Jaki ryczałt dla programisty? 8,5% czy 12%? Stawka ryczałtu dla informatyków?

Ryczałt 12% – kiedy w przypadku programistów?

Które usługi IT podlegają opodatkowaniu 12% stawką podatku wskazuje nam art. 12 ust. 1 pkt 2b ustawy ryczałtowej. Są to usługi:

• związane z wydawaniem:
  • pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,
  • pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
  • pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
  • oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,
• związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0),
• związane z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1),
• objęte grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2),
• związane z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02),
• w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0),
• związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Ustawa ryczałtowa w art. 4 ust. 1 pkt 4 definiuje ponadto, że „ex” przy symbolu danego grupowania PKWiU oznacza, że zakres wyrobów lub usług jest węższy niż określony w tym grupowaniu. Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania przepisu tylko do tej nazwy grupowania.

Kiedy ryczałt 8,5% dla programisty?

Co podlega pod 8,5% stawkę podatku wskazuje art. 12 ust.1 pkt 4 oraz 5 ustawy ryczałtowej. Tym razem jednak nie znajdziemy konkretnego wyliczenia jak przy stawce 12%, a jedynie pojęcie ogólne „przychody ze świadczenia usług”. Te usługi informatyczne, które nie są objęte 12% ryczałtem, podlegają zatem pod 8,5% podatek.

W interpretacjach podatkowych organy skarbowe stwierdzają, że ze stawki 8,5% można skorzystać, ale tylko jeśli dana usługa nie jest związana z oprogramowaniem.

Co znaczy “usługi związane z oprogramowaniem” (62.01.1)?

Ustawa ryczałtowa wprost wskazuje, że „usługi związane z oprogramowaniem (ex. 62.01.1)” podlegają pod 12% stawkę podatku. Co należy rozumieć przez ten zwrot?

W wielu interpretacjach podatkowych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powołuje się na wydane przez GUS wyjaśnienia do PKWiU, które stanowią, że „przez zakwalifikowane według PKWiU 62.01 »Usługi związane z oprogramowaniem« należy rozumieć: pisanie, modyfikowanie, badanie, dokumentowanie i wspomaganie oprogramowania, włączając pisanie zleceń sterujących programami dla użytkowników, rozbudowę, tworzenie, dostarczanie oraz dokumentację oprogramowania wykonanego na zlecenie określonego użytkownika, pisanie programów na zlecenie użytkownika, projektowanie stron internetowych, co jest objęte 12% stawką ryczałtu. Do kodu PKWiU 62.01.11.0 »Usługi związane z z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania« klasyfikuje natomiast działania polegające na projektowaniu i tworzeniu oprogramowania komputerowego na podstawie przedstawionych przez klienta wymagań i specyfikacji, wstępnego testowania zgodności wytwarzanego oprogramowania ze specyfikacją, aktualizacji istniejących systemów informatycznych poprzez usuwanie błędów, wprowadzaniu nowych technologii (wersje oprogramowania, wersje używanych komponentów), zmiany algorytmów w celu poprawy wydajności, tworzeniu nowych funkcjonalności.

Także Wojewódzkie Sądy Administracyjne (WSA) potwierdzają, że zwrot »Usługi związane z oprogramowaniem« nie ogranicza się jedynie do tworzenia lub modyfikacji kodu źródłowego, ale obejmuje także czynności towarzyszące powiązane z oprogramowaniem. WSA orzekają, że »Przepis art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o podatku zryczałtowanym (12% podatek – przyp. red.) nie odwołuje się bowiem do bezpośredniego ani do pośredniego związku z oprogramowaniem, lecz dotyczy usług związanych z oprogramowaniem, co oznacza szerszy zakres działań«. […] W tej regulacji nie ma też mowy o usługach związanych z programowaniem (tworzeniem czy dodawaniem nowych kodów źródłowych programów komputerowych), a związanych z oprogramowaniem (WSA dokonuje rozróżnienia między »programowaniem« a »oprogramowaniem« – przyp.red). Słownik języka polskiego PWN definiuje przymiotnik »związany« jako: mający związek, coś wspólnego z kimś, z czymś. Ponadto zgodnie ze słownikiem wyrazów bliskoznacznych PWN synonimem przymiotnika »związany« jest słowo: zależny. Tym samym usługi związane z oprogramowaniem to usługi, które dotyczą oprogramowania, przy czym sformułowanie »oprogramowanie« ma tu znaczenie szersze niż »program komputerowy«”.

