Utrata prawa do rozliczenia podatkiem liniowym- kiedy następuje?

Utrata prawa do rozliczenia podatkiem liniowym - omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Podatek liniowy cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców, którzy osiągają wysokie dochody i jednocześnie chcą rozliczać koszty uzyskania przychodów. Przy skali podatkowej, jeśli nasze dochody przekroczą 120.000 zł musimy zapłacić 32% podatek. Natomiast wybierając podatek liniowy, bez względu na osiągane dochody zawsze zapłacimy podatek 19%. W dzisiejszej publikacji opiszemy, kiedy przedsiębiorca utraci prawo do rozliczania podatkiem liniowym.

Opodatkowanie podatkiem liniowym – kto może je wybrać?

Opodatkowanie podatkiem liniowym może wybrać każda osoba, która:

prowadzi działalność gospodarczą,
uzyskuje dochody z działów specjalnych produkcji rolnej,
jest wspólnikiem spółki, w której wspólnikami są osoby fizyczne.

Wybierając podatek liniowy przedsiębiorca ma prawo do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, które mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Obowiązkiem przedsiębiorcy jest prowadzenie podatkowej książki przychodów i rozchodów (PKPiR), w której dokonuje zapisów w porządku chronologicznym. Przedsiębiorcy na liniówce obowiązkowo sporządzają remanent, który określany jest również, jako spis z natury, na koniec każdego roku podatkowego. Przy ustalaniu dochodu rocznego uwzględniane są różnice remanentowe, które wylicza się jako różnicę pomiędzy remanentem początkowym a końcowym. Po zakończeniu roku podatkowego przedsiębiorca dokonuje rozliczenia dochodu rocznego się w zeznaniu PIT-36L. Od wszystkich dochodów osiągniętych w prowadzonej działalności osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zapłaci 19% podatek dochodowy.

Kiedy możliwe jest wybranie podatku liniowego?

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność mogą zmieniać formę opodatkowania co roku. Zobaczmy, kiedy dokonać wyboru podatku liniowego.

Podatek liniowy można wybrać:
W momencie rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG
Po zakończeniu roku podatkowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyskał pierwszy przychód. Jeśli pierwszy przychód uzyskał w grudniu to zmiany można dokonać najpóźniej do 31 grudnia
Począwszy od 2022 roku wybór formy opodatkowania ma również wpływ na zasadę rozliczania składki zdrowotnej. Pomimo braku przychodu przedsiębiorca ma obowiązek comiesięcznej wpłaty składek do ZUS. Przeciąganie decyzji o zmianie formy opodatkowania w czasie może skutkować obowiązkiem składania korekt deklaracji do ZUS

Oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym składa się do naczelnika urzędu skarbowego lub za pośrednictwem CEIDG. Wybór tej formy opodatkowania dotyczy również lat przyszłych, chyba że przedsiębiorca w kolejnym roku podatkowym zrezygnuje i zawiadomi o tym fakcie urząd skarbowy.

Kiedy przedsiębiorca nie będzie mógł wybrać opodatkowania podatkiem liniowym?

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w dość precyzyjny sposób wskazuje, kiedy przedsiębiorca nie może wybrać opodatkowania podatkiem liniowym.

Wybór podatku liniowego nie jest możliwy jeżeli:

Przedsiębiorca uzyska w działalności gospodarczej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy

Czynności te będą takie same, jak te wykonywane w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy

Czynności będą wykonywane w ciągu jednego roku podatkowego, pod pojęciem roku podatkowego należy rozumieć rok kalendarzowy

To wyłączenie dotyczy również wspólników spółek osobowych, jeżeli chociażby jeden ze wspólników w tym samym roku podatkowym wykonywał czynności w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy

Dla lepszego zrozumienia tych przepisów zobrazujemy to na przykładach.

Przykład 1

Pan Michał jest informatykiem zatrudnionym w firmie na umowę o pracę. W 2023 roku podjął decyzję o założeniu własnej działalności gospodarczej, w której również będzie świadczył takie usługi. Podjął decyzję o wybraniu opodatkowania podatkiem liniowym. W tej sytuacji musi pamiętać, że do końca 2023 roku nie będzie mógł świadczyć usług informatycznych na rzecz byłego pracodawcy.

Przykład 2

Pani Ilona jest zatrudniona na umowę o pracę ale chce również otworzyć własną działalność gospodarczą i wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym. W obecnej firmie świadczy usługi reklamowe i działalność gospodarcza też będzie oznaczona takim kodem PKD. W tym przypadku, jeżeli pani Ilona otworzy działalność w 2023 roku, to musi pamiętać, że do końca tego roku nie może przyjmować zleceń na usługi reklamowe od firmy, w której jest zatrudniona.

Przykład 3

Pan Piotr został wspólnikiem trzyosobowej spółki, z której dochody chciałby opodatkować podatkiem liniowym. Spółka będzie świadczyła usługi stolarskie. Jednym z przyszłych kontrahentów jest firma, w której wspólnik pana Piotra jest zatrudniony w 2023 roku na umowę o pracę. Jeżeli w 2023 roku byłyby wystawiane faktury na usługi stolarskie dla firmy, w której pracuje jeden ze wspólników, to pan Piotr i pozostali wspólnicy nie mogliby wybrać podatku liniowego. Taki wybór byłby możliwy dopiero począwszy od 2024 roku.

