Każdy marzy o własnym mieszkaniu, domu, działce jednak ich zakup nie zawsze jest możliwy bez zaciągania kredytu. Sama decyzja o kredycie nie zawsze jednak wystarcza. Banki, zanim udzielą kredytu, muszą skrupulatnie zbadać tzw. zdolność kredytową. W dzisiejszej publikacji odpowiemy sobie na pytanie, jak obliczyć dochód netto i skąd wziąć informacje potrzebne m.in. do wniosku o kredyt.
Co to jest zdolność kredytowa?
Pojęcie zdolności kredytowej pojawia się w ustawie Prawo bankowe. Banki uzależniają decyzję o przyznaniu kredytu właśnie w oparciu o informację na temat zdolności kredytowej.
| Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie
|
| Na żądanie banku kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny zdolności kredytowej
|
| Nie ma uniwersalnego wzoru, według którego jest ustalana zdolność kredytowa. Każdy bank kieruje się własną polityką i wytycznymi w tym zakresie i różnie oblicza zdolność kredytową
|
Do wyliczenia zdolności kredytowej uwzględnia się wszystkie źródła dochodów m.in.:
- umowa o pracę,
- umowa zlecenie,
- umowa o dzieło,
- emerytura, renta,
- działalność gospodarcza.
|
Dodatkowo do ustalenia zdolności kredytowej brane są pod uwagę m.in.:
- wiek osoby/osób ubiegających się o kredyt,
- liczba osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym,
- inne zobowiązania np. alimenty, spłata pożyczek, kredyty, limity na kartach kredytowych,
- zobowiązania zaciągnięte w prowadzonej działalności gospodarczej.
|
| Na podstawie zebranych informacji bank bada sytuację kredytobiorcy i dokonuje oceny czy posiada zdolność kredytową. |
Działalność gospodarcza – co bierze pod uwagę bank?
Jeżeli pozarolnicza działalność gospodarcza jest jednym lub jedynym źródłem dochodu, który jest uwzględniany przy ubieganiu się o kredyt, to bank ma prawo żądać wielu szczegółowych informacji na temat naszej firmy. Przede wszystkim chodzi o ustalenie, w jakiej kondycji znajduje się firma. Z punktu widzenia banku istotne będą informacje typu:
| Jak długo jest prowadzona działalność gospodarcza?
|
Im dłuższa jest historia firmy, tym lepiej.
|
| Jak kształtuje się przychód/dochód przykładowo na przestrzeni ostatnich 2 lat
|
W tym przypadku badana jest kondycja firmy, czy nie ma “skoków” dochodów
|
| Brany jest pod uwagę dochód z bieżącego i poprzedniego roku podatkowego
|
Analiza dochodu może wyglądać inaczej w różnych bankach. Może być brany pod uwagę średni miesięczny dochód z bieżącego i poprzedniego okresu
|
| Forma opodatkowania dochodów
|
Przedsiębiorca może prowadzić PKPiR na zasadach ogólnych lub Ewidencję przychodów na ryczałcie. Przedsiębiorcy, którzy opłacają kartę podatkową, nie mają obowiązku prowadzenia żadnej ewidencji. Taki obowiązek wystąpi, jeśli są płatnikami VAT. Najbardziej przejrzysta dla banku jest PKPiR
|
| Weryfikowane są płatności podatków i składek ZUS |
Najczęściej przedsiębiorca ubiega się o kredyt w banku, w którym prowadzony jest firmowy rachunek bankowy. Dzięki temu bank ma wgląd w całą historię przeprowadzanych operacji finansowych przez przedsiębiorcę
|
| Sprawdzane są informacje w BIK
|
Bank sprawdza bazę BIK pod kątem osoby fizycznej, jak i firmy. Ważne będą informacje m.in. na temat terminowego regulowania zobowiązań zaciągniętych w przeszłości lub bieżących
|
| Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej
|
Sprawdzana jest aktualna sytuacja danej branży na rynku, czy nie jest zagrożona z uwagi na sytuację gospodarczą
|
Oczywiście to jest tylko przykładowy katalog informacji, jakie może pozyskiwać bank. Jak już pisaliśmy na wstępie, każdy bank ma swoją politykę kredytową, a co za tym idzie, mogą obowiązywać różne wytyczne i wymagania.
Jak obliczyć dochód netto na podstawie PKPiR w działalności gospodarczej?
W ustawie o podatku dochodowym można przeczytać, że dochód stanowi nadwyżka sumy
przychodów nad kosztami uzyskania przychodów, osiągnięta w roku podatkowym. Jednak w przypadku działalności możliwość ustalenia dochodu jest tylko wtedy, kiedy przedsiębiorca prowadzi PKPiR. Oznacza to, że będzie możliwe wyliczenie dochodu przez przedsiębiorcę, który wybrał opodatkowanie według skali podatkowej i podatkiem liniowym. Nie można wyliczyć dochodu przez osoby opłacające zryczałtowany podatek dochodowy i kartę podatkową. Ale zobaczmy po kolei jak ustalić dochód netto w przypadku zasad ogólnych.
| Ustalanie dochodu brutto na podstawie PKPiR:
|
| Należy zsumować kwotę przychodów w rachunku narastającym
|
| Należy zsumować kwotę kosztów uzyskania przychodów narastająco
|
| Dochód wylicza się jako różnicę pomiędzy sumą przychodów i kosztów, będzie to dochód brutto przed opodatkowaniem
|
| Dochód brutto stanowi podstawę do naliczenia podatku PIT i składki zdrowotnej
|
Na podstawie informacji o dochodzie brutto można ustalić tzw. dochód netto, za który uważa się dochód brutto pomniejszony o podatek i składki ZUS.
