Nowe opłaty za czynności adwokatów i radców prawnych – zmiany 2025!

Nowe opłaty czynności adwokatów i radców prawnych

Jak czytamy na oficjalnej stronie rządowej:

• „Rozporządzenie podnosi stawki dla pełnomocników z wyboru. Niezmiennie honorarium dla prawnika ustalane jest z klientem według cen rynkowych w umowie o prowadzenie sprawy. Stawki z rozporządzenia mają natomiast znaczenie, gdy sąd ustala jaki zwrot kosztów poniesionych na pełnomocnika należy się osobie, która wygrywa sprawę. Im wyższe minimum, tym wyższa kwota zwrotu, bardziej zbliżona do faktycznie poniesionych kosztów”;
• „Podwyższenie tzw. urzędówek spełnia natomiast wyrażany od dawna postulat prawników. Powinni być oni odpowiednio wynagradzani również za sprawy prowadzone z urzędu”;
• „Stawki, które mają zostać zmienione, pochodzą z 2015 r. i nie odpowiadają obecnym realiom ekonomicznym. Warto zwrócić uwagę, że od tego czasu wzrósł wskaźnik inflacji, a minimalne wynagrodzenie zwiększyło się z 1750 zł do 4300 zł, a przeciętne z 3900 zł do 8316 zł”.

Tym samym w nowym rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2024 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych podniesiono aż 11 opłat w 2025 roku.

W tym miejscu należy wyjaśnić, czym są stawki minimalne. W orzecznictwie sądowym trafnie pojęcie to zdefiniował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 grudnia 2017 r., sygn. akt II CZ 107/17 wyjaśniając, iż „Pojęcie »stawki minimalne« oznacza, że są to stawki, które wyznaczają najniższą przewidzianą podstawę ustalania opłat, a tym samym – wysokości wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego stanowiącego składnik kosztów procesu. Uznanie, że mimo to wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego jako składnik kosztów procesu może być ustalany poniżej tych stawek, miałoby ten skutek, że przymiotnik »minimalny«, użyty przez prawodawcę, zostałby pozbawiony znaczenia normatywnego”.

Nowe opłaty za czynności adwokatów i radców prawnych 2025

Aktualnie należy brać pod uwagę dwa nowe rozporządzenia dotyczące aż 11 kategorii stawek minimalnych w sprawach prowadzonych przed sądem przez adwokatów i radców prawnych:

• rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (określone na podstawie art. 16 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2024 r. poz. 1564);
• rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (określone na podstawie art. 22(5) ust. 2 i 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 499).

Stawki minimalne dla pełnomocników „z wyboru” w 2025 roku:

Minimalne opłaty czynności adwokatów i radców prawnych 2025 wzrosły aż o 100% i dotyczą wynagrodzenia dla pełnomocnika, tj. adwokatów i radców prawnych z wyboru, i określają stawki za czynności pełnomocników przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiącymi podstawę do zasądzenia przez sądy kosztów zastępstwa prawnego. Należy jednak pamiętać, że główne honorarium za czynności adwokackie i radcowskie ustala zawsze umowa z klientem.

Jak słusznie wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2024 r., sygn. akt II ZOW 23/23: „Zgodnie z art. 16 ust. 1 p.a., opłaty za czynności adwokackie ustala umowa z klientem, niemniej umowa ta jest wiążąca tylko w relacji pomiędzy obrońcą będącym adwokatem i tymże klientem (jego mocodawcą). Ustalona w umowie wysokość opłat za czynności adwokackie nie musi stanowić podstawy zasądzenia przez sąd poniesionych przez tę stronę kosztów zastępstwa prawnego”.

Podsumowanie

Stawki minimalne dla adwokata i radcy prawnego oznaczają najniższą wysokość wynagrodzenia, jaką pełnomocnik może otrzymać za świadczenie swoich usług w zakresie konkretnej sprawy toczącej się przed sądem – stawki określone w rozporządzeniu mają zastosowanie, gdy sąd decyduje o wysokości zwrotu kosztów związanych z pełnomocnikiem dla osoby wygrywającej sprawę. Należy jednak dodatkowo pamiętać o tym, że honorarium (wynagrodzenie) dla pełnomocnika ustalane jest zasadniczo osobno i indywidualnie z klientem, i zależy od specjalizacji pełnomocnika, charakteru i stopnia skomplikowania sprawy oraz czasu poświęconego na jej prowadzenie.