Jak zrekompensować pracownikowi pracę w jego dniu wolnym?

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma normowany czas pracy zagwarantowany przez Kodeks pracy. Pracowników obejmuje pięciodniowy tydzień pracy, a dobowa norma czasu pracy wynosi do 8 godzin. Jeśli się tak zdarzy, że pracownik będzie pracował dłużej ponad te normy, to wówczas przysługuje mu rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych. O tym, w jaki sposób zrekompensować pracownikowi pracę w dniu wolnym opiszemy w dzisiejszej publikacji.

Kodeks pracy a praca w dniu wolnym

W ustawie Kodeks pracy nie określono szczególnych zasad rekompensowania pracy w dniu wolnym. Jest tylko zapis, że ze względu na okoliczności przewidziane w ustawie, a będą to:

• konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• szczególne potrzeby pracodawcy,

pracownikowi przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.

Jeżeli jest to miesięczny okres rozliczeniowy, to pracodawca musi to zrobić w ciągu miesiąca. W każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Jakie systemy czasu pracy są stosowane u pracodawcy, powinno wynikać z przepisów wewnętrznych.

W zależności od przyjętego przez pracodawcę okresu rozliczeniowego udzielenie pracownikowi dnia wolnego musi być zrealizowane w ustalonym przedziale czasowym. Jak można przeczytać na stronie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), prawo do dnia wolnego powstaje niezależnie od ilości godzin zatrudnienia w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy. Nawet jeżeli praca była wykonywana krótko, np. przez 3 godziny, pracownik może domagać się pełnego dnia wolnego w zamian.

Rekompensata za pracę w dniu wolnym

Z uwagi na brak zasad rekompensaty w Kodeksie pracy, jeżeli pracownik nie otrzyma dnia wolnego z uwagi np. na rozwiązanie stosunku pracy lub pobyt pracownika na zwolnieniu lekarskim i spowodowałoby to przekroczenie przeciętnej 40-godzinnej średniotygodniowej normy czasu pracy w okresie rozliczeniowym, praca taka będzie dodatkowo nagradzana.

W takiej sytuacji pracownikowi przysługiwał będzie, oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę:

• dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za pierwsze 8 godzin pracy w sobotę i nadgodziny w porze nocnej,
• dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia za pozostałe godziny.

Jak można przeczytać na stronie PIP, pracodawca musi jeszcze pamiętać o jednej zasadzie.

Mianowicie, że nie może rozliczać czasu pracy pracownikowi poprzez sumowanie miesięcznych okresów, gdzie w jednym okresie rozliczeniowym pracował np. po 35 godzin tygodniowo, a w drugim – po 45 godzin tygodniowo. Takie sumowanie godzin przepracowanych w poszczególnych miesiącach może być zastosowane tylko wówczas, gdy pracodawca wprowadzi przedłużony okres rozliczeniowy czasu pracy. W przypadku 1-miesięcznego okresu rozliczeniowego pracodawca ma obowiązek rozliczyć czas pracy w każdym miesiącu.