Przykład 4

Pan Jakub jest zatrudniony na umowę o pracę w ramach, której świadczy usługi projektowe. Pozostając w zatrudnieniu chce otworzyć własną firmę, w której będzie wykonywał roboty budowlane. W takim przypadku jeśli zdecyduje się na wybór podatku liniowego i będzie wykonywał czynności na rzecz obecnego pracodawcy, to nie będzie to kolidowało z przepisami, ponieważ charakter wykonywanych czynności w ramach prowadzonej działalności i pracy na etacie jest inny.

Przykład 5

Pani Helena jest zatrudniona na umowę zlecenia w firmie jako księgowa. W 2023 roku chce otworzyć własne biuro rachunkowe, w którym będzie również świadczyła usługi na rzecz firmy, w której wcześniej była zatrudniona na zlecenie. Jeśli pani Helena będzie chciała wybrać podatek liniowy w działalności gospodarczej, to nie ma ku temu przeciwwskazań, ponieważ w firmie była zatrudniona na zlecenie a nie umowę o pracę.

Utrata prawa do rozliczenia podatkiem liniowym

Jeśli z jakiś powodów dojdzie do utraty prawa do rozliczania podatkiem liniowym, to przedsiębiorca w tym roku podatkowym traci prawo do opodatkowania w tej formie. Zgodnie z ustawą o PIT będzie obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych według zasad, jakie obowiązują na skali podatkowej.

Utrata prawa do podatku liniowego w trakcie roku podatkowego rodzi obowiązek rozliczenia dochodu za cały rok podatkowy, bez względu na to, w którym momencie dojdzie do tej sytuacji

Przykład 6

Pan Szymon wybrał na 2022 rok opodatkowanie podatkiem liniowym, w prowadzonej działalności świadczy usługi projektowe. W październiku 2022 roku zatrudnił się na umowę o pracę i wykonywał takie same czynności, jak w prowadzonej działalności gospodarczej. W listopadzie 2022 r. zawarł ze swoim pracodawcą umowę na wykonanie projektu w ramach działalności gospodarczej, a przychód z tego tytułu uzyskał w grudniu. W tej sytuacji pan Szymon utracił prawo do podatku liniowego i musi cały 2022 rok rozliczyć na skali podatkowej.

Utrata prawa do podatku liniowego w trakcie roku podatkowego oznacza dla przedsiębiorcy konieczność rozliczenia dochodu za cały rok podatkowy według skali podatkowej

Podatek będzie naliczany według stawki 12% do kwoty dochodu 120.000 zł i 32% powyżej tej kwoty

Przedsiębiorca w takim przypadku musi jeszcze pamiętać, że zmieni się zasada obliczenia rocznej składki zdrowotnej, którą trzeba będzie zapłacić w wysokości 9% od uzyskanej kwoty dochodu a nie 4,9%, tak jak to ma miejsce na podatku liniowym

Przedsiębiorca nie odliczy zapłaconej składki zdrowotnej na skali podatkowej. W przypadku podatku liniowego można w 2023 roku odliczyć maksymalnie 10.200 zł zapłaconej składki zdrowotnej

Świadczenie usług na rzecz byłego pracodawcy w nowym roku podatkowym

Tak jak sobie to powiedzieliśmy wcześniej utrata prawa do podatku liniowego dotyczy tylko jednego roku podatkowego. A to oznacza, że jeżeli przedsiębiorca będzie wykonywał takie same usługi jak w prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w kolejnym roku podatkowym, to może być opodatkowany podatkiem liniowym.

Przykład 7

Pan Roman był zatrudniony na umowę o pracę, jako mechanik samochodowy. W 2022 roku postanowił otworzyć swój warsztat samochodowy i w tym samym roku zwolnił się z pracy. W działalności wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. W 2023 roku otrzymał zlecenie od byłego pracodawcy na naprawę samochodu. W takim przypadku pan Roman nie utraci prawa do podatku liniowego, ponieważ przyjął zlecenie już w kolejnym roku podatkowym.

Utrata prawa do rozliczenia podatkiem liniowym – podsumowanie

Osoby, które planują rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej, w której wybiorą opodatkowanie podatkiem liniowym muszą zwrócić szczególną uwagę, czy przypadkiem nie będą wykonywały na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, takich samych czynności w jednym roku podatkowym. Dość często słyszy się o praktyce zachęcania pracowników do otwierania własnej firmy, w której wykonywane są takie same usługi, również dla byłego pracodawcy. W niektórych przypadkach może to się okazać pułapką dla przyszłego przedsiębiorcy, który nie będzie mógł w dowolny sposób opodatkować swojej działalności. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy takie czynności będą wykonywane cyklicznie, czy będzie to jednorazowa usługa, przepisy w tym zakresie są bezwzględne. Ważne jest, że dotyczy to tylko osób, które pozostają lub pozostawały w zatrudnieniu na umowę o pracę. W praktyce oznacza to, że nawiązanie współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej nie rodzi już takich konsekwencji na gruncie rozliczeń w podatku dochodowym.