Metody amortyzacji środka trwałego

Amortyzacja oznacza zmniejszenie się wartości środka trwałego w pewnym okresie, w wyniku użytkowania lub starzenia się. Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym (to znaczy nie pociąga za sobą wydatków w bieżącym okresie). Ustawa o rachunkowości nie określa jakimi metodami należy amortyzować środki trwałe. Wybór metody amortyzacji ustawodawca pozostawił przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca przed rozpoczęciem amortyzacji ustala wartość początkową środka trwałego, wybiera jedną z dopuszczalnych metod amortyzacji dla konkretnego środka trwałego i wybraną metodę wykorzystuje przez cały okres jego używania w firmie. W trakcie amortyzacji płatnicy nie mają możliwości zmiany uprzednio wybranej metody amortyzacji. Mają jedynie możliwość zmieniać stawki amortyzacyjne w ramach tej samej metody.W świetle przepisów podatkowych można wymienić amortyzację przy zastosowaniu:

metody liniowej
metody degresywnej
stawek amortyzacyjnych ustalonych indywidualnie
metody jednorazowej amortyzacji

Amortyzacja – metoda liniowa

Metoda liniowa amortyzacji to najprostsza, podstawowa metoda jej dokonywania. Polega na naliczaniu odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Oznacza to, że co miesiąc naliczamy równe raty amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia do ewidencji, do całkowitego zamortyzowania albo sprzedaży, likwidacji itp.

Amortyzacja – metoda degresywna

Metoda degresywna amortyzacji pozwala na przyspieszenie amortyzacji niektórych środków trwałych w początkowych okresie. Jest to metoda malejących odpisów amortyzacyjnych. Oparta jest na założeniu, że zużycie środka trwałego a zwłaszcza zmniejszenie jego wartości następuje w początkowym okresie jego używania szybciej niż w następnych okresach. Dlatego też, odpisy amortyzacyjne są większe w początkowych okresach i zmniejszają się aż do momentu zrównania się z odpisem z metody liniowej. Na początku miesięczne raty amortyzacji można podwyższać współczynnikiem nie wyższym niż 2,0, a w następnych latach nalicza się je od wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej metodą liniową, podatnicy dokonują dalszych odpisów zgodnie z amortyzacją liniową. Można objąć amortyzacją degresywną Środki Trwałe należące do 3,4,5,6 i 8 grupy oraz środki transportu oprócz samochodów osobowych. W grupach tych znajdują się następujące przedmioty: • grupa 3: kotły i maszyny energetyczne • grupa 4: maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania • grupa 5: specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty • grupa 6: urządzenia techniczne • grupa 7: środki transportu • grupa 8: narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Amortyzacja liniowa dla ŚT używanych i ulepszonych

Podatnicy mogą również skorzystać z przyśpieszonej metody amortyzacji dla środków trwałych używanych i ulepszonych. Jest to jeden ze sposobów na szybsze rozliczenie w kosztach podatkowych wydatków o charakterze inwestycyjnym.

Limit:

Podatnik związany jest ustawowymi limitami minimalnego okresu amortyzacji. Okres amortyzacji nie może być bowiem krótszy niż: 1) dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji: a) 24 miesiące – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł, b) 36 miesięcy – gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50000 zł, c) 60 miesięcy – w pozostałych przypadkach, 2) dla środków transportu, w tym samochodów osobowych – 30 miesięcy, 3) dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 – 10 lat, z wyjątkiem: a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, b) kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych – dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata, 4)dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5 proc. – 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. Stawki amortyzacyjne dla poszczególnych środków trwałych są następujące:

50% jeżeli środek będzie amortyzowany 24 miesiące,
40% jeżeli środek będzie amortyzowany 30 miesięcy,
33% jeżeli środek będzie amortyzowany 36 miesięcy,
20% jeżeli środek będzie amortyzowany 60 miesięcy,
10% jeżeli środek będzie amortyzowany 10 lat.

Warunki korzystania: Stosowanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych jest możliwe tylko wówczas, gdy środek trwały był używany przed nabyciem lub ulepszony przed wprowadzeniem do ewidencji danego podatnika.

Środki trwałe używane:

Środki trwałe, zaliczane do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu (w tym także samochody osobowe) uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy. Z kolei w przypadku budynków i lokali (z wyjątkiem budynków i lokali niemieszkalnych), a także budowli okres wykorzystywania przez poprzedniego właściciela powinien wynosić nie mniej niż 60 miesięcy. Pomimo faktycznego spełnienia wskazanej przesłanki do zastosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych podatnicy mogą mieć trudności z realizacja tej preferencji, ponieważ ustawodawca wymaga, żeby używanie środka trwałego zostało udowodnione albo – w przypadku budynków i lokali – wykazane. Jednocześnie jednak przepisy ustaw o podatkach dochodowych nie dają odpowiedzi w jakiej formie ani w jaki sposób udowodnić, że środek ten był używany.

