Obowiązek podatkowy w PIT i VAT a karty podarunkowe

Dość powszechną praktyką stosowaną przez firmy jest oferowanie klientom kart podarunkowych, voucherów czy bonów, które uprawniają do wymiany na towar czy usługę. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się, jak powinny być rozliczane transakcje z wykorzystaniem kart podarunkowych na gruncie ustawy PIT i VAT.

Jaką może mieć postać karta podarunkowa?

Pisząc o kartach podarunkowych pamiętajmy, że pod tym pojęciem mogą się kryć także bony, vouchery czy karty przedpłacone, oferowane są przez firmy przy różnych okazjach. Może to być sprzedaż, ale może również dojść do przyznania nagrody w takiej postaci. Bez względu na formę jedno jest pewne, że w momencie rozdysponowania nie dochodzi od razu do wymiany na towary czy usługi. W takim przypadku nie jest prosto ustalić, w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy w PIT i VAT? Czy w momencie sprzedaży karty, bonu czy vouchera, czy dopiero w momencie wymiany na towary lub usługi? Poniżej spróbujemy uporządkować te informacje.

Obowiązek podatkowy w PIT

Z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dowiadujemy się, że obowiązek podatkowy na zasadach ogólnych powstaje w następujący sposób.

Obowiązek podatkowy w PIT – sprzedaż karty podarunkowej

W ustawie o podatku dochodowym nie zostały opracowane szczególne zasady rozliczania sprzedaży bonów/kart/voucherów. Dlatego poniżej zaprezentujemy jedną z interpretacji podatkowych, w której w sposób dość szczegółowy i trafny opisana została zasada powstania obowiązku podatkowego w PIT w przypadku sprzedaży kart podarunkowych. Mowa jest o interpretacji podatkowej sygn. 0114-KDIP2-1.4010.155.2023.2.PP z dnia 3 kwietnia 2023 r., w której można przeczytać m.in., że przedsiębiorca nie powinien rozpoznać przychodu w dacie otrzymania środków pieniężnych za wydanie karty podarunkowej. Dalej czytamy, że za przychód podatkowy w rozumieniu przepisów prawa podatkowego mogą być uznane tylko takie przysporzenia, które mają charakter definitywny, które w sposób bezzwrotny i trwały powiększają majątek firmy. Sama sprzedaż karty podarunkowej nie skutkuje wydaniem towaru ani świadczeniem usługi. Karta podarunkowa nie jest rzeczą ani prawem majątkowym, nie mieści się także w pojęciu usługa. Karta podarunkowa jest substytutem pieniądza i umożliwia jedynie dokonanie zapłaty za świadczenia zrealizowane w przyszłości, które będą polegały na wydaniu towarów/wykonaniu usługi w ramach działalności gospodarczej. W tej interpretacji dość precyzyjnie został opisany schemat związany z ustaleniem momentu powstania obowiązku podatkowego w PIT. Jedno jest pewne, że nie powstanie on w momencie sprzedaży karty podarunkowej.

W interpretacji nr 0112-KDIL2-2.4011.776.2022.3.AG z dnia 02.12.2022 r. została potwierdzona zasada ewidencjonowania na kasie fiskalnej voucherów w dacie sprzedaży. Z jeszcze innej interpretacji podatkowej nr 0114-KDIP2-1.4010.155.2023.2.PP z dnia 03.04.2023 r. dowiadujemy się, że wartość niewykorzystanych kart podarunkowych bądź wartość częściowo wykorzystanych kart będzie stanowiła przychód przedsiębiorcy w dacie utraty ważności tych kart.

Obowiązek podatkowy w VAT

Z ustawy o podatku VAT wynikają nieco odmienne zasady powstania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych.

Bony w ustawie o VAT – powstanie obowiązku podatkowego

Jednak w przypadku podatku VAT pojawia się w przepisach definicja bonu, która będzie się odnosiła również do kart podarunkowych i voucherów. Zobaczmy, jak zostały zdefiniowane bony.

Rozliczanie podatku VAT na takich zasadach potwierdził również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w interpretacji nr 0114-KDIP1-3.4012.614.2023.3.KP z dnia 20.02.2024 r.