Wyliczenie dochodu netto na podstawie PKPiR
Dochód brutto:
- pomniejszony o podatek PIT,
- pomniejszony o składki na ubezpieczenia społeczne, o ile nie były księgowane w kosztach uzyskania przychodów,
- pomniejszony o składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli nie były rozliczone w kosztach podatkowych.
Przedsiębiorca może również zwrócić się do Naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o wysokości przychodu, dochodu, podatku należnego oraz składek na ubezpieczenia wykazanych w podatku dochodowym od osób fizycznych
Jak widać wyliczenie dochodu netto, w przypadku zasad ogólnych nie jest zbyt skomplikowane i wystarczą nam informacje zawarte w PKPiR i wiedza na temat składek ZUS. Co jednak jeśli opłacamy ryczałt lub kartę podatkową?
Jak obliczyć dochód netto na ryczałcie i karcie podatkowej?
W przypadku przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub opłacający kartę podatkową trudno jest ustalić wysokość osiągniętego dochodu z tego tytułu.
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej publikuje w Monitorze Polskim obwieszczenie w sprawie wysokości dochodu za rok podatkowy z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W tym dokumencie wyliczone są przybliżone kwoty dochodu, jednak odnoszą się one do ustalania prawa do świadczeń alimentacyjnych. Nie jest to więc wystarczająca podstawa do uwzględniania dochodu we wnioskach kredytowych.
Trudno jest wyliczyć dochód w przypadku ryczałtu i karty podatkowej, ponieważ ani w jednym, ani w drugim przypadku nie są ewidencjonowane koszty uzyskania przychodów z uwagi na brak takiego obowiązku. Dlatego też w takim przypadku, to banki musiały wypracować metodologię badania zdolności kredytowej przedsiębiorców na ryczałcie i karcie podatkowej. W praktyce może się okazać, że każdy bank będzie przyjmował nieco inne założenia do ustalenia zdolności kredytowej przedsiębiorcy.
| Zryczałtowany podatek dochodowy
|
| Jak można przeczytać na stronach internetowych banków przy ustalaniu zdolności kredytowej przedsiębiorców opłacających ryczałt kwotę dochodu wylicza się procentowo od kwoty uzyskiwane przychodu
|
Dokumentami potwierdzającymi wysokość przychodów będą:
- zeznanie PIT-28 za poprzedni rok podatkowy,
- Ewidencja przychodów za bieżący rok podatkowy
|
| W niektórych publikacjach można przeczytać, że banki przyjmują do obliczania dochodu procent przychodu w granicach od 20% do 80% w zależności od banku
|
| Karta podatkowa
|
| Na karcie podatkowej sprzedaż będzie widoczna tylko u przedsiębiorców, którzy są czynnymi podatnikami VAT, jednak i tak nie stanowi to podstawy do ustalenia dochodu w działalności gospodarczej
|
| Jak można przeczytać w publikacjach banki oceniają zdolność kredytową przedsiębiorcy w oparciu o wysokość comiesięcznego podatku pomnożoną przez określoną przez bank liczbę
|
| Dochód może stanowić np. 7-krotność, 9-krotność czy 10-krotność płaconego podatku
|
Podsumowanie
W dzisiejszej publikacji omówiono temat obliczania dochodu netto na potrzeby ubiegania się przykładowo o kredyt bankowy. Wyjaśniono skąd takie informacje wziąć w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Procedura ubiegania się o kredyt bankowy jest dość złożona i bardzo często wymaga przedłożenia w banku dużej ilości informacji, co pozwala na ocenę zdolności kredytowej. Przed udzieleniem kredytu bank chce mieć pewności, że kredytobiorca będzie wywiązywał się ze swoich zobowiązań.
W przypadku przedsiębiorców dochód netto łatwo jest ustalić na podstawie prowadzonej PKPiR. Dochód brutto pomniejsza się o podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne, o ile składki ZUS nie były rozliczone w kosztach uzyskania przychodów.
W przypadku ryczałtu i karty podatkowej banki wypracowały własne metody na ustalanie dochodu, który brany jest pod uwagę przy udzielaniu kredytu. Na ryczałcie robi się to w oparciu o kwotę uzyskiwanych przychodów a na karcie podatkowej bazuje się na kwocie opłacanego podatku.
Stan prawny na dzień: 09.02.2025 r.
Małgorzata Jagusiak 
Umowy o dzieło pod lupą ZUS. Raport 2021-2023
Dorota Łesak
Świadczenie interwencyjne 2024 – pomoc dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi
Karty podarunkowe dla pracownika – jak rozliczyć?
Przepisy UE a płaca minimalna w Polsce. Jaki wpływ ma dyrektywa UE na minimalne wynagrodzenie Polaków?