Środki trwałe ulepszone:

Innym warunkiem umożliwiającym zastosowanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych jest wykazanie, że dany składnik majątkowy, nim został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, został ulepszony. Maszyny, urządzenia, środki transportu (czyli składniki majątku rzeczowego zaliczane do grupy 3-6 i 8 KŚT) uznaje się za ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ten cel stanowiły co najmniej 20 proc. wartości początkowej. W odniesieniu do budynków, lokali i budowli (z wyjątkiem budynków i lokali niemieszkalnych) wydatki na ulepszenie powinny stanowić co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

Ważne

Trzeba pamiętać, że stawkę amortyzacyjną ustala się w momencie zaewidencjonowania środka trwałego i obowiązuje ona przez cały okres amortyzacji danego składnika. Stawki indywidualne sprawdzają się wówczas, gdy działalność gospodarcza wykazuje zysk. Jeśli jednak wykazywana jest strata, przedsiębiorcy starają się raczej przenosić koszty na przyszłe okresy rozliczeniowe, niż generować jeszcze większe straty. Dlatego też ustalenie wysokich indywidualnych stawek amortyzacyjnych nie zawsze będzie korzystne. Wprawdzie obniżenie takich stawek do poziomu ustalonego w wykazie nie jest wprost zakazane przez przepisy, jednak zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne zdecydowanie negatywnie odnoszą się do tego rodzaju działań. Z powyższego wynika, że decyzję o zastosowaniu indywidualnych stawek amortyzacyjnych należy podejmować z uwzględnieniem całokształtu warunków funkcjonowania firmy.

Metoda jednorazowej amortyzacji

Amortyzacja jednorazowa jest to zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów całości ceny nabycia środka trwałego. Jednorazowo można wrzucić w koszty wydatki na zakup środków trwałych z grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych. Z tej metody amortyzacji nie można również korzystać dla wartości niematerialnych i prawnych. Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych, nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Limit:

Z amortyzacji jednorazowej mogą korzystać nowo powstałe firmy oraz tzw „mali podatnicy”. Mogą oni zamortyzować środki trwałe jednorazowo, nie tylko kiedy ich zakup finansowany jest z przychodów firmy, ale również z kredytu czy leasingu. Łączna wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w roku 2012 nie może przekroczyć równowartości kwoty 50 000 euro. Przeliczenia na złote kwoty limitu wyrażone w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym zakupiony środek trwały został zaewidencjonowany, w zaokrągleniu do 1 tys. zł. Tak więc, wyrażona w złotych łączna wartość odpisów amortyzacyjnych w 2012 roku nie może przekroczyć 222 000 zł. Do tego limitu nie wlicza się odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 3,5 tys. zł.

Korzyści z zastosowania jednorazowej amortyzacji:

Metoda jednorazowej amortyzacji jest korzystna dla firm, które mają duży dochód i są małym podatnikiem, a także dla przedsiębiorców dokonujących dużych inwestycji, zwłaszcza w momencie gdy dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej. Kupując środek trwały mają oni możliwość wrzucenia w koszty całość ceny zakupu – dzięki temu pomniejszają podstawę opodatkowania o wartość inwestycji, a co za tym idzie mogą obniżyć kwotę płaconych podatków. Zaoszczędzone środki, które trzeba byłoby poświęcić na wypełnienie zobowiązania podatkowego, przedsiębiorca może przeznaczyć na cele rozwojowe. Przy amortyzacji jednorazowej powinno się jednak przewidywać dochody swojej działalności, gdyż zbyt duże koszty wynikające z zakupów inwestycyjnych mogą spowodować stratę podatkową, która z punktu widzenia ewentualnych przyszłych starań o kredyt lub leasing jest niekorzystna. Wykazana w zeznaniu podatkowym strata, zgodnie z ogólnymi zasadami rozliczania strat dla celów podatkowych, pomniejszy uzyskany przez przedsiębiorcę dochód do opodatkowania przy rozliczeniu w następnych latach. Przedsiębiorca na rozliczenie tej straty i tym samym pomniejszania podstawy opodatkowania ma pięć lat, jednak w danym roku podatkowym może odliczyć maksymalnie 50 proc. tej straty.

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.