Brak realizacji bonu różnego przeznaczenia a podatek VAT

Jeśli się tak zdarzy, że właściciel bonu różnego przeznaczenia nie wykorzysta go w części lub w całości do upływu jego terminu ważności, to rodzi się pytanie co z podatkiem VAT w takiej sytuacji? Z tego tytułu nie przysługuje przecież zwrot wpłaconych środków. Warto w tym miejscu powołać się na interpretację nr 0111-KDIB3-1.4012.658.2023.3.ICZ z dnia 21.11.2023 r. W uzasadnieniu Dyrektor KIS napisał m.in., że w związku z wydaniem bonów różnego przeznaczenia, nie mamy do czynienia z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu w VAT. W konsekwencji, zatrzymane kwoty uzyskane ze sprzedaży niewykorzystanych bonów w całości bądź w części po upływie ważności bonu, nie podlegają opodatkowaniu VAT, bo nigdy nie dochodzi do faktycznego przekazania towarów w zamian za bony. Oznacza to, że niewykorzystana wartość bonu różnego przeznaczenia nie będzie nigdy opodatkowana w VAT. To samo potwierdza Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 30.10.2023 r. nr 0113-KDIPT1-2.4012.596.2023.2.JSZ.

Karta podarunkowa jako nagroda a podatek PIT

Na koniec zajmiemy się rozstrzygnięciem jeszcze jednej kwestii, a mianowicie obowiązkiem płatnika w związku z organizowanym konkursem i przekazaniem zwycięzcom nagród w postaci bonu lub karty przedpłaconej. W interpretacji nr 0114-KDIP3-1.4011.783.2023.1.AK z dnia 30.10.2023 r. opisana została następująca sytuacja. Zwycięzca konkursu otrzyma bon lub kartę podarunkową, którą będzie mógł wymienić na towary. W takim przypadku po stronie organizatora powstaje obowiązek naliczenia 10% podatku od wygranej i odprowadzenie go na rachunek urzędu skarbowego, wchodzi on w rolę płatnika. W tym przypadku dotyczy to bonów różnego przeznaczenia w rozumieniu ustawy o podatku VAT, ale może to odnosić się również do karty podarunkowej czy karty przedpłaconej. W tym przypadku kwota zryczałtowanego podatku dochodowego będzie stanowiła część nagrody należnej zwycięzcy. Dyrektor KIS zgodził się, że po stronie firmy, jako płatnika, powstanie obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego oraz obowiązek wystawienia deklaracji PIT-8AR po zakończeniu roku podatkowego.

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji poruszony został temat kart podarunkowych/bonów w kontekście powstania obowiązku podatkowego w PIT i VAT. Ustalone zostało, że w podatku dochodowym co do zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów, wykonania usługi, wystawienia faktury lub otrzymania płatności. Zaliczka w przypadku kart podarunkowych nie stanowi przychodów do opodatkowania. Wyjątkiem jest zaewidencjonowanie zaliczki na kasie fiskalnej, jeśli przedsiębiorca wybierze taki sposób rozliczania. W przeciwnym razie obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą wydania towarów czy wykonania usługi. Na gruncie podatku VAT karty podarunkowe, vouchery czy bony traktowane są, jak bony jednego lub różnego przeznaczenia. Dystrybucja bonu jednego przeznaczenia oznacza rozliczenie podatku VAT w momencie sprzedaży, natomiast przy bonie różnego przeznaczenia dopiero w momencie wymiany na towary czy usługi. Niewykorzystana wartość bonu różnego przeznaczenia nie będzie opodatkowana w VAT. Poruszony został jeszcze temat rozliczania kart podarunkowych, które stanowią nagrody w organizowanych konkursach. W tym przypadku organizator wchodzi w rolę płatnika i musi odprowadzić do urzędu skarbowego 10% zryczałtowany podatek dochodowy. Jak widać temat kart podarunkowych i bonów może być dość zawiły i złożony, pozostaje wierzyć, że dzisiejsza publikacja wniosła nieco światła i pozwoli lepiej zrozumieć tę problematykę.

Stan prawny na dzień: 29.07.2024 r.