapitałowy (KFK) i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). Ponadto, fundusze VC wspierane przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) nie otrzymały jeszcze środków, a co za tym idzie nie rozpoczęły inwestowania – dodaje Michał Rokosz z Inovo Venture Partners.

Czwarty kwartał 2017 roku był najbardziej aktywnym okresem inwestycyjnym ostatnich dwóch lat. Wartość inwestycji przekroczyła wtedy 150 milionów złotych. Odnotowano wejścia kapitałowe w spółki takie jak:

• Brainly (53 mln zł),
• Estimote (24 mln zł).

Z drugiej strony, rok 2017 okazał się być rekordowy pod względem liczby rund finansowania przekraczających wartość 15 mln zł, takie środki otrzymały:

• Docplanner (64.5 mln zł),
• Brainly (53.2 mln zł), Elmodis (20 mln zł),
• PerfectGym (19.3 mln zł),
• Booksy (15.2 mln zł).

Nowe fundusze VC

W 2018 roku w Polsce powstało kilka funduszy, które mogą wesprzeć przedsiębiorców nie tylko kapitałem, ale także kontaktami i know-how. Fundusze te dzielą się na trzy grupy.

Pierwszą są fundusze wspierane przez rodzinne firmy, tzw. Family offices: TDJ Pitango Ventures – wspólna inicjatywa polskiego przedsiębiorstwa TDJ oraz znanego, Izraelskiego funduszu Pitango, Manta Ray VC – fundusz venture capital utworzony przez Sebastiana Kulczyka oraz Fidiasz – fundusz venture capital prowadzony przez Krzysztof Domareckiego.

Do drugiej grupy należą fundusze dokapitalizowane przez European Investment Fund (EIF): Market One Capital oraz Innovation Nest.

Trzecią grupą są międzynarodowe fundusze, które do tej pory nie inwestowały na wczesnych etapach, takie jak: Finch Capital – niderlandzki fundusz inwestujący w całej Europie, wspierany także przez Polski Fundusz Rozwoju oraz Speedinvest – austriacki fundusz, który dokonał już 2 inwestycji w polskie spółki.

Na rynku VC pojawią się nowi gracze

W 2019 roku powstało kilka nowych funduszy (m.in. Inovo Venture Partners – drugi fundusz czy Cogito Capital) gotowych wspierać spółki na nieco późniejszych etapach, a także wiele mniejszych funduszy utworzonych przy pomocy PFR – przy czym warto zaznaczyć, że kolejne tego typu fundusze właśnie się kreują.

– Na pierwszy rzut oka 2018 rok był bardzo niepokojący ze względu na duży spadek. Jeśli weźmiemy jednak pod uwagę, że w zasadzie nie było w tym okresie publicznych środków, a za większość spadku wartościowego odpowiadała mniejsza liczba rund B, to obraz wygląda nieco bardziej optymistycznie. Na bazie naszych analiz planowanej podaży kapitału oraz jakości i etapu rozwoju polskich spółek jesteśmy przekonani, że w 2019 roku i najbliższych latach będzie dużo inwestycji na etapie rundy A, B i późniejszych, co będzie skutkować przebiciem łącznej kwoty 100 milionów dolarów rocznie – mówi Tomasz Swieboda, partner w Inovo.