Informatyk na ryczałcie – wyrok NSA

Temat stawki ryczałtu dla programistów był także przedmiotem sporu między przedsiębiorcą a fiskusem, a potem WSA. Sprawa ostatecznie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 23 sierpnia 2024 r. o sygn. II FSK 622/24 orzekł, że pojęcie „usługi związane z oprogramowaniem” obejmuje szerszy zakres działań niż tylko tworzenie kodu. Nawet jeśli podatnik nie pisze nowego oprogramowania, jego usługi mogą być nadal uznawane za związane z oprogramowaniem. Zgodnie z ustawą, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 12% dla przychodów z takich usług (PKWiU ex 62.01.1), a przepisy nie wymagają bezpośredniego ani pośredniego związku z oprogramowaniem.

Przytoczony wyżej wyrok NSA dotyczył przedsiębiorcy, który świadczonym przez siebie zadaniom przyporządkował kod PKWiU 62.01.12.0 oraz wskazał, że do jego zakresu obowiązków nie należy tworzenie oprogramowania. Przytoczmy fragmenty wyroku:

• „Przepis art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy ryczałtowej, w przypadku PKWiU ex 62.01.1 wskazuje na związek świadczonych usług z oprogramowaniem, nie zawężając tych czynności wyłącznie do kwestii programowania. Okoliczność, że do zakresu obowiązków Skarżącego nie należy tworzenie oprogramowania komputerowego, nie jest wystarczającą przesłanką do uznania braku związku świadczonych usług z oprogramowaniem”.
• „Skoro realizowane przez Skarżącego usługi związane są z analizowaniem działania istniejących systemów komputerowych, infrastruktury i danych klienta, utrzymaniem działania systemów komputerowych lub infrastruktury w chmurze, w szczególności w obszarze konfiguracji, aktualizacji, monitoringu i zarządzania systemami oraz usługami, manualną weryfikacją poprawności wdrożenia komponentów procesów systemów komputerowych, tworzeniem dokumentacji technicznej systemów komputerowych i infrastruktury, projektowaniem procedur sterowania dostępem do danych w sieciach i systemach komputerowych, konfigurowaniem narzędzi IT i przygotowaniem użytkowników do pracy z narzędziami IT, w tym migracją danych z innych używanych systemów, zarządzaniem konfiguracją oraz optymalizacją systemów, narzędzi IT i usług w chmurze, analizą wymagań i specyfikacji procesów automatyzacji dla systemów komputerowych oraz ich komponentów na podstawie dokumentacji i specyfikacji systemów dostarczonych przez Usługobiorcę, modelowaniem i projektowaniem logiki automatyzacji dla procesów systemów komputerowych, procesów dostarczania zmian do i w systemach komputerowych oraz ich komponentów, procesów weryfikacji poprawności wdrożeń systemów komputerowych oraz ich komponentów, integrację systemów komputerowych połączonych siecią oraz testowania tej integracji, manualnym testowaniu/ sprawdzeniu poprawności wyników integracji systemów oraz automatycznych procesów w systemach komputerowych, to opisane usługi są związane z oprogramowaniem, a zatem należy je opodatkować 12% ryczałtem”.

Ryczałt w branży IT – kiedy 12% a kiedy 8,5%

Wysokość stawki ryczałtu zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych usług, dlatego konieczne jest każdorazowe przypisanie rodzaju wykonywanych czynności do określonego grupowania PKWiU. Jeśli dla danego PKWiU na podstawie art. 12 ustawy ryczałtowej wykluczymy 12% stawkę ryczałtu, będzie można zastosować 8,5%.

W razie wątpliwości, jaki kod PKWiU tyczy się naszych czynności, można zwrócić się do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi o wydanie odpowiedniej informacji. Można to zrobić, wysyłając pismo pocztą lub wypełniając formularz elektroniczny na stronie internetowej Ośrodka.

Przypomnijmy tutaj, aby nie mylić kodu PKD z kodem PKWiU. Choć są one zbliżone, to stosowane są w innych celach:

• PKD to klasyfikacja (rodzaju) działalności, należy go podać w CEIDG.
• PKWiU to klasyfikacja produktów (wyrobów lub usług). PKWiU jest istotny przy ustalaniu stawki ryczałtu, stawki VAT, zwolnienia z podatku czy z kasy fiskalnej. Nie trzeba go nigdzie zgłaszać.

Jak widzimy, stosowanie przez programistów ryczałtu w wysokości 8,5% może być ryzykowne, dlatego zaleca się ostrożność i weryfikację, czy świadczone usługi nie są związane z oprogramowaniem.

Zakończmy nasz artykuł ważnym stwierdzeniem, które coraz częściej pojawia się w orzecznictwie: „Okoliczność, iż wykonywane przez podatnika czynności nie polegają na pisaniu nowego kodu oprogramowania, nie oznacza braku związku świadczonych usług z oprogramowaniem”.

Warto wystąpić o indywidualną interpretację podatkową, ponieważ podatnicy w podobnych sprawach otrzymują sprzeczne interpretacje, a jedynie ta wydana dla nas będzie nas chronić.